Μας απασχόλησαν, ήδη, οι μετοχές της ΑΕ, η λειτουργία και η αξία τους. Μας απασχόλησαν επίσης οι κοινές, οι ονομαστικές και οι άυλες μετοχές. Στο παρόν θα μας απασχολήσει μια (πολυεπίπεδα) ενδιαφέρουσα κατηγορία μετοχών: οι προνομιούχες.
Έννοια και σκοπός
Οι προνομιούχες μετοχές είναι εκείνες που παρέχουν περισσότερα, έναντι των κοινών, περιουσιακά δικαιώματα και προνόμια στους κατόχους τους.
Προσφέρουν, κατά τούτο, στους μεν επενδυτές αυξημένες προσδοκίες και δικαιώματα, στη δε ΑΕ τη δυνατότητα να τους προσελκύσει-μαζί με τα πάντοτε καλοδεχούμενα κεφάλαιά τους.
Τα οφέλη της ΑΕ
Υπερτερεί η χρηματοδότηση της ΑΕ μέσω προνομιούχων μετοχών, έναντι της κοινής, καθώς δεν υφίσταται υποχρέωση επιστροφής κεφαλαίου και (κατά κανόνα) τόκων. Ακόμα όμως κι όταν το συμφωνημένο «αντάλλαγμα» είναι ο τόκος, η καταβολή του αποτελεί για την ΑΕ εκπεστέα δαπάνη-σε αντίθεση με τα διανεμόμενα κέρδη.
Οι προνομιούχες μετοχές διευρύνουν την κεφαλαιακή βάση της ΑΕ, βελτιώνουν τους χρηματοοικονομικούς της δείκτες και την πιστοληπτική της ικανότητα. Η ΑΕ καθίσταται περισσότερο ελκυστική για υποψήφιους-νέους επενδυτές.
Η διαδικασία έκδοσης
Η έκδοση προνομιούχων μετοχών προϋποθέτει αρχική (ή επιγενόμενη) καταστατική πρόβλεψη της ΑΕ. Επίσης: απόφαση της ΓΣ για την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου. (Προ)απαιτείται έγκριση τυχόν προνομιούχων μετόχων καθώ και άσκηση του δικαιώματος προτίμησής τους.
Δυνατή είναι, επίσης, η μετατροπή κοινών μετοχών σε προνομιούχες.
Τα προνόμια και το δικαίωμα ψήφου
Τα προνόμια που είναι δυνατό να φέρουν οι εν λόγω μετοχές προσδιορίζονται, ενδεικτικά, από το νόμο (και συνδυαστικά μπορούν να προβλεφθούν). Μεταξύ αυτών: η απόληψη μερίσματος, πριν τις κοινές μετοχές, η καταβολή σταθερού μερίσματος, η απόληψη τόκου, η κατά προτεραιότητα συμμετοχή στα κέρδη ορισμένης εταιρικής δραστηριότητας.
Οι προνομιούχες μετοχές είναι δυνατό να εκδοθούν με (ή χωρίς) δικαίωμα ψήφου. Επίσης: με περιορισμένο δικαίωμα ψήφου.
Οι μετατρέψιμες προνομιούχες μετοχές
Οι προνομιούχες μετοχές είναι δυνατό να εκδοθούν ως μετατρέψιμες σε κοινές ή προνομιούχες άλλης κατηγορίας, στη βάση σχετικής (αρχικής ή επιγενόμενης) καταστατικής πρόβλεψης. Το καταστατικό πρέπει να ορίζει τους όρους και προθεσμίες αλλά και την υποχρεωτικότητα (ή μη) της μετατροπής.
Κατάργηση ή περιορισμός των προνομίων
Η ολοσχερής κατάργηση των προνομίων των προνομιούχων μετοχών οδηγεί στη μετατροπή τους σε κοινές. Περιορισμός τους λαμβάνει χώρα στην περίπτωση που ένα από τα περισσότερα προνόμια καταργείται ή περιορίζεται καθώς και όταν εκδίδονται νέες προνομιούχες.
Το «Way Out» της επένδυσης
Όταν ως επένδυση επιλεγεί η κτήση προνομιούχων μετοχών, είναι δυνατό να την καταστήσουμε περισσότερο ελκυστική με τη ταυτόχρονη έκδοσή τους ως εξαγοράσιμων: ως ένα, επιπρόσθετο-δηλ., «προνόμιο». Στο συγκεκριμένο πλαίσιο, ο χρόνος και τρόπος της ρευστοποίησης της επένδυσης θα είναι εκ των προτέρων καθορισμένος όπως, εξάλλου, και το συνολικό-τελικό όφελος του επενδυτή.
Η ΑΕ, μέσω των προνομιούχων μετοχών, προσελκύει επενδυτικά κεφάλαια, ενισχύει την κεφαλαιακή της βάση, αυξάνει την πιστοληπτική της ικανότητα, γίνεται περισσότερο ελκυστική σε υποψήφιους επενδυτές. Η κατοχή προνομιούχων μετοχών, από την άλλη, αποτελεί μια εναλλακτική (και, συχνά, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα) επενδυτική επιλογή. Στην περίπτωση, μάλιστα, που οι προνομιούχες μετοχές συμφωνηθούν εξαγοράσιμες, το σχήμα είναι δυνατό να καταστεί περισσότερο ελκυστικό τόσο για τους υφιστάμενους όσο και για τους νέους μετόχους. Περί αυτών όμως σε επόμενη αρθρογραφία μας.
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή
