Γράφει η Ελένη Μπετεινάκη
Την γνωρίζετε αυτήν την φυλή; Όχι; Αααα…νομίζω πως θα σας ενθουσιάσει πολύ!
Ζουν στο δάσος στην πίσω πλευρά του βουνού των Μεγάλων Πεύκων κοντά σε ένα κουφάρι αεροπλάνου που έπεσε εκεί στα 1938! Μία απίστευτη κοινωνία μικρών παιδιών που ζουν αυτόνομα κοντά στη Φύση και εκμεταλλεύονται ότι εκείνη τους χαρίζει απλόχερα. Ξέρουν να ψαρεύουν, να ανάβουν φωτιά, να εντοπίζουν πηγές με καθαρό νερό και να μαζεύουν τα σκουπίδια όσων ανόητων τα πετούν στο ποτάμι. Φτιάχνουν αυτοσχέδια παιχνίδια, μαθαίνουν να διαβάζουν «αποκρυπτογραφώντας τα συστατικά στις συσκευασίες από τα πατατάκια» και φτιάχνουν μαγειρικά σκεύη από κονσερβοκούτια. Έξυπνοι, δραστήριοι, παιχνιδιάρηδες, ατρόμητοι και πολύ πολύ βρώμικοι. Ακριβώς αυτός είναι και ο λόγος που ονομάστηκε έτσι οι Φυλή τους. «Βρομύλοι» λοιπόν, γιατί ποτέ τους δεν κάνουν μπάνιο! Αρχηγός τους η Φανέτ Ντυκούπ η οποία κρατάει σε απόσταση την Υβόν Καρέ, διευθύντρια του ορφανοτροφείου του διπλανού χωριού. Σε αντίθεση με του Βρομύλους, τα πάντα στο ορφανοτροφείο είναι πεντακάθαρα. Το όνειρο και ο σκοπός της ζωής της κ. Υβόν είναι να πιάσει τα παιδιά της φυλής και να τα βάλει μέσα στο ορφανοτροφείο της. Να έχει κάποιον να βάζει τιμωρία, και επιτέλους να διδάξει τους δήθεν καλούς της τρόπους. Κι έφτιαξε ένα ειδικό πλυντήριο για «βρόμικα παιδιά» ώστε να καταφέρει να τα βάλει να πλυθούν. Το σχέδιο και όνειρό της μεγαλοφυές, αλλά δεν πετύχαινε ποτέ. Σκέφτηκε τότε κάτι ακόμα πιο σατανικό για να τα καλοπιάσει. Κανένα παιδί δεν αντιστέκεται στα γλυκίσματα, στις πίτσες και στα μικρά …πόνι! Και αυτή ήταν η παγίδα που τους έστησε πετυχαίνοντας να τραβήξει την προσοχή τους και τα ίδια τα παιδιά στο πεντακάθαρο «άντρο» της. Μόνο ένα πανούργο έξυπνο και επίμονο κορίτσι, η μικρή Φανέτ της ξέφυγε…. για αρχή! Το τι ακολούθησε δεν θα σας το αποκαλύψω αλλά η περιπέτεια που εξελίσσεται θα σας γεμίσει γέλιο, έξυπνες ατάκες, και μεγάλες αλήθειες…
Καταπληκτική ιστορία, υπέροχη εικονογράφηση και πρωτότυπη ιδέα σύλληψης καταστάσεων και ιδεών που δίνουν τροφή για σκέψη όχι μόνο σε παιδιά αλλά περισσότερο στους ενήλικες. Χιούμορ, σεβασμός στα ατομικά δικαιώματα, ελευθερία κίνησης και σκέψης και ιδανικές συνθήκες διαβίωσης.
Η ζωή στη Φύση παρουσιάζεται με τον πιο παραστατικό και διασκεδαστικό τρόπο. Καταλαβαίνουμε πόσο απλή είναι στην πραγματικότητα η ζωή και πως μπορεί ακόμα κι ένα παιδί να βρει τρόπους και λύσεις για την διαβίωση, την ανάπτυξη και την εξέλιξη του, όπως ακριβώς συνέβαινε τα πολύ παλιά χρόνια. Το βιβλίο μας μιλάει για την οργάνωση ομάδας, την αλληλεγγύη, τους προβληματισμούς, την κατανομή καθηκόντων και αρμοδιοτήτων, την υπευθυνότητα, την συλλογικότητα και τρόπους αντιμετώπισης πιο δύσκολων καταστάσεων. Πως επηρεάζει το περιβάλλον την εξέλιξη της προσωπικότητας; Πως λειτουργεί το ένστικτο της αυτοσυντήρησης; Οι ενήλικες λόγω δικών τους ενοχών, λόγω υπερπροστασίας ή και έλλειψης χρόνου δεν δίνουν πολλές πρωτοβουλίες στα παιδιά θεωρώντας πως είναι «μικρά» και ανίκανα να αυτοεξυπηρετηθούν ακόμα και σε βασικές λειτουργιές φροντίδας και περιποίησης του εαυτού τους. Εδώ καταστρατηγούνται όλες οι εκδοχές και φόβοι των ενηλίκων και τονίζεται η ελευθερία του ατόμου ακόμα και στην παιδική του ηλικία. Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στα παιδιά, η δυνατότητα αυτό-εξέλιξης μέσα από δικά τους λάθη.
Αυθόρμητα μου ήρθε στο μυαλό η πολύ γνωστή ατάκα «Ζακέτα να πάρεις» που δείχνει την αντίληψη και υπερπροστατευτική στάση των ενηλίκων απέναντι στα παιδιά τους όποια ηλικία και αν έχουν, που περικλείει και μια ολόκληρη φιλοσοφία εντελώς αντίθετη με τους κανόνες της Φύσης και όλα όσα μας λέει το βιβλίο της Elise Gravel.
Το βιβλίο είναι μια μεγάλη γροθιά στους γονείς. Θα το χαρακτήριζα ένα σπουδαίο βιβλίο που μοιάζει να γράφτηκε και για γονείς και ενήλικες από μια συγγραφέα που γνωρίζει την ψυχοσύνθεση και ικανότητά των παιδιών για επιβίωση και αυτοσυντήρηση. Ένα βιβλίο όσους φοβούνται να δώσουν την αυτονομία και αυτοεξυπηρέτηση και συχνά πληγώνουν τον αυθορμητισμό και την εξέλιξη της προσωπικότητας των παιδιών τους. Εμείς οι δάσκαλοι μικρών παιδιών συχνά λέμε στους γονείς να μην επεμβαίνουν συνεχώς και να προσφέρουν πάντα έτοιμες λύσεις. Να αφήνουν τα παιδιά να κάνουν λάθη, να γρατζουνάνε τα πόδια τους, να πέφτουν και να σηκώνονται ξανά, να μεγαλώσουν όπως και εμείς οι παλιότεροι χωρίς «μη», «άστο», «δεν μπορείς», «δεν ξέρεις».
Τα παιδιά μας διδάσκουν συνεχώς αρκεί να τα ακούσουμε, να τα προσέξουμε και να μην τα αποπαίρνουμε. Οι Βρομύλοι είναι η επιθυμία κάθε παιδιού. Αντιπροσωπεύουν την η ελευθερία τους που συχνά καταπιέζεται. Που δεν αντέχουν το αποστειρωμένο περιβάλλον (και δεν μιλάμε για την περίοδο της πανδημίας) , που πρέπει να μάθουν μόνα τους από τα ίδια τους τα λάθη τις υποχρεώσεις και ευθύνες τους.
Το βιβλίο μας προτρέπει να «ακούσουμε» τα παιδιά μας και να έρθουμε εμείς κοντά τους.
Η εικονογράφηση της Magali Le Hunce μας θυμίζει παλιά κόμικς και δένει άρτια με το κείμενο. Το βιβλίο θα μπορούσε να δίνεται σε σχολές γονέων και να χρησιμοποιείται σαν οδηγός επιβίωσης με παιδιά. Οι ρυθμοί του σύγχρονου τρόπου ζωής έχουν φέρει πολλές αναστολές και καταπιεστικές καταστάσεις στα παιδιά που συχνά μεγαλώνουν κλεισμένα σε σπίτια και δωμάτια με μοναδική απασχόληση ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι ή μια τηλεόραση.
Αφήστε τα παιδιά να κυλιστούν στα πατώματα, στην άμμο, τα χώματα , το γρασίδι. Αφήστε τα να λερωθούν πολύ…
Να το πάρετε οπωσδήποτε το βιβλίο…
Και δείτε πόσα πράγματα μπορείτε να κάντε αμέσως μετά που θα το διαβάστε:
- Θα κλείσετε την τηλεόραση και τους υπολογιστές και θα βγείτε όλοι σας μια βόλτα στη Φύση
- Θα γίνεται μικροί εξερευνητές στον μικρόκοσμο που ζει σε ένα χωράφι, μια πέτρα ή και κάτω από αυτή, έναν φράκτη, κοντά στη θάλασσα, στην όχθη ενός ποταμού ή μιας λίμνης.
- Θα σκεφτείτε να μείνετε σε μια σκηνή και να περάσετε μια νύχτα στην παραλία με συντροφιά τα αστέρια και το φως του φεγγαριού.
- Θα θέλετε να ανεβείτε σε ένα βουνό και μυρίσετε όλα τα βότανα και τα αγριολούλουδα.
- Θα φτιάξετε ένα φυτολόγιο με μικρά ανθάκια, φύλλα, σπόρους και κλαράκια.
- Θα ανακαλύψετε μέρη με πηγές που τρέχει γάργαρο νερό ακόμα και τις μέρες μας.
- Θα μάθετε πολλά είδη φυτών, θα συγκρίνετε μεγέθη φύλλων, θα φτιάξετε αρώματα από άνθη λουλουδιών.
- Θα προστατεύετε περισσότερο το περιβάλλον, μαζεύοντας πάντα τα σκουπίδια σας.
- Θα σκεφτείτε πόσα παιχνίδια μπορείτε να φτιάξετε από ανακυκλώσιμα υλικά.
- Θα μαγειρέψετε με αυτοσχέδια σκεύη ίσως και σε μια παραστιά, όπως εκείνον τον παλιό καλό καιρό.
- Θα παίξετε παιχνίδια ομαδικά, θα μάθετε ή θα θυμηθείτε τα παραδοσιακά μας παιχνίδια που είναι και πάρα πολλά.
Τα καλά βιβλία πρέπει να τα μοιραζόμαστε και αν τα λέμε σε όλους για να γεμίζουν τις ψυχές των παιδιών με όμορφα μηνύματα, απόλαυση ανάγνωσης και φαντασία ανεξάντλητη.
Το βιβλίο έχει αποσπάσει διάκριση White Raven για το 2018.
Δείτε εδώ περισσότερες λεπτομέρειες για το βιβλίο: *Η Φυλή των Βρομύλων, Elise Gravel, εικ :Magali Le Huche, εκδόσεις Μικρή Σελήνη
Και αναζητείστε το στα βιβλιοπωλεία!
