Τις θεραπευτικές ικανότητές της έναντι της νόσου COVID-19 εδραιώνει η ρεμντεσιβίρη, το πειραματικό αντι-ϊικό φάρμακο που μελετάται σε πολλές παράλληλες κλινικές δοκιμές ανά τον κόσμο, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας. Στο θεραπευτικό πλάνο μπαίνει και ένα ακόμη αντι-ιϊκό φάρμακο, η νεουμιφίλη, ενώ το Πανεπιστήμιο της Οξφόρφης ανακοίνωσε τη συνεργασία του με την φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca για την ταχύτερη ανάπτυξη του εμβολίου ChAdOx1.
Μέσα σε 48 ώρες είδαν το φως της δημοσιότητας τρεις ξεχωριστές τυχαιοποιημένες μελέτες που επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της ρεμντεσιβίρης σε ασθενείς με σοβαρή λοίμωξη από τον νέο κορωνοϊό. Συγκεκριμένα, κινεζική μελέτη που έγινε στην Ουχάν, από όπου ξεκίνησε η πανδημία, και δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό The Lancet αξιολόγησε την επίδραση της ενδοφλέβιας χορήγησης ρεμντεσιβίρης σε ενήλικες ασθενείς που εισήχθησαν σε νοσοκομείο με λοίμωξη COVID-19. Συγκεκριμένα, 158 έλαβαν τον αντι-ιϊκό παράγοντα και 79 εικονικό φάρμακο.
Η μελέτη δεν έδειξε σημαντική διαφορά ως προς τον χρόνο μέχρι την κλινική βελτίωση ή τη θνητότητα ή την κάθαρση του ιού μεταξύ των δύο ομάδων. Ωστόσο, εκείνοι που έλαβαν ρεμντεσιβίρη παρουσίασαν ταχύτερη κλινική βελτίωση (διάμεσο χρόνος 18 έναντι 23 ημερών). Δεν υπήρχε διαφορά στην κλινική επιδείνωση ενώ η θνητότητα στις 28 ημέρες ήταν παρόμοια μεταξύ των δύο ομάδων (14% έναντι 13%). Επίσης δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων ως προς τη διάρκεια της ανάγκης για οξυγόνο, τη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο. Επιπλέον, το ιϊκό φορτίο, αυτό μειώθηκε με την πάροδο του χρόνου ομοίως και στις δύο ομάδες.
Η δεύτερη μελέτη διεξάγεται από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ (NIH) με τη συμμετοχή 1.063 ασθενών. Πρόκειται για σκέλος της κλινικής μελέτης Adaptive COVID-19 Treatment Trial που διεξάγεται σε 75 κέντρα, παγκοσμίως, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα δείχνουν ότι οι ασθενείς που έλαβαν ρεντμεσιβίρη (10 ημέρες ενδοφλεβίως 200mg την 1η ημέρα και έπειτα από 10 mg τις ημέρες 2-10 σε εφάπαξ ημερήσιες εγχύσεις) είχαν 31% βραχύτερο χρόνο μέχρι την ανάκαμψη σε σύγκριση με του ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Συγκεκριμένα, ο διάμεσος χρόνος έως την ανάρρωση ήταν 11 ημέρες για ασθενείς που έλαβαν τη θεραπεία σε σύγκριση με 15 ημέρες για εκείνους που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης κάποιο όφελος στην επιβίωση, με ποσοστό θνησιμότητας 8% για την ομάδα που έλαβε ρεμντεσιβίρη έναντι 11,6% για την ομάδα του εικονικού φαρμάκου.
Η τρίτη μελέτη ανακοινώθηκε από την ίδια τη φαρμακευτική εταιρεία Gilead Sciences που αναπτύσσει τη ρεμντεσιβίρη. Πρόκειται για στοιχεία από την κλινική δοκιμή φάσης ΙΙΙ SIMPLE όπου αξιολογήθηκε η χορήγηση διάρκειας 5 ημερών έναντι 10 ημερών του φαρμάκου σε νοσηλευόμενους ασθενείς με σοβαρές εκδηλώσεις της COVID-19. Η μελέτη έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν 10ήμερη θεραπεία με ρεμντεσιβίρη πέτυχαν παρόμοια βελτίωση στην κλινική κατάσταση σε σύγκριση με εκείνους που έλαβαν θεραπευτική αγωγή 5 ημερών. Ο χρόνος μέχρι την κλινική βελτίωση για το 50% των ασθενών ήταν 10 ημέρες στην ομάδα της 5θήμερης θεραπείας και 11 ημέρες στην ομάδα της 10ήμερης θεραπείας. Περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς και στις δύο ομάδες θεραπείας έλαβαν εξιτήριο από το νοσοκομείο την 14η ημέρα. Την 14η ημέρα, το 64.5% των ασθενών στην ομάδα θεραπείας 5 ημερών και το 53,8% των ασθενών στην ομάδα θεραπείας 10 ημερών είχαν πετύχει κλινική ανάρρωση.
