Παράδειγμα προς μίμηση στην οδική ασφάλεια αποτελεί η Πολωνία, καθώς κατάφερε σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) να μειώσει τους θανάτους από τροχαία τη δεκαετία 2012-2022 κατά 47%, τη στιγμή που η μέση μείωση στην Ε.Ε. ήταν 22%.
Ειδικότερα, ο αριθμός οδικών θανάτων ως προς τον πληθυσμό ήταν 50 ανά εκατομμύριο κατοίκων στην Πολωνία πέρυσι, από 93 ανά εκατομμύριο το 2012.
Μιλώντας στην «Κ» ο Εκτελεστικός Διευθυντής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών Αντόνιο Αβενόζο, εξηγεί ότι η επιτυχία της προήλθε από μια σειρά μέτρων, όπως οι σημαντικές επενδύσεις σε ασφαλέστερες υποδομές και η επιβολή της νομοθεσίας.
Συγκεκριμένα, η πρωτιά της Πολωνίας οφείλεται μεταξύ άλλων στην επέκταση του δικτύου τεχνικών μέσων ελέγχου ταχύτητας (κάμερες ταχύτητας και διανυόμενης απόστασης σε σχέση με τον χρόνο), στην αύξηση των ελέγχων για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ κατά μέσο όρο κατά 19% ετησίως από το 2010 έως το 2019 και τη θεσμοθέτηση του «διαδρόμου εκτάκτου ανάγκης», με στόχο την έγκαιρη πρόσβαση οχημάτων σε σημεία σύγκρουσης σε αυτοκινητόδρομους.
Ωστόσο, στις παρατηρήσεις τους, οι εμπειρογνώμονες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας των Μεταφορών επισημαίνουν ότι τα όρια ταχύτητας και οι παρατηρούμενες ταχύτητες κίνησης των οχημάτων στην Πολωνία εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλά. Το όριο ταχύτητας των 140 χλμ. την ώρα στους αυτοκινητόδρομους είναι το υψηλότερο στην Ε.Ε. με εξαίρεση τη Γερμανία. Και μπορεί σε ό,τι αφορά τις αστικές περιοχές να θεσπίστηκε το 2021 ως υψηλότερο όριο ταχύτητας στη διάρκεια της νύχτας τα 50 χλμ. την ώρα, παρόλα αυτά η Πολωνία καλείται να εξετάσει τον περιορισμό των ταχυτήτων στα 30 χλμ. ανά ώρα σε δρόμους που χρησιμοποιούνται κατ’ εξοχήν από πεζούς και ποδηλάτες σε αστικές περιοχές.
Αυξημένα κατά 4% τα τροχαία στην Ευρώπη το 2022
Πάντως, σε ετήσιο επίπεδο Ε.Ε. τα τροχαία ατυχήματα αυξήθηκαν το 2022 στην Ευρώπη, καθώς σημειώθηκαν 20.678 θάνατοι, ένα ποσοστό αυξημένο κατά 4% σε σχέση με το 2021. Και μπορεί ο αριθμός αυτός να είναι κατά 9% χαμηλότερος από ό,τι το 2019, το τελευταίο έτος προτού μειωθεί δραματικά ο όγκος της κυκλοφορίας από την πανδημία COVID-19, ωστόσο, το ETSC προειδοποιεί ότι θα χρειαζόταν μείωση της τάξεως του 17,2%, προκειμένου να είναι εφικτός ο στόχος της Ε.Ε. και του ΟΗΕ για μείωση των οδικών θανάτων κατά το ήμισυ έως το 2030.
Σε επίπεδο πάντως ασφάλειας των δρόμων, η Νορβηγία είχε τους ασφαλέστερους δρόμους στην Ευρώπη (21 θάνατοι ανά εκατομμύριο), ακολουθούμενη από τη Σουηδία (22 θάνατοι ανά εκατομμύριο).
«Η Ελλάδα πρέπει να κάνει αρκετά γενναία βήματα»
Όσον αφορά στην Ελλάδα, οι θανάσιμοι τραυματισμοί σε τροχαίες συγκρούσεις ήταν 61 ανά εκατομμύριο κατοίκων πέρυσι, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε στην 27η θέση σε σύνολο 33 χωρών. Αυτό μεταφράζεται σε 635 θανάτους στην άσφαλτο το 2022 έναντι 624 το 2021.
Σχολιάζοντας στην «Κ» την αύξηση των θανάτων σε αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, ο Αντόνιο Αβενόζο επισημαίνει πως υπάρχουν αρκετά γενναία βήματα που θα πρέπει να κάνουμε στο κομμάτι της οδικής ασφάλειας.
«Η Ελλάδα έχει σημειώσει κάποια καλή πρόοδο τα τελευταία χρόνια και διαθέτει ένα καλό στρατηγικό σχέδιο για την επόμενη δεκαετία. Ωστόσο, προκειμένου να μειωθούν τα θανατηφόρα τροχαία θα πρέπει να μπει σε πρώτο πλάνο η ασφάλεια στους αστικούς δρόμους», ανέφερε ο κ. Αβενόζο, επισημαίνοντας πως είναι αναγκαίο επίσης να διασφαλιστεί με περισσότερα μέτρα η ασφάλεια των μοτοσικλετιστών και των οδηγών μοτοποδηλάτων, ιδιαίτερα στις πολυπληθείς πόλεις.
Ο κ. Αβενόζο στάθηκε μάλιστα στην κακή συνήθεια των Ελλήνων οδηγών να μην φορούν ζώνη ασφαλείας και κράνος, τονίζοντας πως «θα ήταν ένα ευχάριστο νέο να δούμε την Ελλάδα να προοδεύει στην επιβολή της χρήσης των δύο αυτών μέτρων που σώζουν ζωές».
H απουσία οδηγικής κουλτούρας αποτυπώνεται άλλωστε και σε πρόσφατη έρευνα του ινστιτούτου Ipsos που είχε εξετάσει τη συμπεριφορά των Ελλήνων οδηγών στους δρόμους. Σύμφωνα με αυτήν το 44% των Ελλήνων κάποιες φορές δεν δένει την ζώνη ασφαλείας (έναντι 22% των Ευρωπαίων).
«Έλλειμμα σε τεχνικά μέσα στην Ελλάδα»
Το γεγονός πως τα αποτελέσματα της έρευνας δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά για την Ελλάδα σχολιάζει στην «Κ» και η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» τονίζοντας πως τόσο η κοινωνία όσο και η πολιτεία πρέπει να επικεντρωθούν στο χτίσιμο μίας καλύτερης κουλτούρας Οδικής Ασφάλειας αλλά και στην εδραίωση μίας κυκλοφοριακής παιδείας.
«Παρά το γεγονός πως η επέκταση του δικτύου σύγχρονου αυτοκινητοδρόμων είχε σημαντική συμβολή στη μείωση θανατηφόρων τροχαίων, είναι γεγονός ότι στη χώρα μας υπάρχει έλλειμμα σε τεχνικά μέσα που θα μπορούσαν με την κατάλληλη οργάνωση να ενισχύσουν τους τροχονομικούς ελέγχους», αναφέρει το Ινστιτούτο.
Επισημαίνει επίσης πως και η απουσία των συστηματικών ελέγχων αποθρασύνει ακόμη περισσότερο όσους συμπεριφέρονται χωρίς υπευθυνότητα και δεν συμμορφώνονται στους νόμους.
Σχολιάζοντας το παράδειγμα της Πολωνίας η επιστημονική ομάδα του Ινστιτούτου θεωρεί πως η επέκταση του δικτύου τεχνικών μέσων ελέγχου ταχύτητας και η αύξηση των ελέγχων για την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ είναι δύο πολύ καλές πολιτικές και πρακτικές που θα μπορούσαμε να μιμηθούμε και στην Ελλάδα για να μειωθούν δραστικά τα τροχαία.
