Της Ελένης Π. Μαράκη*
Σε μια εποχή που βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και κρίσεις, ο πολιτισμός εξακολουθεί να αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα του τόπου μας. Το Ηράκλειο είναι μια μεγαλούπολη που είναι πλουτισμένη με πολλά ιστορικά μνημεία εντός και πέριξ αυτής, τα οποία μαρτυρούν τη διαχρονική παρουσία της στη ζωή και στην όντως θαυμαστή πορεία της στα μονοπάτια της ιστορίας. Ένας ανεκτίμητος πλούτος, που όμως δεν έχει αξιοποιηθεί στον βαθμό που θα έπρεπε. Δεκάδες μνημεία σκορπισμένα σε διάφορα σημεία της πόλης - άγνωστα στην πλειονότητα των πολιτών - βυθισμένα στη μοναξιά τους. Σε ορισμένα από αυτά, αφού έγιναν πολυδάπανες εργασίες αποκατάστασης, αφέθηκαν στην τύχη τους, πολλές φορές κλειστά, ερημωμένα, βορά στον αδηφάγο χρόνο.
Η ανάδειξη αυτών των μνημείων κατά τρόπον «λειτουργικόν» και συγχρόνως ήπιο και με σεβασμό της ιδιομορφίας τους, ουσιαστικά θα αναδείξει το συνολικό ιστορικό πρόσωπο, την ταυτότητα και την προσωπικότητα αυτής της «παρεξηγημένης και αδικημένης» πόλης.
Ένα από αυτά τα εμβληματικά μνημεία του Ηρακλείου είναι και τα βενετικά Νεώρια, τα οποία εδώ και πολλά χρόνια «βιώνουν» την εγκατάλειψη, την απαξίωση και ως εκ τούτου την κατάρρευση – καταστροφή.
Πρόσφατα ήρθαν στο προσκήνιο της επικαιρότητας εξαιτίας του ειλικρινούς ενδιαφέροντος του Υφυπουργού Αθλητισμού και βουλευτή Ηρακλείου κ. Λευτέρη Αυγενάκη, ο οποίος κατάθεσε ολοκληρωμένη, ρεαλιστική για τη συντήρηση, αναγέννηση και αξιοποίηση αυτού του σημαντικού μνημείου, καλώντας το Δήμο Ηρακλείου να συνεργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση. Μάλιστα δήλωσε κατηγορηματικά ότι το Υπουργείο Αθλητισμού, θα χρηματοδοτήσει το όλον έργο.
Η ανταπόκριση του Δήμου Ηρακλείου, που πάντα τον απασχολούσε αυτό το θέμα, ήταν άμεση και όλα δείχνουν ότι το Υπουργείο Αθλητισμού και ο Δήμος θα προχωρήσουν άμεσα προς την υλοποίηση της πρότασης την οποία υπέβαλε ο κ. Λευτέρης Αυγενάκης.
Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα κατά τρόπον υπεύθυνο και απολύτως ρεαλιστικό, θα έλεγα σοφό, προτείνει ο Λευτέρης Αυγενάκης, τα Νεώρια του Ηρακλείου θα πρέπει να συντηρηθούν άμεσα και να γίνουν όχι απλώς ένα μνημείο που μόνο θα βλέπουμε και θα θαυμάζουμε, αλλά ένα διαχρονικό εμβληματικό δημιούργημα του ανθρώπου, το οποίο θα ενταχθεί δυναμικά στον ζωντανό ιστό της πόλης μας και θα φιλοξενεί ποικίλες δραστηριότητες του πνευματικού αθλητισμού, καθώς και αθλήματα ήπιας δραστηριότητας, εκδηλώσεις, συνεδριάσεις, συσκέψεις διαφόρων φορέων κλπ.
Θεωρώ ότι με τη συγκεκριμένη πρόταση και τη δρομολόγησή της, που δικαίως πιστώνεται στο Λευτέρη Αυγενάκη, δίνεται η ευκαιρία, η δυνατότητα και η χαρά σε όλους τους Ηρακλειώτες, ανάλογα με τη θέση που κατέχει καθένας μας, να συστρατευθούμε σ’ αυτήν την προσπάθεια και να αγωνιστούμε για ένα όντως συγκλονιστικό αποτέλεσμα που θα αλλάξει ή καλύτερα θα αναδείξει και θα προβάλλει εντονότερα την ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου, η οποία ακτινοβολεί και «βοά» ιστορία!!
Μιλάμε για τη δυναμική της ζωής, η οποία θα πρέπει να προβάλλεται στα μνημεία. Τα μνημεία, κατά την άποψη μας, δεν είναι άψυχες πέτρες, είναι ζωντανοί οργανισμοί που απαιτούν φροντίδα γιατί τα μνημεία ανήκουν στο είδος εκείνο των οργανισμών, οι οποίοι ζουν δια της ζωής. Χωρίς καμιά αμφιβολία η πρόταση αυτή αποτελεί μεγάλη ευκαιρία – ΔΩΡΟΝ πολύτιμο προς την πόλη του Ηρακλείου που θα πρέπει να σπεύσει άμεσα να δρομολογήσει τις διαδικασίες υλοποίησης της.
Βέβαια, υπάρχει πάντα το «αγκάθι» και «φρένο» της ελληνικής γραφειοκρατίας και της Αρχαιολογίας, με τις συνήθως χρονοβόρες συσκέψεις, διασκέψεις, επισκέψεις, αυτοψίες και αντιρρήσεις της, αλλά κάποια στιγμή όλα αυτά πρέπει να μπουν στο πλαίσιο του μέτρου και να σταματήσουν αυτές οι εμμονές, που πολλάκις καταντούν «αρρώστια», που βλάπτει και τα ίδια τα μνημεία, αφού τα οδηγεί τελικώς στην κατάρρευση και στον αφανισμό.
Οι αρχαιολογικοί χώροι και τα μνημεία διατηρούνται καλύτερα και προστατεύονται από τη στιγμή που κοινωνικοποιούνται, από τη στιγμή που εντάσσονται στο πλαίσιο της οικονομίας του ελεύθερου χρόνου και αποκτούν τα χαρακτηριστικά της συμμετοχής στη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο καθένας από μας αποκτά μια άλλη σχέση με τους αρχαιολογικούς χώρους από τη στιγμή που αντιλαμβάνεται ότι αυτοί οι χώροι του παρελθόντος εμπλουτίζουν το δικό μας παρόν και μελλοντικά συντελούν στη βελτίωση της ποιότητας της καθημερινής μας ζωής.
Η πρόταση και η δέσμευση του Λευτέρη Αυγενάκη, είναι μια μεγάλη και μοναδική ευκαιρία, που δεν πρέπει να χαθεί, αλλά «πάση θυσία» να υλοποιηθεί προς όφελος της ιστορίας, της παράδοσης, της πόλης του Ηρακλείου και των Ηρακλειωτών. Γιατί όπως αναφέρει ο ιστορικός, Arnold J. Toynbee: «Ο πολιτισμός είναι μια κίνηση, όχι μια κατάσταση. Είναι ένα ταξίδι, όχι ένα λιμάνι».
Φωτογραφία από iraklio.info
*Η Ελένη Π. Μαράκη, είναι Δρ. Επιστημών της Αγωγής – Κοινωνιολόγος
Υπηρετεί ως Προϊσταμένη στο Κέντρο Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης Ηρακλείου (ΚΕΣΥ) και είναι Πρόεδρος του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (ΙΑΚΕ)
