Το mindful eating στηρίζεται σε ένα γενικότερο τρόπο ζωής που εμπεριέχει το mindfulness ή αλλιώς ενσυνειδητότητα, όπου απαιτείται η πλήρης επίγνωση των επιλογών μας και όχι μία στείρα αλληλεπίδραση στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος. Ο τρόπος που τρεφόμαστε είναι ένα συνονθύλευμα των διατροφικών μας εμπειριών, των συναισθημάτων και των συμπεριφορών που έχουμε συνδέσει με την τροφή. Σκοπός του mindful eating είναι επομένως να αποκτήσουμε πλήρη αντίληψη του γιατί καταναλώνουμε μία τροφή, με ποιο κριτήριο την επιλέξαμε, σε ποια μορφή θα την καταναλώσουμε και σε τι ποσότητα.
Είναι η τροφή μία απόλαυση ή πολλά περισσότερα;
Συχνά τρώμε σε απάντηση των συναισθημάτων μας ή τη χρησιμοποιούμε για να καταφέρουμε να τα διαχειριστούμε. Όταν ο εγκέφαλός μας αντιδρά επανειλημμένα με τον ίδιο τρόπο σε ένα ερέθισμα, αυτή η συμπεριφορά αυτοματοποιείται. Επομένως, αν κάθε φορά που νιώθουμε λυπημένοι καταναλώνουμε σοκολάτα, ο εγκέφαλος μας εκπαιδεύεται να αναζητά τη σοκολάτα υπό την ίδια συνθήκη.
Η βαθύτερη ρίζα αυτών των συμπεριφορών σύμφωνα με τους ειδικούς είναι η καταπίεση των συναισθημάτων μας. Οι άνθρωποι είμαστε τα συναισθήματά μας. Συχνά προσπαθούμε να συμπεριφερθούμε κοινωνικά αποδεκτά και αυτό εντείνεται σε οικογενειακές συναθροίσεις και ακόμη περισσότερο σε περιόδους εορτών, όπου «πρέπει» να είμαστε χαρούμενοι, επιτυχημένοι επαγγελματικά και προσωπικά, ακόμα και αν δεν ισχύει τίποτα απ’ όλα αυτά. Η καταπίεση αυτή συχνά εκδηλώνεται μέσα από μία διαταραγμένη σχέση με την τροφή. Η σχέση αυτή μπορεί να αποδειχθεί χρόνια και να αποτελέσει μία άτυπη μορφή διατροφικής διαταραχής. Επομένως, όταν αυτή η διαταραχή γίνει έκδηλη, τότε αναζητούμε τελικά το ουσιαστικό αίτιο.
Είναι αυτή μία αναστρέψιμη διαδικασία;
Ναι. Έχουμε πάντα τη δυνατότητα να εκπαιδεύσουμε διαφορετικά τον εγκέφαλό μας. Βασική προϋπόθεση είναι να είμαστε «παρόντες» κατά τη διάρκεια του φαγητού, εκτός από σωματικά και εγκεφαλικά, με σκοπό να αντιλαμβανόμαστε αν πεινάμε πραγματικά, πόση ποσότητα έχουμε ανάγκη και τι είναι αυτό που θα επιλέξουμε να καταναλώσουμε. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε να αποδυναμώσουμε μία επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά και σε ένα χρονικό διάστημα αντίστοιχο για τον κάθε οργανισμό, να υιοθετήσουμε διαφορετική αντιμετώπιση.
Το σώμα μας αντιλαμβάνεται πιο άμεσα πότε πλησιάζει τα όρια του, διότι είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο, ενώ ο εγκέφαλός μας όχι.
Ποια είναι τα οφέλη;
- Μαθαίνουμε να ακούμε τις ανάγκες του οργανισμού μας και να τις «υπηρετούμε» με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
- Αποκτούμε ένα πιο υγιές και σταθερό βάρος, διότι υιοθετούμε διατροφικές συνήθειες με διάρκεια και όχι μία προσωρινή λύση μαζικής απώλειας βάρους, που θα μας οδηγήσει με βεβαιότητα στην ανισορροπία.
- Θωρακίζουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα απέναντι σε χρόνιες παθήσεις αλλά και περιστασιακές λοιμώξεις, διότι καταναλώνουμε τα τρόφιμα στην καλύτερη τους μορφή, έτσι ώστε να λαμβάνουμε τα μέγιστα των θρεπτικών τους συστατικών.
Αγγελική Σιώζιου, BSc, cMSc
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Κλινική Ψυχικής Υγείας «Άγιος Χαράλαμπος», www.axclinic.gr
