Ανησυχητική αύξηση παρουσιάζει ο επιπολασμός του καρκίνου στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκαν στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τον Καρκίνο (ECIS), τα νέα περιστατικά καρκίνου αυξήθηκαν κατά 2,3 % σε σύγκριση με το 2020, για να φθάσουν τα 2,74 εκατομμύρια το 2022. Ομοίως, οι θάνατοι από καρκίνο αυξήθηκαν κατά 2,4 % σε σύγκριση με το 2020.
Πιο συγκεκριμένα, οι νέοι υπολογισμοί για το 2022 για τα κράτη μέλη της ΕΕ καταλήγουν στο ότι το 31% των ανδρών και το 25% των γυναικών αναμένεται να διαγνωστούν με καρκίνο πριν φτάσουν στην ηλικία των 75 ετών, ενώ το 14% των ανδρών και το 9% των γυναικών εκτιμάται ότι θα πεθάνουν από καρκίνο πριν από τη συμπλήρωση των 75 ετών.
Πιο ευάλωτοι θεωρούνται οι άντρες, καθώς το 53% των νέων περιπτώσεων καρκίνου και το 55% των θανάτων από καρκίνο αφορούν στο ανδρικό φύλο.
Ποιοι είναι οι πιο επικίνδυνοι τύποι καρκίνου
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο τύπος καρκίνου που διαγιγνώσκεται συχνότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με περίπου 380.000 περιπτώσεις (το 99% αυτών αφορά γυναίκες), αποτελώντας περίπου το 13,8% των συνολικών διαγνώσεων καρκίνου. Ακολουθούν ο καρκίνος του παχέος εντέρου (356.000- 13% όλων των νέων περιπτώσεων), του προστάτη (330.000- 12,1%) και του πνεύμονα (319.000- 11,6%).
Όσον αφορά τις τέσσερις συχνότερες αιτίες θανάτου από καρκίνο, θεωρείται ότι πρώτη είναι ο καρκίνος του πνεύμονα (19,5% όλων των θανάτων από καρκίνο), ακολουθούμενος από τον καρκίνο του παχέος εντέρου (12,3%), του μαστού (7,5%) και του παγκρέατος (7,4%). Παρόλα αυτά, αν και ο καρκίνος του παγκρέατος έχει χαμηλότερη συχνότητα εμφάνισης σε σύγκριση με πολλούς άλλους τύπους καρκίνου, το χαμηλό ποσοστό επιβίωσης τον κατατάσσει μεταξύ των τεσσάρων πιο θανατηφόρων καρκίνων τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Η καθυστερημένη διάγνωση και η θεραπεία αποτελούν δύο μεγάλες προκλήσεις για την αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος. Λαμβάνοντας υπόψη το χαμηλό και αμετάβλητο ποσοστό επιβίωσης και τη σταθερή ή αυξανόμενη τάση θνησιμότητας, αναμένεται αύξηση του αριθμού των θανάτων λόγω της γήρανσης του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Πώς κατανέμονται γεωγραφικά τα περιστατικά
Αντιθέσεις παρατηρούνται ανάμεσα στην εμφάνιση και στη θνησιμότητα των περιστατικών. Ειδικότερα, υψηλότερα ποσοστά επίπτωσης καταγράφονται στις δυτικές και βόρειες χώρες της ΕΕ (περισσότερα από 640 νέα κρούσματα ανά 100.000 άτομα), ενώ υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας παρατηρούνται στις ανατολικές χώρες της ΕΕ (περισσότεροι από 300 θάνατοι ανά 100.000 άτομα).
Αυτές οι γεωγραφικές διαφορές μπορούν να διαμορφωθούν από τον επιπολασμό των βασικών παραγόντων κινδύνου για συγκεκριμένους καρκίνους, την αποτελεσματική εφαρμογή των εθνικών σχεδίων ελέγχου του καρκίνου, την αποτελεσματική εφαρμογή των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, καθώς και από τις διαφοροποιήσεις στη διαγνωστική πρακτική.
Οι συστάσεις για τον προσυμπτωματικό έλεγχο
Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια νέα προσέγγιση για τη στήριξη των κρατών μελών ώστε να αυξήσουν την προσέλευσή τους στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου. Σκοπός της είναι να επιτευχθεί ο στόχος που έχει τεθεί στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, δηλαδή να προσφέρονται διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας στο 90% όσων πληρούν τις προϋποθέσεις, έως το 2025. Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο να επεκταθεί ο προσυμπτωματικός έλεγχος ώστε να συμπεριλάβει τον καρκίνο του προστάτη, του πνεύμονα και του στομάχου, βάσει περαιτέρω έρευνας.
Καθώς η πρόληψη του καρκίνου αποτελεί έναν από τους τέσσερις στόχους της αποστολής της ΕΕ για τον καρκίνο, η υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας για καλύτερες τεχνολογίες, μεθοδολογίες και προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου είναι ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση της έγκαιρης ανίχνευσης.
