Η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής του Νομού Λασιθίου, κ. Σπυριδάκη Κατερίνα, τοποθετήθηκε στη Συνεδρίαση της Υποεπιτροπής Υδατικών Πόρων της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος της Βουλής, όπου ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Διονύσιος Σταμενίτης ενημέρωσε τα μέλη για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων στον αγροτικό τομέα, υπό την απειλή της κλιματικής κρίσης.
Στην τοποθέτησή της, η κ. Σπυριδάκη, αναφέρθηκε στις δραματικές επιπτώσεις της λειψυδρίας στην ελαιοπαραγωγή του Νομού Λασιθίου, αλλά και τον κίνδυνο που διαφαίνεται και στα κηπευτικά.
Εξέφρασε, επίσης, την ανησυχία της για την απουσία Υπουργικής Απόφασης που να εντάσσει το έργο του φράγματος των Μπραμιανών στο χρηματοδοτικό εργαλείο του ΕΣΠΑ, έπειτα από την πρόσφατη απένταξη του έργου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Παρόλες τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, κ. Σταϊκούρα, «δυστυχώς έχουμε μείνει μόνο στα λόγια» όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Τέλος, έθεσε ερωτήματα σχετικά με τον χρονικό ορίζοντα της ολοκλήρωσης των έργων της λιμνοδεξαμενής των Χοχλακίων και του φράγματος του Αγ. Ιωάννη, αλλά και για το εάν ο πολίτης θα έχει κάποια επιβάρυνση για τα έργα που υλοποιούνται μέσω Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), όπως τα παραπάνω.
Η τοποθέτηση της κ. Σπυριδάκη έχει ως εξής :
"Γνωρίζουμε όλοι πως η κλιματική αλλαγή επιδρά στους υδατικούς πόρους και επιφέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις στα υδατικά οικοσυστήματα. Οι άμεσες επιπτώσεις της αφορούν στην προσφορά νερού, στην χρήση του νερού στη Γεωργία -με Αρδευτικές διεργασίες, στην προμήθεια και ρύθμιση των υπόγειων υδάτων, στην πλημμυρική προστασία και την διαχείριση των υγροβιότοπων.
Οι μέσο-μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σχετίζονται με μελλοντική διαχείριση των υδάτινων πόρων και είναι σημαντικές γιατί αφορούν στη λειτουργία των υδροταμιευτήρων, στην παραγωγή ενέργειας, στην εισχώρηση θαλασσινού νερού στους παράκτιους υδατικούς πόρους και στην υποβάθμιση της ποιότητας νερού. Με άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή έχει αντίκτυπο στον υδρολογικό κύκλο και μπορεί να οδηγήσει σε πλημμυρικά φαινόμενα αλλά και σε συνθήκες ξηρασίας. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, αυτό συμβαίνει διότι επέρχεται αλλαγή στις βροχοπτώσεις (ανάλογα με την τοποθεσία και την εποχή), αύξηση της έντασης των ακραίων συμβάντων, μειωμένο ποσοστό χιονοπτώσεων ως προς τη συνολική βροχόπτωση, μετατόπιση περιόδου χιονιού τήξης ως προς τη χειμερινή περίοδο, επιμήκυνση της ξηρής περιόδου και αλλαγή της μέσης στάθμης της θάλασσας.
Η τελευταία θα οδηγήσει σε εδαφική απώλεια παράκτιων περιοχών και εισβολή του θαλασσινού νερού στον υπόγειο υδροφορέα όπως και σε αλλαγές των εκβολών των ποταμών. Ταυτόχρονα, παγκοσμίως, πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η κλιματική αλλαγή είναι παρούσα και οι επιπτώσεις της πλήττουν και την χώρα μας . Η Μήδεια , ο Ιανός και ο Daniel το απέδειξαν. Οι προτάσεις μας για Ενιαίο Φορέα Διαχείρισης των υδάτινων πόρων καθώς και τη δημιουργία TASK FORCE, κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, για τη διαχείριση και την αποκατάσταση των ζημιών επαναλήφθηκαν και για πολλοστή φορά, πριν από λίγο, στην προ ημερησίας διάταξης συζήτηση σε επίπεδο αρχηγό κομμάτων αλλά για ακόμη μία φορά παρέμειναν αναπάντητες. Και στο σημείο αυτό να πούμε ότι η συνεδρίαση της Επιτροπή μας, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί η Ολομέλεια σχεδόν με παρεμφερές ή σχετιζόμενο θέμα αποτελεί, ίσως, και μία κοινοβουλευτική πρωτοτυπία.
Θα σας μιλήσω εγώ εκπροσωπώντας το Λασίθι, το οποίο αναφέρατε προηγουμένως και μιλώντας για την Ιεράπετρα χαρακτηρίζοντάς την σαν «πρωτεύουσα των κηπευτικών».
Αυτή τη στιγμή είναι σε απόγνωση οι ελαιοπαραγωγοί του Νομού Λασιθίου, οι οποίοι βλέπουν μία δραματική μείωση στο εισόδημά τους από την παραγωγή της λαδοελιάς. Την ίδια στιγμή την ανησυχία μοιράζονται και συναισθάνονται και οι καταναλωτές και τα νοικοκυριά που βλέπουν την μετατόπιση αυτής της μείωσης να επηρεάζει την τσέπη τους.
