Αγαπητό Cretalive
Δυόμισυ χρόνια μετά τον εγκλεισμό και τους – δυσβάσταχτους είναι αλήθεια – περιορισμούς που επέβαλε η πανδημία του κορονοϊού, ο κόσμος άφησε πίσω του την καταναγκαστική σχέση του με τον καναπέ και ξεχύθηκε έξω προς αναζήτηση λίγου ορίζοντα. Και αλήθεια, η Ελλάδα διαθέτει πολύ από αυτόν. Δεν είναι λοιπόν ούτε περίεργο, ούτε αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η χώρα μας έχει κατακλυσθεί από ανθρώπους που επιζητούν να περάσουν λίγες ή περισσότερες ημέρες ανάπαυσης, απολαμβάνοντας αυτά που ο ευλογημένος αυτός τόπος έχει να τους προσφέρει. Αυτό χαροποιεί μεγάλη μερίδα του κόσμου, τους ασχολούμενους βεβαίως με τον τουρισμό και το κράτος, το οποίο ξερογλύφεται από τώρα, προσδοκώντας πολύτιμα έσοδα προς τόνωση του δημόσιου ταμείου. Και αν κανείς ανατρέξει στις δημόσιες αναφορές των αρμοδίων ως προς τους δείκτες της τουριστικής κίνησης, εύκολα θα αντιληφθεί ότι η «βαριά» -όπως συνηθίζουμε να την αποκαλούμε- βιομηχανία της χώρας μας, αποδίδει καρπούς. Είναι πράγματι, ορισμένες παραδοσιακά τουριστικές περιοχές με κλασικά παραδείγματα την Κρήτη και τα νησιά μας, που κυριολεκτικά ασφυκτιούν κάτω από τον τεράστιο αριθμό τουριστών που πλέον δέχονται. Το γεγονός όμως αυτό, εκτός από χαμόγελα, φέρνει και προβληματισμό. Όλα όντως είναι τόσο καλά, τόσο ρόδινα;
Για την Κρήτη θα σας μιλήσω, για την ιδιαίτερη πατρίδα μου.
Το νησί -και όχι μόνο τον Αύγουστο- κυριολεκτικά βουλιάζει από κόσμο. Οι υποδομές για να τον υποδεχτούμε, αμφίβολης επάρκειας. Διότι, όταν επιζητείς μαζικό τουρισμό για να γεμίσεις τις τσέπες σου, πρέπει να διαθέτεις κατάλληλες και επαρκείς υποδομές. Δρόμους για να κυκλοφορούν οι τουρίστες, χώρους parking για να παρκάρουν οι τουρίστες. Α, ξέχασα. Πρέπει να μπορούν να κυκλοφορούν και να παρκάρουν και οι γηγενείς ιθαγενείς, σωστά; Γιατί ορισμένοι από εμάς (τους δεύτερους) σκεφτόμαστε έως και τη μετοίκηση.
