Μύθοι & αλήθειες για τον στρεπτόκοκκο - Η παιδίατρος του "Κνωσός Διάγνωσις" Ανθή Φιλιππίδη - Σπανάκη εξηγεί!

Είναι στα ... χείλη πολλών γονιών το τελευταίο διάστημα, ο στρεπτόκοκκος! Πρωταγωνιστεί στις συζητήσεις και προκαλεί ανησυχία, με αφορμή και τα πρόσφατα κρούσματα σε σχολεία. Οι απορίες πολλές... για το πως πρέπει να κινηθούν οι γονείς, με ποιο τρόπο μπορεί να αποτραπεί η υπερμετάδοση, πότε ένα παιδί που έχει προσβληθεί από στρεπτόκοκκο μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο.

Μιλώντας για τα βασικά χαρακτηριστικά του στρεπτόκοκκου που πρέπει να έχουμε κατά νου, η παιδίατρος του "Κνωσός Διάγνωσις" Ανθή Φιλιππίδη - Σπανάκη τόνισε ότι πρόκειται για "ένα κοινό βακτήριο". "Δεν είναι κάτι που το ανακαλύψαμε τώρα τελευταία, το ξέρουμε χρόνια, το μελετάμε χρόνια, δεν είναι κάτι το σπάνιο και το εξαιρετικό. Είναι ένα μικρόβιο με το οποίο ερχόμαστε σε επαφή, δηλαδή οι γιατροί το ξέρουμε σχεδόν από τότε που ξεκινάμε να ασχολούμαστε με την ιατρική" - τόνισε η ίδια.

Η παιδίατρος του "Κνωσός Διάγνωσις" κ.Φιλιππίδη διευκρινίζει ότι είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι "υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που είναι απλά φορείς του μικροβίου, χωρίς να νοσούν. Περίπου ένα 5 με 10% των ενηλίκων μπορεί να είναι φορείς, να το έχουν στο ρινοφάρυγγά τους ή στο δέρμα τους, χωρίς να τους προκαλεί κάποια νόσο ή κάποια λοίμωξη, χωρίς να χρειάζεται και θεραπεία".

Αυτό μπορεί να ισχύει και για τα παιδιά, που "σε ένα ποσοστό μέχρι και 20% μπορεί να είναι φορείς αυτού του μικροβίου", αλλά αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθήσουν αγωγή, αν δεν υπάρχουν συμπτώματα άρα και λοίμωξη.

Ο στρεπτόκοκκος που εμφανίζεται καθ'όλη τη διάρκεια του έτους, με έμφαση όμως στην περίοδο λειτουργίας των σχολείων οπότε υπάρχει έντονος συγχρωτισμός, έχει πολλούς τύπους και χωρίζεται σε πολλές ομάδες, ωστόσο ο στρεπτόκοκκος ομάδας Α είναι αυτός που απασχολεί λόγω των κρουσμάτων στα σχολεία αλλά και του τραγικού γεγονότος με το κοριτσάκι στη Θεσσαλονίκη.

"Είναι υπεύθυνος κυρίως για τις πυώδεις αμυγδαλίτιδες - κάτι που είναι πάρα πολύ συχνό. Επίσης μπορεί να προκαλέσει ωτίτιδα αλλά και οστρακιά, που αποτελεί έναν τύπο αμυγδαλίτιδας που συνδυάζεται με δερματικό εξάνθημα, λόγω μιας τοξίνης που εκκρίνει ο στρεπτόκοκκος αυτός. Επίσης θα μπορούσε να προκαλέσει και μια δερματίτιδα με πυώδεις βλάβες (μολυσματικό κηρίο) που βλέπουμε αρκετά συχνά στα παιδιά και που προκαλείται είτε από σταφυλόκοκκο είτε από στρεπτόκοκκο" - αναφέρει η κ.Φιλιππίδη.

Image

Η ... μισή αντιβίωση και οι επιπλοκές

Η παιδίατρος σημειώνει ότι πρόκειται για ήπιες, συνήθως, λοιμώξεις με την κατάλληλη αντιβίωση περνούν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα χωρίς να προκαλέσουν κάτι περαιτέρω. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι είναι σημαντικό να λάβει κανείς τη θεραπεία που πρέπει και στη δόση που πρέπει και κατόπιν κλινικής εξέτασης από τον γιατρό, για να έχει διαπιστωθεί ότι χρειάζεται να πάρει αντιβίωση. "Έχει σημασία να πάρει κανείς αντιβίωση για το απαραίτητο χρονικό διάστημα, γιατί αν δεν το κάνει αυτό και πάρει λιγότερο, επειδή θα νιώθει πολύ καλύτερα από τις πρώτες ημέρες, υπάρχει ο κίνδυνος επιπλοκών στη συνέχεια" - τονίζει η κ.Φιλιππίδη, σημειώνοντας ότι "μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές όπως νεφρικές βλάβες, μεταστρεπτοκκική αρθρίτιδα, ρευματικό πυρετό που προσβάλλει τις βαλβίδες της καρδιάς". Η ίδια εξηγεί, μάλιστα, πόσο σημαντικό είναι να χορηγηθεί η θεραπεία του στρεπτόκοκκου για όσο διάστημα πρέπει - για όσο διάστημα ορίσει ο γιατρός, οι οδηγίες του οποίου θα πρέπει να τηρηθούν "ευλαβικά".

Καίρια η σωστή υγιεινή

Ιδιαίτερη προσοχή συστήνει η γιατρός στην σωστή στοματική υγιεινή, καθώς στην περίπτωση κάποιου που είναι φορέας του στρεπτόκοκκου π.χ. στην στοματική κοιλότητα, υπάρχει κίνδυνος από μια ουλίτιδα να περάσει στην κυκλοφορία του αίματος και να προκαλέσει κάποιο προβλημα.

Αναφορικά με το κλείσιμο κάποιων σχολείων που αποφασίστηκε, η κ.Φιλιππίδη διευκρινίζει ότι το κλείσιμο των σχολείων δεν είναι γενικό προληπτικό μέτρο, ούτε μέτρο που πρέπει να λαμβάνεται "εν θερμώ". "Οποτεδήποτε πρέπει να παρθεί μια τέτοια απόφαση, να κλείσει μια σχολική μονάδα ή κάτι άλλο, μια δημόσια μονάδα, θα πρέπει να γίνεται σε συνεννόηση πάντα με τις επίσημες υγειονομικές αρχές. Ιατρικώς δεν κλείνουμε ένα σχολείο λόγω του στρεπτόκοκκου επειδή παρουσιάστηκαν 2-3 περιστατικά που αφορούν ήπιες λοιμώξεις" - σημειώνει η ίδια.

Η παιδίατρος τονίζει ότι αυτό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι ο στρεπτόκοκκος μεταδίδεται κυρίως όταν ερχόμαστε σε άμεση επαφή με κάποιον που νοσεί - μέσω των μολυσμένων σταγονιδίων στον αέρα, τις ρινικές εκκρίσεις, από τα χέρια με την επαφή με μολυσμένα αντικείμενα, από ανοιχτές δερματικές βλάβες που μπορεί να έχει.

Αναφορικά με τις επιφάνειες και τα αντικείμενα, όπου ο στρεπτόκοκκος μπορεί να επιβιώσει για κάποιο διάστημα, η κ.Φιλιππίδη σημειώνει αφενός ότι αυτός δεν είναι ο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης κι αφετέρου ότι ο στρεπτόκοκκος στις επιφάνειες έχει περιορισμένο χρόνο μετάδοσης και αυτό ελέγχεται με την τήρηση των μέτρων υγιεινής. "Το καλύτερο πράγμα είναι να τηρούμε όσο γίνεται πιο ευλαβικά τα μέτρα υγιεινής που και τα παιδιά μας έχουν μάθει πολύ καλά λόγω του covid" - αναφέρει η ίδια, τονίζοντας ότι την περίοδο της πανδημία του κορωνοϊού, τα παιδιά μας εκπαιδεύτηκαν να τηρούν σωστά τα μέτρα υγιεινής: όταν καθαρίζουν τη μύτη τους να το κάνουν σε έναν χαρτομάντιλο το οποίο θα πετάξουν κατόπιν, ή όταν φταρνίζονται να το κάνουν στην έσω μεριά του αγκώνα, να πλένουν τα χέρια τους με χλιαρό νερό και σαπούνι ή να χρησιμοποιούν αντισηπτικό, να χρησιμοποιούν μάσκα όταν χρειάζεται - σε περίοδο έξαρσης των ιώσεων.

Για λόγους περιορισμού της μετάδοσης αλλά και για να μην υπάρξει επιδείνωση, κρίνεται σκόπιμο το παιδί που νοσεί να παραμείνει στο σπίτι. "Δεν υπάρχει λόγος να πάει στο σχολείο την επόμενη ημέρα ένα παιδί που έχει πυρετό. Θέλουμε να είναι απύρετο ένα 24ωρο, τόσο για το ίδιο το παιδί όσο και για να μην "κολλήσουν" και άλλα παιδιά" - υπογραμμίζει η Ανθή Φιλιππίδη-Σπανάκη, περιγράφοντας τον κανόνα που πρέπει να τηρούν οι γονείς σε κάθε ίωση και αδιαθεσία των παιδιών τους.