Η σημασία της μελέτης αυτής έγκειται στην υποστήριξη της βραχύτερη διάρκειας θεραπείας (5 αντί 10 ημέρες) που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε συνέχεια άλλων μελετών με τη ρεμντεσιβίρη και που επεκτείνει σημαντικά τον αριθμό των ασθενών που θα μπορούσαν να υποβληθούν σε θεραπεία με την τρέχουσα διαθεσιμότητα του φαρμάκου.
Η νεουμιφίλη εμποδίζει τον κορωνοϊό να μπει στα κύτταρα
Βάσιμες ελπίδες για αποτελεσματική αντιμετώπιση του κορωνοϊού SARS-CoC-2 γεννούν τα πειραματικά εργαστηριακά δεδομένα για την αντι-ιϊκή δραστική ουσία νεουμιφίλη. Σύμφωνα με τον καθηγητή Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Σέιντ Άντριους, Γκάρυ Τέιλορ, η νεουμιφίλη σταματά την πρωτεΐνη-ακίδα του κορωνοϊού από το να φτάσει στους υποδοχείς ACE2 (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2), να προσδεθεί στην επιφάνεια των κυττάρων των πνευμόνων και να εισβάλει σε αυτά, διαδικασία απαραίτητη για να μπορέσει να πολλαπλασιαστεί.
«Τα καλά αποτελέσματα των in vitro μελετών έναντι του κορωνοϊού δείχνουν ότι έχει την δυνατότητα να εμποδίσει αλλά και να θεραπεύσει τη λοίμωξη», ανάφερε στον βρετανικό τύπο ο CEO της Pneumagen, Douglas Thomson.
Η Pneumagen είναι εταιρεία του Πανεπιστημίου Σέιντ Άντριου της Σκοτίας και αξιοποιεί την προϋπάρχουσα εμπειρία της στη χρήση της νεουμιφίλης έναντι άλλων λοιμώξεων του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, όπως η εποχική γρίπη και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός.
Η εταιρεία σκοπεύει να προχωρήσει σε κλινικές δοκιμές με άγνωστο προς το παρόν χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης ώστε να υποβληθεί αίτημα έγκρισης της νεουμιφίλης στις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές. Αν τελικά φτάσει σε ευρεία χρήση η Pneumagen σκέφτεται να το διάθεσει σε μορφή ρινικού σπρέι για ευκολότερη χρήση και καλύτερη δράση.
Βρετανική συμμαχία για το εμβόλιο ChAdOx1
Τέλος, χθες Πέμπτη η βρετανική φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca ανακοίνωσε ότι συμπράττει με το Πανεπιστημίο της Οξφόρδης για την ταχύτερη ανάπτυξη και διάθεση ανασυνδυασμένου εμβόλιου για την πρόληψη της νόσου COVID-19.
Το εμβόλιο ChAdOx1 nCoV-19 αναπτύχθηκε στο Ινστιτούτο Jenner του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης με τη συνεργασία της Oxford Vaccine Group. Ήδη βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών και έχει χορηγηθεί σε περισσότερα από 320 άτομα. Χρησιμοποιεί έναν ιικό φορέα που βασίζεται σε μια εξασθενημένη έκδοση του ιού του κοινού κρυολογήματος (αδενοϊό) που περιέχει το γενετικό υλικό της πρωτεΐνης-ακίδας του SARS-CoV-2. Μετά τον εμβολιασμό, παράγεται η πρωτεΐνη-ακίδα η οποία πυροδοτεί το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει και να επιτεθεί στον κορωνοϊό εάν μολύνει το άτομο.
Εφόσον το εμβόλιο ChAdOx1 nCoV-19 αποδεχθεί αποτελεσματικό και ασφαλές, η Astrazeneca θα είναι υπεύθυνη για την παγκόσμια παραγωγή και διάθεσή του. Σχολιάζοντας τη συμφωνία ο ελληνικής καταγωγής εκτελεστικός αντιπρόεδρος Βιοφαρμακευτικής Έρευνας και Ανάπτυξης της εταιρείας, Μενέλαος Πάγκαλος, δήλωσε ότι «το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και η AstraZeneca έχουν μια μακροχρόνια σχέση για την προώθηση της έρευνας και είμαστε πολύ ενθουσιασμένοι που συνεργαζόμαστε για την προώθηση ενός εμβολίου για την πρόληψη της νόσου COVID-19 σε όλο τον κόσμο. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και καινοτόμες εταιρείες, όπως η Vaccitech, στο πλαίσιο της νέας συνεργασίας μας».
Σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης το εμβόλιο θα μπορούσε να είναι διαθέσιμο για χορήγηση σε στοχευμένες ομάδες του πληθυσμού, όπως οι εργαζομένοι στον τομέα της Υγείας, το φθινόπωρο.