Διαφημίζουμε τα κάλλη του τόπου μας για να προσελκύσουμε χρήμα. Τι οι ωραίες και ξεχωριστές παραλίες μας, τι τα φυσικά κάλλη μας, τι τα ηλιοβασιλέματά μας. Κανείς, μα κανείς, δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί, ότι, με την εξαίρεση του ηλιοβασιλέματος, το οποίο δεν έχουμε ακόμη βρει τρόπο να υποβαθμίσουμε, όλα τα υπόλοιπα, απλά καταστρέφονται; Προς τι η διαφήμιση μιας εξωτικής παραλίας με πεντακάθαρα νερά; Όταν αυτή η εξωτική παραλία με αυτά τα πεντακάθαρα νερά γεμίσει κόσμο, έχουμε την εντύπωση ότι θα παραμείνει μια εξωτική παραλία με πεντακάθαρα νερά; Έχουμε την εντύπωση πως στα βράχια της εξωτικής παραλίας με τα πεντακάθαρα νερά θα σουλατσάρουν μόνο καβούρια (όπως θυμάμαι στα παιδικά μου χρόνια), ή θα ξεβράζονται στα απάνεμα μέρη τους κάθε λογής απομεινάρια της ανθρώπινης δραστηριότητας, τα οποία η θάλασσα προσπαθεί να φτύσει βγάζοντάς τα από μέσα της; Έχουμε την εντύπωση ότι σκαλίζοντας την άμμο αυτής της εξωτικής παραλίας με τα πεντακάθαρα νερά, θα απολαμβάνουμε πλέον την καθαρή σάρκα των επί χιλιετίες κονιορτοποιημένων βράχων αναμεμειγμένη με εντυπωσιακά κελύφη οστρακοειδών και μαγευτικά πετρώματα, ή θα ανακαλύπτουμε τα περιττώματα της εκεί ανθρώπινης παρουσίας, θαμμένα επιμελώς, λες και όταν δεν φαίνονται, δημιουργούν μικρότερο πρόβλημα; Έχουμε στο τέλος - τέλος την εντύπωση ότι αυτή η εξωτική παραλία με τα πεντακάθαρα νερά είναι απρόσβλητη από την ανθρώπινη επίδραση;
Θυμάμαι τον τόπο μου με νοσταλγία αλλά και με θλίψη. Θλίψη γιατί έχει παραδοθεί (άνευ όρων όπως φαίνεται) στη λαίλαπα της τουριστικοποίησης. Από το να έρθουν οι κάθε λογής φυλές της γης και να μας ακουμπήσουν τον οβολό τους, δεν μας ενδιαφέρει τίποτε άλλο. Ξεπουλάμε στον βωμό του κέρδους κάθε σπιθαμή της γης μας. Αποφασίσαμε να γίνουμε άναρχα, επιχειρηματίες του τουρισμού, καταστρέφοντας μαζικά τις πατροπαράδοτες καλλιέργειές μας και μετατρέποντας τη γη μας σε ενοικιαζόμενες απολαύσεις. Πάψαμε ορισμένοι πλέον να μοχθούμε στην αγκαλιά των χωμάτων των προγόνων μας και γίναμε εν μία νυκτί, εισοδηματίες. Αλλοτριωθήκαμε, ναι. Όλη η χώρα αλλοτριώνεται. Καταντούμε γοργά και ατροχοπέδητα μια χώρα υπηρετών, με όλα τα όνειρα και τις προσδοκίες της πάνω σε δίσκο με φαγητά και ποτά. Εμείς οι πολλοί. Γιατί οι λίγοι, θησαυρίζουν και θα εξακολουθούν να θησαυρίζουν. Και να γίνονται από πλούσιοι, πιο πλούσιοι.
Μεγάλες τουριστικές επενδύσεις ετοιμάζονται σύμφωνα με δημοσιεύματα σε περιοχές ιδιαίτερου κάλλους, πραγματικά στολίδια του νησιού, παρακάμπτοντας, όπως αφήνεται να εννοηθεί, νομικούς περιορισμούς και θεσμικά κωλύματα. Η ιδιαίτερα περιοχή των Φαλασάρνων και η ακόμη πιο ιδιαίτερη περιοχή του Ελαφονησίου, ετοιμάζονται να μετατραπούν σε τουριστικά θέρετρα, με άμεσο και εμφανή κίνδυνο αλλοίωσης του φυσικού χαρακτήρα τους.
Θεωρώ ότι όποιος ασπάζεται τις απόψεις που μόλις εξέθεσα και έχει τη δύναμη να εμπλακεί και να επηρεάσει τις συγκεκριμένες διαδικασίες, επιβάλλεται να το κάνει πριν είναι αργά. Και επειδή κύριοι, το έργο της τουριστικής «ανάπτυξης» (όπως το ονομάζετε) στην περιοχή των Φαλασάρνων ευρίσκεται στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης και παρά το γεγονός ότι (εξ’ όσων φαίνεται) είναι δυστυχώς για τον τόπο, προαποφασισμένο να προχωρήσει, να ξέρετε ότι κάποιοι ταπεινοί ΔΕΝ ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ και ΔΕΝ ΕΓΚΡΙΝΟΥΝ.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία
Η.Α.
