Έργα συνολικού ύψους άνω των 8,3 δισ. ευρώ θα υλοποιηθούν στη χώρα στον τομέα της ενέργειας την επόμενη τριετία, με στόχο την επίτευξη του στόχου net zero μέχρι το 2050, καθιστώντας την Ελλάδα πόλο έλξης επενδυτών, ώστε να αποτελέσει μελλοντικά περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, διοχετεύοντας στην Κεντρική Ευρώπη καθαρή ενέργεια. Αυτό επισημαίνει σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής επιχειρηματικής και επενδυτικής τραπεζικής της Eurobank, Κώστας Βασιλείου, σημειώνοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες συμμετέχουν ενεργά στη χρηματοδότηση των ενεργειακών projects, προσφέροντας ανταγωνιστικούς όρους ακόμη και για τους διεθνείς στρατηγικούς επενδυτές.
– Ο τομέας της ενέργειας βρίσκεται στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος. Ποιο είναι το ύψος των προγραμματισμένων επενδύσεων;
– Σήμερα στην Ελλάδα γίνεται ένα μεγάλο βήμα για τη μετάβαση σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο για να αντιμετωπιστούν η κλιματική αλλαγή, η ενεργειακή εξάρτηση, αλλά και ο περιφερειακός ενεργειακός ανταγωνισμός.
Τα έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι οι πρωταγωνιστές της ενεργειακής μετάβασης, ενώ αναμένεται να ξεκινήσει και η έρευνα για την κατασκευή πιλοτικών υπεράκτιων αιολικών πάρκων στις ελληνικές θάλασσες. H ανάπτυξη των έργων ΑΠΕ συναρτάται, όμως, σε πολύ μεγάλο βαθμό από την ταχύτητα αναβάθμισης και επέκτασης του δικτύου υψηλής και μεσαίας τάσης, καθώς και της ανάπτυξης συστημάτων αποθήκευσης με ικανοποιητική δυναμικότητα για την καλύτερη αξιοποίηση και την ευστάθεια του συστήματος, δεδομένου ότι απαιτείται απορρόφηση – αποθήκευση της πλεονάζουσας ενέργειας όταν τα έργα ΑΠΕ την παράγουν και έγχυσή της στο σύστημα όταν η παραγωγή από ΑΠΕ είναι περιορισμένη.
Σύμφωνα με την εκτίμησή μας, έργα συνολικού ύψους άνω των 8,3 δισ. ευρώ θα υλοποιηθούν στη χώρα στον τομέα της ενέργειας την επόμενη τριετία.
– Ποια θα είναι η συμβολή στην ενεργειακή αυτάρκεια της χώρας;
– Οι προοπτικές που έχουν ανοίξει αυτή τη στιγμή για τη χώρα, τόσο λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης και του κλίματός της όσο και λόγω της δημοσιονομικής της σταθερότητας και της επενδυτικής πλέον βαθμίδας, αποτελούν πόλο έλξης για τους επενδυτές. Τα βήματα προόδου της χώρας στον τομέα της ενέργειας είναι εμφανή, αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η Ελλάδα καταγράφει εξαιρετικές επιδόσεις παγκοσμίως στη διείσδυση των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με το μερίδιό τους στο παραγόμενο ενεργειακό μείγμα της χώρας να έχει ξεπεράσει το 48% τον Σεπτέμβριο του 2023. Η εξέλιξη αυτή έχει αναγνωριστεί από τη διεθνή κοινότητα, η Ελλάδα έχει μπει στο κάδρο των συζητήσεων ώστε να αποτελέσει μελλοντικά περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, διοχετεύοντας στην Κεντρική Ευρώπη καθαρή ενέργεια.
Επομένως, είναι προφανές ότι η χώρα έχει μπει δυναμικά στο ραντάρ των επενδυτών, με ισχυρό ενδιαφέρον κυρίως στα έργα ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας. Στο ίδιο ευρύτερο πλαίσιο, στα έργα που μελετώνται αυτή τη στιγμή και έχουν πάρει το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι τα έργα διεθνών διασυνδέσεων, όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, GREGY (Ελλάδα – Αίγυπτος), η δεύτερη γραμμή διασύνδεσης Ελλάδας – Ιταλίας κ.ά. Με αυτά τα έργα η Ελλάδα θα είναι σε θέση να μετατραπεί σε ενεργειακό κόμβο με τη δυνατότητα εξαγωγής πράσινης ενέργειας σε ανταγωνιστικό κόστος.
Τέλος, δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε τα έργα κατασκευής νέων εργοστασίων φυσικού αερίου, που είναι σε εξέλιξη και θα τεθούν σε λειτουργία στο άμεσο μέλλον, καθώς το φυσικό αέριο αποτελεί σημαντικό μεταβατικό καύσιμο.
