Η μεγάλη στροφή της ανθρώπινης σκέψης από τον μύθο στον ορθολογισμό, τη μαγιά δηλαδή πάνω στην οποία οικοδομήθηκε ο σύγχρονος τεχνολογικός πολιτισμός, είναι το μεγάλο δώρο του ελληνικού χώρου σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι απαρχές του «κοσμογονικού» αυτού γεγονότος τοποθετούνται στην Ιωνία της Μικράς Ασίας τον 6ο π.Χ. αιώνα με την τριανδρία των προσωκρατικών φιλοσόφων Θαλή, Αναξίμανδρο και Αναξιμένη που πρώτοι άρχισαν να αναζητούν λύσεις στους θεμελιώδεις προβληματισμούς τους για τη δημιουργία του κόσμου και τα φαινόμενά του με τρόπο επιστημονικό/ορθολογικό και όχι μυθολογικό.
Μαζί με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία γεννήθηκε και η αρχαία ελληνική επιστήμη και τεχνολογία με θαυμαστά επιτεύγματα. Τη δυνατότητα να γνωρίσουμε από κοντά την πορεία αυτή της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας μας προσφέρει και στο Ηράκλειο το Μουσείο Κοτσανά, που λειτουργεί σε έναν εκπληκτικό, με ιστορικό φορτίο, χώρο στην εντός των τειχών πόλη, το γνωστό σε όλους μας Μέγαρο Ιττάρ, επί της οδού Επιμενίδου.
Μετά την Αθήνα, το Κατάκολο και την Αρχαία Ολυμπία το Μουσείο Κοτσανά με τα εντυπωσιακά του εκθέματα, ιδιαίτερα ελκυστικά για μικρούς και μεγάλους, ήρθε στο Ηράκλειο για να μας αποκαλύψει το τεχνολογικό θαύμα της αρχαιότητας και να μας διδάξει ότι δομικά στοιχεία της σύγχρονης τεχνολογίας, που σήμερα μας φαίνονται αυτονόητα και σχεδόν «αυθύπαρκτα», γεννήθηκαν από αρχαία ελληνικά μυαλά.
Το ίδιο του Μουσείο στην ιστοσελίδα του μας ενημερώνει:
«… οι κοχλίες και τα περικόχλια, οι οδοντωτοί τροχοί και οι κανόνες, οι τροχαλίες και οι ιμάντες, οι αλυσοτροχοί και οι αλυσίδες, τα έμβολα και οι κύλινδροι, οι υδραυλικοί ελεγκτές και οι βαλβίδες, οι προγραμματιστές και οι αυτόματοι πλοηγοί (εξαρτήματα όλα της μηχανής ενός σύγχρονου αυτοκινήτου) είναι μερικά μόνο από τα εφευρήματα των αρχαίων Ελλήνων που αποτέλεσαν τους θεμέλιους λίθους της πολύπλοκης τεχνολογίας τους».
Το όραμα και ο σκοπός του Μουσείου Κοτσανά
Όραμα του Μουσείου είναι η προβολή του τεχνολογικού θαύματος της αρχαιότητας, γιατί λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν ότι «η ρομποτική και η υπολογιστική, η ατμοκίνηση και η αεριοπροώθηση, η αυτοκίνηση και η αυτόματη πλοήγηση, οι αυτοματισμοί και ο προγραμματισμός, οι τηλεπικοινωνίες και η κρυπτογράφηση, η γεωδαισία και η χαρτογράφηση, η αξιοποίηση της υδραυλικής και της αιολικής ενέργειας, η εφαρμογή της ιμαντοκίνησης, της οδοντοκίνησης και της αλυσοκίνησης και πολλές άλλες επιστήμες και τεχνικές επινοήθηκαν στην αρχαία Ελλάδα».
Έτσι, τα Μουσείο «μελετά, αναδεικνύει και παρουσιάζει στο κοινό μια ύψιστης σημασίας πτυχή του αρχαιοελληνικού πολιτισμού: την τεχνολογία, ο πρωταρχικός ρόλος της οποίας είναι αδιαμφισβήτητος στην ανάπτυξη και άνθιση οποιουδήποτε πολιτισμού, πόσο μάλλον του αρχαιοελληνικού, ο οποίος έδωσε στην ανθρωπότητα απαράμιλλα δημιουργήματα που όλοι γνωρίζουμε και θαυμάζουμε – από τον Υπολογιστικό Μηχανισμό των Αντικυθήρων έως τον Παρθενώνα».
