Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια και ο ψηφιακός μετασχηματισμός αναδεικνύονται σε ζωτικές προτεραιότητες για την Ευρώπη της οικονομικής και υγειονομικής κρίσης. Ταυτόχρονα η πανδημία ωθεί τους Ευρωπαίους εταίρους μας στην αποσαφήνιση των στρατηγικών τους επιλογών, επιταχύνοντας ταυτόχρονα και τις αποφάσεις. Το Ταμείο Ανάκαμψης που υιοθέτησαν, έπειτα από έντονες διαβουλεύσεις και αναταράξεις, είναι χειροπιαστή απόδειξη.
Ενδιαφέρον, μάλιστα, έχουν οι γρήγοροι ρυθμοί υλοποίησης του νέου θεσμικού πυλώνα που στην πραγματικότητα στήνεται εκ του μηδενός. Έτσι στα μέσα του 2021 θα δοθούν οι πρώτες προκαταβολές στα κράτη-μέλη, εφ’ όσον έχουν καταθέσει τεκμηριωμένες προτάσεις, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις δραματικές επιπτώσεις του κορωνοϊού.
Την ίδια στιγμή ‘τρέχουν’ και δύο μεγάλα πρότζεκτ της Κομισιόν που έρχονται να καλύψουν τις ανάγκες των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Η Πράσινη Συμφωνία, καθώς και η ψηφιοποίηση των δημοσίων λειτουργιών, αναμφίβολα, συνιστούν μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Για την Ελλάδα δε αποτελούν μεγάλες προκλήσεις και ευκαιρίες. Η ανταπόκρισή μας εκ των πραγμάτων καθίσταται καίριος εθνικός και μετρήσιμος στόχος.
Η ενεργειακή υστέρηση της χώρας είναι αναμφισβήτητη. Η ύπαρξη λιγνιτικών μονάδων το επιβεβαιώνει. Η απεξάρτησή μας από τα ρυπογόνα καύσιμα είναι επιβεβλημένη. Δεν προστατεύουμε μονάχα το περιβάλλον. Πράττουμε κάτι εξίσου σημαντικό: Βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής μας. Αποκτούμε κοινωνικά και οικονομικά οφέλη. Μπορούμε να μπούμε σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης.
Και όπως προκύπτει είναι απόλυτα φυσιολογικό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στρέφει την προσοχή της στα ενεργειακά έργα που δεσμευόμαστε να πραγματοποιήσουμε. Εξ ου και στην πρόσφατη 7η Έκθεσή της βαθμολογεί θετικά την Ελλάδα. Αναγνωρίζει ότι εμφανίζει πρόοδο, προχωρώντας με βήμα ταχύ στην απολιγνιτοποίηση και στο νέο μοντέλο της αγοράς ενέργειας.
Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσει και την έναρξη των εργασιών για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής, η οποία ανοίγει τον δρόμο για μια ουσιαστική στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
Εκ των πραγμάτων το ενεργειακό μέλλον του νησιού μας βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής της Κομισιόν. Και τούτο διότι οι μορφές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης και της αντλησιοταμίευσης, συνιστούν για την Κρήτη μεγάλες προκλήσεις. Όχι μόνο για να ξεπεράσει το ενεργειακό έλλειμμα. Αλλά και γιατί έτσι μπορεί να ενσαρκώσει και να κάνει πράξη την πράσινη ανάπτυξη.
Σύμφωνα με πληροφορίες μάλιστα τις τελευταίες μέρες κορυφαίοι κοινοτικοί αξιωματούχοι θέλησαν να μάθουν την πορεία εξέλιξης του Υβριδικού Σταθμού Αμαρίου, υποστηρίζοντας πως πρόκειται για καινοτόμο και πρωτοποριακό έργο. Μάλιστα, το θεωρούν πρότυπο για την ενεργειακή αναβάθμιση που επιχειρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που ο αρμόδιος επίτροπος, αλλά και τα ανώτατα στελέχη της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της Κομισιόν μιλούν θετικά. Αυτό ήταν, άλλωστε, που τους παρακίνησε να διοργανώσουν, πριν από καιρό στα Χανιά, διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Καθαρή ενέργεια για όλα τα ευρωπαϊκά νησιά».
Όπως σημείωσαν εκεί, θα χρειαστούν τουλάχιστον τέσσερις φορές τα διαπιστωμένα παγκοσμίως αποθέματα πρώτων υλών για να καλύψουν την παραγωγή των μπαταριών. Συνεπώς, η ανάπτυξη της αντλησιοταμίευσης, είτε μέσω νέων έργων είτε με τη μετατροπή των υφιστάμενων υδροηλεκτρικών σε αναστρέψιμες μονάδες, καθίσταται μονόδρομος για την Ευρώπη. Και τεράστιο συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα και την Κρήτη. Οι συγκεκριμένες εκτιμήσεις δείχνουν ότι υπάρχει διαμορφωμένη και εξειδικευμένη μια νέα ενεργειακή στρατηγική.
Η συζήτηση για τον Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου, μια πράσινη επένδυση 280 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία στηρίζεται στη σύμπραξη ιδιωτικού και δημοσίου τομέα (ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και ΟΑΚ), δεν περιορίζεται μόνο στα όρια των Βρυξελλών και κοινοτικών εταίρων. Χαρακτηριστικό είναι ότι ένα από τα μεγαλύτερα τηλεοπτικά κανάλια της Γερμανίας, το RTL, απέστειλε συνεργείο στο Ρέθυμνο, για να κάνει εκτενές ρεπορτάζ θεωρώντας το έργο πρωτοποριακό.
Στην πραγματικότητα, ο Υβριδικός Σταθμός Αμαρίου θα αποτελέσει τον φάρο για τη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Έτσι, εξάλλου, εξηγείται και το γεγονός ότι το συγκεκριμένο έργο έχει υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Πέρα από την αμέριστη στήριξη που προσφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον Υβριδικό Σταθμό Αμαρίου, ξεχωριστό είναι και το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών προμηθευτών που εμπλέκονται σε έργα καθαρής ενέργειας.
Τελικά, η Κρήτη φαίνεται να δίνει και να περνάει με επιτυχία τις εξετάσεις της, αποκτώντας ένα ξεχωριστό και ισχυρό μερίδιο στο μεγάλο στοίχημα της πράσινης ανάπτυξης. Αφήνοντας πίσω την αδράνεια και την αναβλητικότητα, τις αναχρονιστικές και επιζήμιες πρακτικές, δημιουργεί τις συνθήκες να γίνει ένας ασφαλής και ελκυστικός ενεργειακός κόμβος.