– Μπορούν οι τράπεζες να σηκώσουν το χρηματοδοτικό βάρος μιας τόσο μεγαλόπνοης εθνικής στρατηγικής;
– Οι τράπεζες εμφανώς είναι σε θέση να στηρίξουν χρηματοδοτικά την ενεργειακή μετάβαση, τόσο από άποψη ρευστότητας όσο και κεφαλαίων και αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα, αρκεί να δούμε και μόνο τα νούμερα της δικής μας τράπεζας, της Eurobank. Το δανειακό μας χαρτοφυλάκιο στον τομέα της ενέργειας έχει υπερτριπλασιαστεί την τελευταία τριετία και υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ, ενώ οι μισές από αυτές τις χρηματοδοτήσεις αφορούν αποκλειστικά έργα ΑΠΕ. Επίσης, έχουμε ήδη υπογράψει συμβάσεις χρηματοδότησης επιπλέον 1,5 δισ. ευρώ, κεφάλαια που αναμένεται να εκταμιευθούν μέσα στην επόμενη διετία. Τέλος, είμαστε σε προχωρημένες συζητήσεις για χρηματοδοτήσεις νέων έργων ύψους 1 δισ. ευρώ για έργα ενέργειας που πρόκειται να υλοποιηθούν στη χώρα σε βάθος τριετίας.
– Ποιο είναι το μερίδιο της Eurobank σ’ αυτόν τον κρίσιμο τομέα και κατά πόσο οι όροι χρηματοδότησης των ελληνικών τραπεζών είναι ανταγωνιστικοί για τους διεθνείς επενδυτές;
– Η Eurobank ηγείται στη χρηματοδότηση σημαντικών έργων στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως είναι, για παράδειγμα, η κατασκευή του μεγαλύτερου φωτοβολταϊκού πάρκου στην Ευρώπη ισχύος 550 MW στην Πτολεμαΐδα από την εταιρεία ΔΕΗ Ανανεώσιμες με την ονομασία «Φοίβη», προϋπολογισμού 370 εκατ. ευρώ, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουμε χρηματοδοτικά, αξιοποιώντας και τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1 GW και προϋπολογισμού περίπου 750 εκατ. ευρώ, που υλοποιεί η γερμανική RWE σε συνεργασία με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες. Σύντομα θα ανακοινώσουμε την αποκλειστική χρηματοδότηση δύο νέων φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 560 MW και 331 MW, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 650 εκατ. ευρώ, με έναν από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους παγκοσμίως το πρώτο και έναν από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς ενεργειακούς ομίλους στην Ελλάδα το δεύτερο.
Θα ήθελα ακόμη να αναφερθώ στη χρηματοδότηση του 75% της εξαγοράς της Anemos RES από τη Motor Oil, συνολικού ύψους περίπου 750 εκατ. ευρώ, όπως επίσης και στην πρόσφατη υπογραφή της καινοτόμου συναλλαγής με τη HELLENiQ ENERGY ύψους μέχρι 750 εκατ. ευρώ, συμβάλλοντας στην υλοποίηση των στρατηγικών πλάνων των συγκεκριμένων εταιρειών για την πράσινη μετάβασή τους, επιτυγχάνοντας εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ η καθεμία τουλάχιστον 1 GW εντός διετίας.
Φυσικά, και στο κομβικής σημασίας έργο για τη χώρα που υλοποιεί η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και είναι ο σταθμός αντλησιοταμίευσης στην Αμφιλοχία, συνολικού προϋπολογισμού 750 εκατ. ευρώ, τα 500 εκατ. ευρώ εκ των οποίων προέρχονται από τραπεζικό δανεισμό. Πρόκειται για το πρώτο τέτοιο έργο στην Ευρώπη, μια καινοτόμα χρηματοδοτική συναλλαγή που καταδεικνύει, εκτός των άλλων, ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουμε την τεχνογνωσία να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε σύνθετες και πρωτοποριακές συναλλαγές, υποστηρίζοντας τόσο τους εγχώριους πρωταγωνιστές του χώρου που έχουν εξελιχθεί ιδιαίτερα τα τελευταία έτη όσο και ομίλους με παγκόσμια παρουσία.
Ακόμη, η Eurobank συμμετέχει σε χρηματοδοτικές συναλλαγές που ξεπερνούν συνολικά το 1 δισ. ευρώ με σκοπό την ψηφιακή αναβάθμιση του δικτύου μέσω έξυπνων μετρητών, καθώς και τις κεφαλαιουχικές δαπάνες του ΔΕΔΔΗΕ.