Η εντυπωσιακή τεχνολογική ανάπτυξη της ελληνικής αρχαιότητας που ξεκίνησε από την αρχαϊκή περίοδο και κατέγραψε τεράστια άλματα μέχρι την κορύφωσή της στα ελληνιστικά χρόνια (3ος π.Χ. αι.) υποχώρησε και ανακτήθηκε αιώνες αργότερα, τον 13ο μ.Χ. αιώνα.
Εν ολίγοις, σκοπός του Μουσείου Κοτσανά είναι «να αποδείξει ότι η αρχαιοελληνική τεχνολογία λίγο πριν το τέλος του αρχαιοελληνικού κόσμου ήταν συγκλονιστικά όμοια με τις απαρχές της νεωτερικής τεχνολογίας μας. Απλά χρειάστηκε πάνω από μια χιλιετία ωρίμανσης για να επανακτήσει η ανθρωπότητα αυτήν την αξιοθαύμαστη λησμονημένη τεχνολογία. Η εξερεύνηση αυτής της εποχής που η τεχνολογία αιχμής δεν κατοχυρωνόταν αποδεικνύει περίτρανα πόσα περισσότερα (από όσα νομίζουμε) χρωστά ο σύγχρονος Τεχνολογικός Πολιτισμός στους Έλληνες».
Ενημερωθείτε αναλυτικά για τα εκθέματα του Μουσείου Αρχαίας Τεχνολογίας στο Ηράκλειο
Ο Κώστας Κοτσανάς
Εμπνευστής, δημιουργός και «ψυχή» του εντυπωσιακού αυτού εγχειρήματος είναι ο Κώστας Κοτσανάς. Γεννήθηκε το 1963 στην Σελιάνα-Αιγείρα Αχαΐας και σπούδασε στο Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Πατρών. Στο πλαίσιο των επιστημονικών του ενδιαφερόντων αφοσιώθηκε στη μελέτη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, και ιδιαίτερα στο πεδίο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, συγγράφοντας έξι σχετικά βιβλία και συμμετέχοντας σε πλήθος επιστημονικών συνεδρίων.
Ο ίδιος, δημιούργησε με δικά του έξοδα τα 500 εκθέματα του Μουσείου, πολλά από τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί πως μέχρι στιγμής δεν έχει τύχει καμίας επιχορήγησης από τον οποιοδήποτε δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα.
Ένα θαυμαστό μουσείο στεγάζεται σε ένα εκπληκτικό κτίριο
Το Μουσείο Κοτσανά στο Ηράκλειο στεγάζεται στο στενά συνδεδεμένο με τη μεσαιωνική ιστορία της Κάντιας Μέγαρο Ιττάρ, στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Το διώροφο βενετσιάνικο αρχοντικό της οδού Επιμενίδου, αρχιτεκτονικό μνημείο μιας καθοριστικής χρονικής περιόδου για την ιστορία και τον πολιτισμό της Κρήτης, οικοδομήθηκε γύρω στο 1.500 μ.Χ. και σήμερα φιλοξενεί στα 460 τ.μ. του τα εντυπωσιακά εκθέματα του Μουσείου της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας.
Εντυπωσιασμένοι οι επισκέπτες
Το Μουσείο Κοτσανά έχει κερδίσει τις εντυπώσεις των επισκεπτών του στο Ηράκλειο. Η κριτική τους στο tripadvisor αναφέρεται στα εκπληκτικά εκθέματα και το καταρτισμένο προσωπικό του, ενώ πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για μια εναλλακτική πρόταση περιήγησης στο κέντρο της πόλης, ιδιαίτερα ελκυστική για όλες τις ηλικίες.
Τα Μουσείο Κοτσανά βρίσκεται στην οδό Επιμενίδου 18 και λειτουργεί καθημερινά από τις 10 το πρωί έως τις 6 το απόγευμα. Στους χώρους του φιλοξενούνται κατά καιρούς πολιτιστικά events και διάφορες άλλες δραστηριότητες.
Δείτε μερικά από τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων μέσα από τα social media του Μουσείου Κοτσανά:
