Γράφει η Ελένη Μαράκη – Μπελαδάκη*
Τον τελευταίο καιρό όλες και όλοι μας γινόμαστε μάρτυρες αυτού που χρόνια περιέγραφαν οι επιστήμονες ως «κλιματική αλλαγή». Στην Κρήτη οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής δεν ήταν τόσο δραματικές όσο σε άλλες περιοχές, όπως η Θεσσαλία πρόσφατα, αλλά σίγουρα έχουμε πάρει μια γεύση από παρόμοιες καταστροφές τα προηγούμενα χρόνια. Πιθανόν να έρθουν και χειρότερα. Γι’ αυτό θεωρώ κρίσιμο να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή και να αναπτύξουμε νέα στρατηγικά σχέδια για το μέλλον, κυρίως όσον αφορά τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στην Κρήτη, με τρόπο, δηλαδή, που ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς όμως να διακυβεύει την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες.
Νομίζω ότι θα συμφωνήσουμε όλοι πως η Κρήτη και ιδιαίτερα ο νομός Ηρακλείου αναπτύσσεται με βάση δύο πυλώνες/πόρους: την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό. Προέρχομαι, όπως πολλές και πολλοί από τη γενιά μου από μια αγροτική κοινωνία και μια περιοχή που αιώνες τώρα στηριζόταν στην αγροτική παραγωγή. Ωστόσο, δεν μπορούμε να μην αναγνωρίσουμε ότι εδώ και αρκετές δεκαετίες η οικονομία μας έχει εστιάσει κυρίως στον Τουρισμό. Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου μας, το φυσικό περιβάλλον με τις πανέμορφες παραλίες, τα επιβλητικά βουνά, τα συγκλονιστικά φαράγγια, τα γραφικά χωριά και κυρίως η Ιστορία μας και όλα τα αρχαία, βυζαντινά, μεσαιωνικά κ.λπ. μνημεία και οι πόλεις, που δημιουργήθηκαν ανά τους αιώνες, μας κατέστησαν έναν από τους πιο σημαντικούς προορισμούς τουριστών από όλη την υφήλιο. Κι εγώ προσωπικά, αλλά και πολλοί άλλοι που ταξιδεύουμε για διάφορους λόγους στο εξωτερικό συναντάμε πολύ συχνά ανθρώπους που ενθουσιάζονται μόλις ακούν ότι ζούμε στην Κρήτη. Όλοι έχουν έρθει ή επιθυμούν να έρθουν τουλάχιστον μια φορά. Ο τουρισμός, μάλιστα, είναι συνδεδεμένος και πρέπει να είναι με την τοπική αγροτική οικονομία. Θέλουμε οι επισκέπτες μας να έρχονται σε επαφή με τις ντόπιες παραγωγές, να γνωρίζουν και να γεύονται τα προϊόντα μας, ώστε να λειτουργούν στη συνέχεια ως πρεσβευτές του τόπου μας στην πατρίδα τους. Το γεγονός αυτό δημιούργησε συνθήκες μιας ανάπτυξης που, αν δεν προσέξουμε, μπορεί να έχει ολέθριες επιπτώσεις για τις επόμενες γενιές. Μια υπέρμετρη και αλόγιστη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων μπορεί να καταστρέψει το μέλλον και να υπονομεύσει τη ζωή των μελλοντικών γενεών.
Θεωρώ αναγκαία και επείγουσα προτεραιότητα την πλήρη συμμόρφωση και εφαρμογή της απόφασης των Ηνωμένων Εθνών με τίτλο «Να αλλάξουμε τον κόσμο μας: η Ατζέντα του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη», που θεσπίζει μια σειρά στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) για τον τερματισμό της φτώχειας, την προστασία του πλανήτη, την εξασφάλιση της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εγγύηση ευημερίας για όλους. Στο πλαίσιο της Ατζέντας αυτής όλοι οι φορείς του τόπου μας, αλλά και κάθε μία και κάθε ένας από εμάς οφείλουμε να σκεφτούμε και να δουλέψουμε προς όφελος των μελλοντικών γενεών και για την ευημερία όλων. Η χώρα μας ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης εναρμονίζεται με τις αποφάσεις της, που εστιάζουν σε βασικούς τομείς πολιτικής για τη μετασχηματιστική αλλαγή προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης.
Σήμερα λοιπόν, κανένα ζήτημα δεν είναι πιο σχετικό για τις μελλοντικές γενιές από τη βιωσιμότητα, η οποία αποτελεί ένα όραμα για την κοινωνική ανέλιξη, την οικονομική ευημερία, τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και γενικότερα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο θεωρώ ότι πρέπει και μπορούμε να αναπτύξουμε πολιτικές σε δύο, κυρίως, τομείς:
Στις υποδομές: προσέλκυση επενδύσεων και κατασκευή έργων που υπακούουν στις αρχές της αειφορίας, της προσβασιμότητας και συμπερίληψης, της καινοτομίας και του σεβασμού στο φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική μας κληρονομιά. Θα χρειαστεί να εκσυγχρονίσουμε μακροπρόθεσμα όλες τις υπάρχουσες υποδομές, να ελαχιστοποιήσουμε τα σημεία που προκαλούν αποκλεισμούς ή εμποδίζουν την πρόσβαση σε συνανθρώπους μας ή ομάδες ατόμων ιδιαίτερα στους χώρους που αποτελούν μνημεία της πολιτιστικής και ιστορικής μας κληρονομιάς και να κατευθύνουμε σε πρακτικές βιώσιμης παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων.
Στο «Ανθρώπινο Κεφάλαιο»: εκπαίδευση και προετοιμασία των πολιτών, καθώς και του στελεχικού δυναμικού των αγροτικών και τουριστικών επιχειρήσεων, εφοδιάζοντάς τους με εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες για θέματα βιωσιμότητας. Είναι απαραίτητο να επιδιώξουμε αλλαγές σε κατεστημένες συνήθειες και πρακτικές που υπονομεύουν το μέλλον των παιδιών μας και δε σέβονται τον πολιτισμό και τις παραδόσεις μας, να ενθαρρύνουμε συμπεριφορές που αναδεικνύουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της κουλτούρας μας, όπως η φιλοξενία, η χαρούμενη διάθεση, η ευγένεια και η «κρητική ματιά», για την οποία μας δίδαξε ο παγκόσμια γνωστός συντοπίτης μας Νίκος Καζαντζάκης.
Είναι απαραίτητο να δώσουμε όλοι μια προτεραιότητα στη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία, βάζοντας την έννοια της αειφορίας στην καρδιά κάθε πολίτη.
* Η Ελένη Μαράκη – Μπελαδάκη είναι Δρ. Επιστήμων της Αγωγής – Κοινωνιολόγος
Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (Ι.Α.Κ.Ε.)
Υποψήφια Περιφερειακή Σύμβουλος με τον Σταύρο Αρναουτάκη
