Η Γενική Συνέλευση είναι το ανώτατο όργανο της ΑΕ. Το δικαίωμα συμμετοχής στις εργασίες της δεν είναι, επομένως, ήσσονος σημασίας. Και τούτο γιατί δεν συνιστά ένα (απλό) δικαίωμα παράστασης˙ αποτελεί την αναγκαία προϋπόθεση της συμμετοχής στη συζήτηση των θεμάτων της ημερήσιας διάταξης και της άσκησης πλειάδας μετοχικών δικαιωμάτων. Μεταξύ αυτών: το (ιδιαίτερα σημαντικό) δικαίωμα ψήφου. Εύλογο λοιπόν να μας απασχολήσει το ερώτημα: ποιοι είναι οι δικαιούμενοι συμμετοχής στη ΓΣ της ΑΕ;
Μετοχική ιδιότητα και δικαίωμα ψήφου
Προκειμένου κάποιος να δικαιούται να συμμετάσχει στη ΓΣ θα πρέπει, αυτονοήτως, να φέρει (και να αποδεικνύει) την ιδιότητα του μετόχου κατά τη διεξαγωγή της. Χωρίς να απαιτείται, όμως, να έχει δικαίωμα ψήφου, καθώς δικαιούνται να συμμετάσχουν στη ΓΣ και μέτοχοι με μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου. Διευκρινίζεται, ωστόσο, ότι οι τελευταίοι δεν υπολογίζονται για τον σχηματισμό απαρτίας. Πολύ περισσότερο: ούτε και στον σχηματισμό πλειοψηφίας.
Οι μέτοχοι της ΑΕ που είναι νομικά πρόσωπα μετέχουν στη γενική συνέλευση από το νόμιμο όργανο εκπροσώπησής τους. Σε περίπτωση, λ.χ., ΑΕ-μετόχου, από το ΔΣ ή από υποκατάστατο όργανο αυτού.
Συμμετοχή με βάση δικαστική απόφαση
Φυσικό είναι, κάποιες φορές, να προκύπτουν έριδες όσον αφορά την ιδιότητα μετόχου ή/και της δυνατότητας συμμετοχής του στη ΓΣ. Δικαστική απόφαση που επιλύει (προσωρινά, οριστικά, τελεσίδικα ή αμετάκλητα) το θέμα είναι δυνατό να παράσχει προσωρινά ή αναγνωρίσει οριστικά τη σχετική εξουσία.
Συμμετοχή προσώπων που δεν είναι μέτοχοι
Υπάρχουν και κάποιες περιπτώσεις, που προβλέπονται στον νόμο, κατά τις οποίες τρίτα πρόσωπα δικαιούνται να μετέχουν στη ΓΣ (οι αντιπρόσωποι μετόχων δεν θεωρούνται τέτοιοι).
Τέτοιες περιπτώσεις συνιστούν, κατά κανόνα, η συμμετοχή του επικαρπωτή (:όταν υφίσταται επικαρπία επί μετοχών) και του ενεχυρούχου δανειστή (:όταν υφίσταται ενέχυρο επί μετοχών).
Δικαίωμα (απλής) παράστασης αποκτούν όσοι (λ.χ. μέλη ΔΣ, ελεγκτές, δικηγόροι κλπ) αφού λάβουν σχετική άδεια του προέδρου της ΓΣ.
Απόδειξη μετοχικής ιδιότητας & βιβλίο μετόχων
Η μετοχική ιδιότητα δεν αρκεί, απλά, να υφίσταται. Πρέπει και να αποδεικνύεται.
Η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας μπορεί να λάβει χώρα με την προσκόμιση κατά τη διεξαγωγή της ΓΣ από τον μέτοχο των μετοχών (μετοχικών τίτλων) του.
Η απόδειξη της μετοχικής ιδιότητας γίνεται με βάση, κατά κανόνα, τα στοιχεία του βιβλίου μετόχων. Όταν, μάλιστα, παρίσταται ανάγκη και με έγγραφα που κατέχει ο ίδιος μέτοχος.
Τέλος: η νομιμοποίηση ενός (νέου ή μη) μετόχου μπορεί να λάβει χώρα με τα ίδια τα έγγραφα που αποδεικνύουν την απόκτηση των μετοχών (λ.χ. με τη σύμβαση μεταβίβασης μετοχών). Διαφορετικά, με κάθε πρόσφορο μέσο.
Η συμμετοχή του μετόχου στη Γενική Συνέλευση Ανώνυμης Εταιρείας (ιδίως, όμως, η άσκηση των δικαιωμάτων του κατά τις εργασίες της και, πάνω από όλα, η άσκηση του δικαιώματος ψήφου) αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό δικαίωμα: τόσο για τον ίδιο όσο και, ιδίως, για την ΑΕ. Δεν αποδεικνύεται, πάντοτε, απλή υπόθεση η αποδοχή της συμμετοχής συγκεκριμένου μετόχου ούτε, εξ αντιδιαστολής, η απόρριψή της. Μια λάθος επιλογή, μια λάθος απόφαση καταλήγει σε ακυρότητες˙ με σοβαρές, ενίοτε, συνέπειες. Το όλο ζήτημα καθίσταται ακόμα περισσότερο περίπλοκο, όταν τίθενται από το καταστατικό πρόσθετες διαδικαστικές προϋποθέσεις. Περί αυτών, όμως, σε επόμενη αρθρογραφία μας.-
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.1: Σε πλήρη μορφή το παρόν άρθρο με τίτλο «Δικαιούμενοι Συμμετοχής στη Γενική Συνέλευση ΑΕ».
Σημ.2: Το παρόν άρθρο αποτελεί τμήμα ευρύτερης ενότητας αρθρογραφίας της Δικηγορικής μας Εταιρείας για τις ΑΕ. Στην ενότητα αυτή επιχειρούμε την ανάλυση, άρθρο προς άρθρο, του νόμου για τις ΑΕ (:ν. 4548/2018)-με business view, πάντα, προσέγγιση.
