Η διακριτική φωνή της Ισμήνης στην τραγωδία του Σοφοκλή, ξεδιπλώνει έναν ολόκληρο κόσμο και αναδεικνύει την αδερφική σχέση

Ένα ξεχωριστό έργο ανεβαίνει στην Πειραματική Σκηνή του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου την Δευτέρα 10 και την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου στις 21:00. Πρόκειται για το έργο «Ισμήνη» της Carole Frechette. Το έργο – που ανεβαίνει πρώτη φορά στην Κρήτη- είναι σε σκηνοθεσία του Μανώλη Σειραγάκη, Επίκουρο καθηγητή Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, σκηνοθέτη και ηθοποιό.

Κι ενώ όλα τα φώτα τα συγκεντρώνει η Αντιγόνη στο αριστούργημα του Σοφοκλή, υπάρχει και μία φωνή διακριτική με λόγια λίγα που όμως ξεδιπλώνουν έναν ολόκληρο κόσμο. Η «Ισμήνη» όπως την αναδεικνύει στο βιβλίο της η Καναδή συγγραφέας  που λατρεύει την Ελλάδα Carole Frechette, αναδεικνύει την αδερφική σχέση, όπως επεσήμανε μεταξύ άλλων στο Cretalive ο σκηνοθέτης της παράστασης Μανώλης Σειραγάκης. 

«Ισμήνη» της Carole Frechette. Πρόκειται για μία θεατρική παράσταση βασισμένη στο βιβλίο της Καναδής συγγραφέως που αποφάσισε να ρίξει όλα τα φώτα στην Ισμήνη… Είναι εκείνο το πρόσωπο που μιλάει λιγότερο στην τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη» και όμως μέσα από αυτήν την ήσυχη παρουσία σκιαγραφείται ένας ολόκληρος κόσμος …
Μιλήστε μας για την παράσταση αυτή που θα δούμε τη Δευτέρα 10 και την Τρίτη 11 Φεβρουαρίου στο πλαίσιο του «Θεάτρου τις Δευτέρες» στο ΠΣΚΗ…

«Η Καρόλ Φρεσέτ είναι μια πολύ αγαπητή συγγραφέας στην Ελλάδα. Είναι, αν δεν κάνω λάθος, το τέταρτο έργο της που παίζεται στη χώρα μας. Από την άλλη είναι κι εκείνη με τη σειρά της λάτρης της Ελλάδας και του πολιτισμού της. Η παράσταση ξεκινά με τη φράση «Είμαι Ελληνίδα» που λέει η ηρωίδα αλλά νομίζω ότι και η Φρεσέτ είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό Ελληνίδα. Εννοώ με αυτό ότι, όπως συμβαίνει με πάρα πολλούς συγγραφείς ανά τον κόσμο, ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός έχει συνδιαμορφώσει το έργο της, έχει επηρεάσει τη σκέψη της έχει μεταφέρει τις βασικές του αξίες στον χαρακτήρα και την προσωπικότητά της. Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τέλη Νοέμβρη στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Βιβλίου Τρίπολης, παίζεται τώρα στην Αθήνα για μαθητές Γυμνασίων και Λυκείων ενώ προγραμματίζει περιοδεία σε Ηνωμένες Πολιτείες και Καναδά, μετά από παρότρυνση της ίδιας της συγγραφέως που είδε την παράσταση στην ελληνική της πρεμιέρα και εκφράστηκε πολύ κολακευτικά για τη δουλειά μας.»   

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα θεατρικό μονόλογο που παρουσιάστηκε πρώτη φορά στη σκηνή το 2023 στη Γαλλία. Ποιο ήταν εκείνο το στοιχείο που έπαιξε ρόλο καταλυτικό στην επιλογή σας να το ανεβάσετε; 

«Δέχτηκα την πρόταση του μεταφραστή του έργου, του Δημήτρη Φίλια, καθηγητή στο Τμήμα Διερμηνείας και Μετάφρασης του Ιόνιου Πανεπιστημίου και μόλις διάβασα το έργο τινάχτηκα αμέσως. Ναι, σκέφτηκα ότι πράγματι αυτός ο μονόλογος έχει τεράστιο ενδιαφέρον, για τον ρηξικέλευθο τρόπο με τον οποίο αφηγείται από την αρχή τον, γνωστό από την Αντιγόνη του Σοφοκλή, μύθο. Αγαπώ ξεχωριστά βέβαια και την ομώνυμη αντίστοιχη απόπειρα του Γιάννη Ρίτσου που παίζεται συχνότατα στην Ελλάδα.» 

Διαβάζω για τη «διακριτική της φωνή που κατέχει θέση στο έργο του Σοφοκλή, στο αρχαίο θέατρο, στην παγκόσμια δραματουργία, στη μνήμη μας, στο ασυνείδητο μας». Στο ρόλο της Ισμήνης η Ηλέκτρα Φραγκιαδάκη. Πείτε μας τις ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες του έργου; 

«Η βασικότερη ιδιαιτερότητα στο έργο αυτό είναι το βάρος που φορτώνει στους ώμους της ηθοποιού, του σκηνοθέτη αλλά και του κάθε θεατή το μεγαλείο της Αντιγόνης. Μια βασιλοπούλα που αψηφά τα πάντα και θυσιάζεται για τους άγραφους νόμους των νεκρών, για να μην μείνει άταφος ο νεκρός αδερφός της. Όλοι μιλούν επομένως για την Αντιγόνη, για τη σχέση με τον αδερφό της, για τη δύναμή της να συγκρουστεί με την εξουσία, για την πυγμή της. Τα περιθώρια που μένουν για να μπορέσει η Ισμήνη να πάρει μια θέση κάτω από τη βαριά σκιά ενός τόσο μεγάλου ηρωικού κατορθώματος στο πλαίσιο ενός τόσο συχνά παιζόμενου αριστουργήματος, όπως είναι η Αντιγόνη του Σοφοκλή, είναι όπως καταλαβαίνετε πολύ μικρά. Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μια ηθοποιό που δεν χρειαζόταν την παραμικρή υπόδειξη και που -ακόμα σημαντικότερο- έπαιζε με έναν τρόπο που με οδηγούσε σε αφαιρέσεις: σκηνοθετικών ευρημάτων, περιττών κόλπων, τρικ.»   

Και τελικά ποια είναι εκείνα τα μηνύματα που θέλετε να περάσετε με το ανέβασμα ενός έργου που για πρώτη φορά παρουσιάζετε στην Κρήτη; 

«Βλέπω ότι κρατήσατε το δυσκολότερο ερώτημα για το τέλος. Μπορώ να υποστηρίξω, τώρα που έχω αρχίσει να γνωρίζω κάπως καλύτερα το έργο, ότι έχει ανοιχτό και όχι οριστικό τέλος. Αφήνει δηλαδή τον θεατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα σε σχέση με τη στάση της Αντιγόνης και της Ισμήνης και να αποφασίσει ποια προτιμά, ποια τρωτά και ποια θετικά έχει η πρώτη ή η δεύτερη. Πολύ περισσότερο όμως, πλάι στο θέμα της γνωστής διαφωνίας, αναδύεται το ζήτημα της αδερφικής σχέσης που μας σημαδεύει και μας χαρακτηρίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η αδερφική σχέση καταλήγει εξίσου σημαντική με τη γονική, με άλλα λόγια.»