Της Κατερίνας Παντινάκη
Σκέφτεστε ότι η περίοδος της νηστείας θα σας βοηθήσει στην … πάσης φύσεως αποτοξίνωση; Είτε είστε βαθιά θρησκευόμενος, είτε όχι, η Σαρακοστή είναι εδώ και … επισήμως, δίνοντάς σας την ευκαιρία να ξεφύγετε από τα τετριμμένα, να βγάλετε από την καθημερινότητά σας το κρέας και όλα τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα και τελικά να επιστρέψετε στην παλιά, καλή, γνήσια Κρητική διατροφή, με τα όσπρια, τα λαχανικά, τα χόρτα που απλόχερα η κρητική Γη μάς προσφέρει.
Κι ενώ όλες αυτές οι σκέψεις τριγυρίζουν το μυαλό, πριν αρχίσετε να αναζητάτε συνταγές νηστείας, ο διαιτολόγος – διατροφολόγος, Γιώργος Βασιλείου, με απλά λόγια λύνει απορίες και … καταρρίπτει μύθους!
· Ισχύει ότι η νηστεία ... παχαίνει;
Όταν τα θρεπτικά συστατικά στο διαιτολόγιο είναι στις συνιστώμενες ποσότητες, δηλαδή στις ποσότητες που καλύπτουν τις ημερήσιες ανάγκες του ανθρώπινου οργανισμού σε ενέργεια τότε και φυσικά δεν υπάρχει πρόβλημα αύξησης του βάρους, όταν όμως λόγω της απαγόρευσης κατανάλωσης των ζωικών τροφών, αυξήσουμε τη ποσότητα του φαγητού ή αλλάξουμε τον τρόπο μαγειρέματος (π.χ. τηγάνισμα) η αύξηση του βάρους είναι φυσικό επακόλουθο και ας είμαστε σε περίοδο νηστείας. Νηστεία σημαίνει στέρηση γενικότερα και αυτό πρέπει να έχουμε κατά νου.
· Ποια από τα νηστίσιμα φαγητά έχουν περισσότερες θερμίδες ή/και ανεβάζουν τη χοληστερίνη;
Οι ξηροί καρποί, ο χαλβάς, το ταχίνι, ο ταραμάς, οι ελιές είναι μερικά από τα νηστίσιμα τρόφιμα απέναντι στα οποία πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, όσον αφορά στην ποσότητα κατανάλωσης τους, λόγω της υψηλής θερμιδικής τους απόδοσης. Επίσης πρέπει να είμαστε λίγο προσεκτικοί - ιδιαίτερα οι ομάδες «κινδύνου» με υψηλή χοληστερίνη - με τη συχνότητα κατανάλωσης θαλασσινών (γαρίδες, καλαμάρια, σουπιές, χταπόδι).
· Πόσο "βολεύει" η Κρητική διατροφή κατά την περίοδο της νηστείας;
Η κρητική διατροφή (του «χθες» όχι του «σήμερα») είναι σχεδόν συνυφασμένη με τη νηστεία, καθώς πολλά από τα στοιχεία της (εκτός από τα ζωικά) αποτελούν βασικό κομμάτι της νηστείας, έτσι όπως την ορίζει η Εκκλησία, οπότε είναι ό,τι καλύτερο γι’ αυτόν που θέλει να την ακολουθήσει.
· Με ποιες τροφές μπορεί να αναπληρώσει κανείς τα θρεπτικά στοιχεία που λαμβάνει από το κρέας;
Η απάντηση βρίσκεται στην αρχή «της αλληλοσυμπλήρωσης των αμινοξέων». Όταν τα φυτικά τρόφιμα συνδυαστούν μεταξύ τους, δίνουν πολλά απαραίτητα αμινοξέα και άρα συνθέτουν πρωτεΐνες που είναι ισάξιες με τις ζωικές. Aυτό το «κόλπο» κυρίως των χορτοφάγων, μπορεί να το υιοθετήσει κάποιος που θα αποφασίσει να κόψει τα κρεατικά, για να μη στερηθεί τουλάχιστον τις πρωτεΐνες τους.
Mε τον τρόπο αυτό, όμως, μπορεί να προξύψει πρόβλημα των αναγκών σε σίδηρο και βιταμίνη B12. Θαλασσινά, μανιτάρια, όσπρια, ξηροί καρποί, σόγια είναι από τις κύριες πηγές αντικατάστασης της ζωικής πρωτεινής.
ΠΛΗΡΕΙΣ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΙ ΠΡΩΤΕΙΝΩΝ: όσπρια + ρύζι, ζυμαρικά + τυρί, κουάκερ + γάλα, μακαρόνια + τριμ. τυρί, ξηροί καρποί + γιαούρτι, όσπρια + γιαούρτι, όσπρια + κρέας, όσπρια + μαύρο ψωμί, όσπρια + τυρί, ρύζι + αρακάς, αρακάς + καλαμπόκι.
Όσο για την περίοδο εκτός της νηστείας, να θυμίσουμε πάντως ότι εβδομαδιαία αρκεί μία φορά η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αυτό πάντα όταν αναφερόμαστε σε φυσιολογική κατάσταση υγείας. Αν υπάρχει κάτι παθολογικό διαμορφώνεται με τη συμβουλή του γιατρού και του Διαιτολόγου η συχνότητα κατανάλωσης.
· Υπάρχει "απαγορευτικό" στη νηστεία για κάποιες ομάδες ανθρώπων; (ίσως με προβλήματα υγείας;)
Απαγορευτικό με τον ακριβή όρο όχι, αλλά με προσοχή πάντα και την παρακολούθηση του Διαιτολόγου, άτομα με ιδιαίτερες ανάγκες όπως τα παιδιά, οι έφηβοι και οι εγκυμονούσες ή όσοι έχουν έλλειψη Β12. Όλοι αυτοί που έχουν επιπλέον ανάγκες στα θρεπτικά συστατικά των κρεατικών, μπορούν να κάνουν μία πιο ήπια νηστεία χωρίς την αφαίρεση γαλακτοκομικών και αβγού.
Εν κατακλείδι, η νηστεία σε συνδυασμό με την προσεκτική επιλογή τροφίμων πλούσιων σε ασβέστιο, σίδηρο και βιταμίνη Β12 αποτελεί μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή , η οποία προάγει τη ψυχική και σωματική υγεία του ατόμου. Η ισορροπία, η ποικιλία και το μέτρο είναι οι τρεις αρχές που θα πρέπει να τηρήσετε πιστά κατά τη διάρκεια της νηστείας των σαράντα ημερών.