Ένα παιδί με στρεπτόκοκκο, αφού εξεταστεί από παιδίατρο και ξεκινήσει την ενδεδειγμένη αγωγή, ένα με δύο 24ωρα μετά μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο.
 

Η διεισδυτική λοίμωξη από τον στρεπτόκοκκο

"Δεν χρειάζεται πανικός, χρειάζεται ψυχραιμία" - τονίζει η Ανθή Φιλιππίδη-Σπανάκη, υπογραμμίζοντας ότι ο φόβος που έχει "γεννηθεί" από την λεγόμενη διεισδυτική λοίμωξη είναι βάσιμος, αλλά πρέπει αντί να σπείρει τον πανικό, να κινητοποιεί τους γονείς μόλις διαπιστώσουν εικόνα μη φυσιολογική.

"Ο στρεπτόκοκκος όντως μπορεί να κάνει διεισδυτική λοίμωξη σε κάποιες περιπτώσεις. Μπορεί να υπάρχουν και κάποιοι παράγοντες που συντελούν σε αυτό: προδιαθεσικοί παράγοντες του ατόμου -όπως να ανήκει σε μια ευαίσθητη ομάδα πληθυσμού (μικρά παιδιά, ηλικιωμένοι, ανοσοκατεσταλμένοι) - ή σε τί φάση το βρίσκει, αν η άμυνά του είναι πεσμένη κ.ά. ή αν το ίδιο το μικρόβιο αυτό για κάποιο λόγο είναι πιο ανθεκτικό και βρίσκει τον τρόπο να διεισδύσει και να προκαλέσει ύπουλες και σοβαρές λοιμώξεις στα εσωτερικά όργανα του ανθρώπου, με κίνδυνο να επιφέρει και το μοιραίο" - λέει η ίδια. Διευκρινίζει ωστόσο ότι αν και είναι η πιο σπάνια περίπτωση, μπορεί να συμβεί, χωρίς να μπορέσει να προβλεφθεί ποιος μπορεί, δυνητικά, να το εμφανίσει.

"Οι γονείς θα πρέπει να παρατηρούν κάποια σημάδια που θα πρέπει να τους ανησυχήσουν για να κινηθούν γρήγορα. Γιατί ο στρεπτόκοκκος όταν φτάσει να προκαλέσει διεισδυτική λοίμωξη το κάνει πάρα πολύ γρήγορα, οπότε μπορεί να είναι μη αναστρέψιμο" - τονίζει η παιδίατρος του  "Κνωσός Διάγνωσις". "Το λέμε όλοι οι παιδίατροι στους γονείς: όταν το παιδί μας έχει πυρετό, παρατηρούμε αν είναι καλά στη διάθεσή του, αν τρώει, ανταποκρίνεται στα αντιπυρετικά και τη θεραπεία" - εξηγεί η ίδια και σημειώνει ότι οι γονείς ενός παιδιού που είναι εμπύρετο, πρέπει να αναζητήσουν αν έχει και κάποιο εξάνθημα, καθώς όλα τα παραπάνω μαζί με τον πυρετό αποτελούν συμπτώματα και του στρεπτόκοκκου που ... δεν επιτρέπουν αναβολή και καθυστέρηση.

"Δεν είναι μόνο του στρεπτόκοκκου, είναι γενικά συμπτώματα, αλλά όταν ένα παιδί εμφανίσει αυτά, πρέπει αμέσως να επικοινωνήσει με τον παιδιάτρο του και αν χρειαστεί να το εξετάσει κατευθείαν κλινικά. Είναι ανησυχητικά σημάδια" - αναφέρει η ίδια, σημειώνοντας ότι μπορεί να αποτελούν συμπτώματα και κάποιας ίωσης, αλλά ο παιδίατρος θα πρέπει να εξετάσει το παιδί και να διαγνώσει την αιτία. "Η διεισδυτική λοίμωξη του στρεπτόκοκκου μπορεί να προκαλέσει κεραυνοβόλο σηψαιμία και όλα να ξεκινήσουν με ένα παιδί ,που ενώ κάνει πυρετό μπορεί να εμφανίσει εξάνθημα, να κάνει συνέχεια εμετούς, να μην αναπνέει καλά, να είναι ληθαργικό. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι η κακή μορφή του στρεπτοκόκου και ότι κάτι θα πάει στραβά, αλλά πρέπει να είσαι σε εγρήγορση και να κινητοποιηθείς άμεσα" - αναφέρει, κρούοντας "καμπανάκι" προς τους γονείς.