Σε εξέλιξη είναι επίσης το σημαντικό έργο «Αριάδνη» για την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική που υλοποιεί ο ΑΔΜΗΕ και χρηματοδοτεί η Eurobank, συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 400 εκατ. ευρώ αποτελούν δανειακά κεφάλαια. Δεν είναι όμως μόνον αυτά. Η κατασκευή εργοστασίων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, όπως το CCGT στην Κομοτηνή συνολικού προϋπολογισμού 325 εκατ. ευρώ, είναι ένα από τα σημαντικά έργα φυσικού αερίου, τα οποία επίσης υποστηρίζουμε χρηματοδοτικά. Τέλος, η αποκλειστική χρηματοδότηση ύψους 580 εκατ. ευρώ στη ΔΕΠΑ Υποδομών, που ανήκει κατά πλειοψηφία στην ιταλική Italgas, για την –μεταξύ άλλων– ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου σε όλη την Ελλάδα, καθώς και η νέα συγχρηματοδότηση ύψους 680 εκατ. ευρώ στη ΔΕΣΦΑ, που ανήκει κατά πλειοψηφία σε consortium ευρωπαϊκών στρατηγικών επενδυτών με επικεφαλής την ιταλική SNAM –για την υποστήριξη του προγράμματος ανάπτυξης της εταιρείας– καταδεικνύουν το γεγονός ότι οι όροι χρηματοδότησης που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικοί, ακόμη και για τους διεθνείς στρατηγικούς επενδυτές, δεδομένης της επιλογής τους να αντλήσουν κεφάλαια από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και όχι από τις βασικές τους τράπεζες στο εξωτερικό.
Νέες πράσινες εκταμιεύσεις 2 δισ. μέχρι το 2025 από την τράπεζα
– Η Ευρώπη θέτει τον φιλόδοξο στόχο του net zero. Κατά πόσον οι τράπεζες έχουν εντάξει στη χρηματοδοτική τους στρατηγική τον στόχο του Green Deal;
– Ο στόχος είναι κοινός για όλους, την Ευρώπη, τα κράτη-μέλη, το τραπεζικό σύστημα και τις επιχειρήσεις, και δεν είναι άλλος από την επίτευξη του net zero μέχρι το 2050. Σε αυτό που ονομάζουμε «μετάβαση» υπάρχουν στάδια και ενδιάμεσοι στόχοι για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη.
Η στρατηγική της Eurobank είναι να στηρίζει χρηματοδοτικά και συμβουλευτικά κάθε μικρή ή μεγάλη επιχείρηση στην προσπάθεια αυτή, σε οποιοδήποτε στάδιο ωριμότητας και αν βρίσκεται, χωρίς να αποκλείει καμία επιχείρηση από τον τραπεζικό δανεισμό, δίνοντας παράλληλα κίνητρα που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα, όπου αυτό είναι δυνατόν. Δεν είναι μόνο οι εθνικοί πρωταθλητές που υποστηρίζονται σε αυτό το πλαίσιο, αλλά και πολλές άλλες μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, που και αυτές συμβάλλουν με επενδύσεις σε αυτή τη «μετάβαση» με πολύ καλά αποτελέσματα.
Στο πλαίσιο της στρατηγικής μας έχουμε δεσμευτεί και σε συγκεκριμένους στόχους, όπως για παράδειγμα το 35% των χρηματοδοτήσεων στον τομέα της ενέργειας να αφορά αποκλειστικά έργα ΑΠΕ και να προχωρήσουμε με 2 δισ. ευρώ νέες πράσινες εκταμιεύσεις μέχρι το 2025, στόχοι που είναι αδιαμφισβήτητα προς την κατεύθυνση που έχει ορίσει και η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Στρατηγική της Eurobank είναι να στηρίζει χρηματοδοτικά και συμβουλευτικά κάθε μικρή ή μεγάλη επιχείρηση στην προσπάθεια ενεργειακής μετάβασης, σε οποιοδήποτε στάδιο ωριμότητας κι αν βρίσκεται, χωρίς να αποκλείει καμιά επιχείρηση από τον τραπεζικό δανεισμό, υπογραμμίζει ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας.
Στην όλη προσπάθεια θα πρέπει να προσθέσουμε και την ενεργοποίηση από τις τράπεζες των πόρων του ΤΑΑ μέσω του Πράσινου Πυλώνα. Στη Eurobank, για παράδειγμα, ήδη έχουμε συμβασιοποιήσει 63 επενδυτικά σχέδια ύψους περίπου 2,6 δισ. ευρώ, από τα οποία το 1,2 δισ. ευρώ αξιοποιεί πόρους ΤΑΑ, εκ των οποίων περίπου το 50% αφορά την πράσινη μετάβαση (Green Tagging). Σε συνδυασμό και με τα αναπτυξιακά προγράμματα των EAT και EIB, που υποστηρίζουν την πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων, υποστηρίζεται περαιτέρω η εθνική προσπάθεια για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας.
Επομένως θα έλεγα ότι το σύνολο των πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του λεγόμενου Green Deal, όπως και η σχετική νομοθεσία, βρίσκει αντίκρισμα στην προσπάθεια, και τα έργα που σχεδιάζονται ή υλοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι ίσως μεγαλύτερα και από το αναμενόμενο, με τις τράπεζες να αποτελούν στρατηγικό εταίρο και ενδιάμεσο φορέα της όλης διαδικασίας της ενεργειακής μετάβασης.