Η φετινή χρονιά παρουσίασε διαφοροποίηση ως προς τον ρυθμό καρπόδεσης αλλά και της ανάπτυξης του ελαιοκάρπου ανά περιοχές, που με την βοήθεια βέβαια του δάκου επηρεάστηκε ακόμα περισσότερο η μειωμένη παραγωγή.
Γιατί όμως αυτό;
Γιατί πολύ απλά γιατί είχαμε ένα έντονα ξηρό και θερμό καλοκαίρι και λειψυδρία.
Η περυσινή χρονιά ήταν από τις καλύτερες χρονιές για την παραγωγή λαδιού. Φέτος, όμως, το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας - κατά το οποίο τα δένδρα τη μια χρονιά καρποφορούν και την επόμενη έχουν μια μικρή παραγωγή ή καθόλου - εντάθηκε από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Έχουμε πρωτόγνωρα έντονους καύσωνες το καλοκαίρι, απουσία βροχοπτώσεων, και ιδιαίτερα τώρα που είναι ο πιο σημαντικός, ο Νοέμβριος.
Η επίπτωση της λειψυδρίας στους Ελαιοπαραγωγούς είναι μία μεγάλη γενική πτώση του 70%-80% στην παραγωγή του λαδιού και σε ορισμένες περιοχές φτάνει έως και το 90%.
Η κλιματική αλλαγή μπορεί να δημιουργεί νέες συνθήκες, αλλά η Πολιτεία οφείλει να ανταποκριθεί στα δεδομένα και να θωρακίσει την κοινωνία. Να διαμορφώσει συνθήκες ανθεκτικότητας του παραγωγικού ιστού της χώρας.
Δυστυχώς, για ακόμη μία φορά, όμως, αυτό δεν το βλέπουμε.
Η Κυβέρνηση, όμως, όχι μόνο δεν διαθέτει τουλάχιστον στον δικό μου Νομό τα μέτρα που εμπράκτως πρέπει να βάλει ως προτεραιότητα όπως είναι η κατασκευή σύγχρονων και ανθεκτικών εγγειοβελτιωτικών έργων στον Νομό, αλλά συμβάλει ενεργά και στην καθυστέρησή τους αφού πρόσφατα απεντάχθηκε το μεγαλύτερο έργο για να καλύψει αυτήν την παραγωγή κηπευτικών που αναφέρατε πριν, που είναι η απένταξη του φράγματος των Μπραμιανών από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Σήμερα το φράγμα μας δίνει 10.500.000 κυβικά
Εξυπηρετεί περίπου 20000 στρέμματα θερμοκήπια και σε 28000-29000 στρέμματα, ελιές, πορτοκαλιές, από τα δυτικά χωριά της Ιεράπετρας. Συνολικά η έκταση που εξυπηρετεί αυτό το Φράγμα είναι περίπου 45000 στρεμματα.
Και όλα αυτά χρειάζονται πάνω από 13 εκατ. κυβικά
Η λειψυδρία αυτή τη στιγμή είναι κίνδυνος που πλέον είναι ορατός και προκαλεί τριβές ακόμα και στην κοινωνία καθώς σύμφωνα με μαρτυρίες πρόσφατες είχαμε επεισόδια βίας στους συλλέκτες νερού μεταξύ των ελαιοπαραγωγών διάφορων χωριών για το ποιος θα πάρει περισσότερο νερό. Δηλαδή συνθήκες τριτοκοσμικές..
Και για να επανέλθω στο φράγμα των Μπραμιανών, ο Υπουργός Υποδομών δεσμεύτηκε ότι θα υλοποιηθεί μέσω ΕΣΠΑ, αλλά μόνο στα λόγια δεν έχουμε κάτι έμπρακτο, και εγώ διατηρώ ζωηρές επιφυλάξεις, θα ήθελα κάτι πιο συγκεκριμένο για να καθησυχάσουμε και τον κόσμο.
Επίσης, άλλοι προβληματισμοί μου σχετίζονται με το αν μία περιοχή, που όπως την χαρακτηρίσατε και εσείς «πρωτεύουσα των κηπευτικών» με τεράστια συνεισφορά στην παραγωγή λαδιού καθυστερούνται έργα, όπως αυτό των Χοχλακίων και του Αη Γιάννη, για τα οποία υπάρχουν μελέτες από το 2009 έτοιμες και υλοποιούνται τώρα, αν υπάρχει κάποιο πλάνο ότι όντως θα ολοκληρωθούν μέχρι το 2025, τέλη 2026.
Και δεύτερον, η απορία μου είναι αν υπάρχει κάποιος εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός για τα ΣΔΙΤ, γιατί βλέπουμε ΣΔΙΤ να μπαίνουν σε πάρα, πάρα πολλά έργα είτε έχουν να κάνουν με υποδομές, είτε έχουν να κάνουν με αγαθά, όπως το νερό και καλό θα ήταν να διαφυλάξουμε και το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται αυτή η σύμπραξη. Ποιος θα επωμιστεί το κόστος, ο πολίτης θα έχει κάποια επιβάρυνση;"
