Του Γιάννη Στυλ. Βουρδουμπά, Χημικού Μηχανικού ΕΜΠ, M.Sc., Ph.D.
Καθώς η ηλεκτρική ενέργεια έχει γίνει απαραίτητη για την απρόσκοπτη λειτουργία των σύγχρονων βιομηχανικών κοινωνιών επιβάλλεται η διασφάλιση της συνεχούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και η αντιμετώπιση των πιθανών κινδύνων από τη διακοπή της όπως προβλέπεται και σε πρόσφατη οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας [Κανονισμός 2019/941 της 5/6/2019]. Διάφορα ατυχή περιστατικά διεθνώς τα τελευταία χρόνια έχουν δείξει ότι η αποτυχία/κατάρρευση των συστημάτων παραγωγής και διανομής ενέργειας μπορεί να δημιουργήσει μείζονα προβλήματα ή και παράλυση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής ενός τόπου.
Ενδεικτικά:
Α) Η καταστροφή του κύριου σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη Κύπρο η οποία προκλήθηκε από έκρηξη σε παρακείμενη του εργοστασίου αποθήκη πυρομαχικών [στις 11/7/2011] δημιούργησε μείζονα προβλήματα στο νησί.
Β) Η καταστροφή του πυρηνικού εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας [στις 11/3/2011] από ισχυρό σεισμό και το τσουνάμι που επακολούθησε δημιούργησε μείζονα προβλήματα στη παροχή ηλεκτρικής ενέργειας επιπρόσθετα εκείνων που προήλθαν από τη διαρροή πυρηνικών αποβλήτων.
Γ) Η διακοπή της λειτουργίας ενός μεγάλου διαπολιτειακού συστήματος παροχής υγρών καυσίμων στις ανατολικές περιοχές των ΗΠΑ [στις 5/5/2021] λόγω της κυβερνοεπίθεσης από hackers δημιούργησε μεγάλα προβλήματα στις περιοχές εκείνες που διακόπηκε η παροχή καυσίμων.
Στη περίπτωση της [διασυνδεδεμένης με το ηπειρωτικό δίκτυο με δύο υποθαλάσσια καλώδια μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας] Κρήτης κίνδυνοι στο τομέα ασφαλούς παροχής ηλεκτρικής ενέργειας μπορεί να προκύψουν είτε από βλάβες στις επίγειες γραμμές του δικτύου μεταφοράς της ηπειρωτικής Ελλάδας, είτε από απρόβλεπτη έλλειψη καυσίμων ή από βλάβη-καταστροφή των υποθαλάσσιων καλωδίων μεταφοράς λόγω σεισμού, δολιοφθοράς, πολεμικής σύγκρουσης, ατυχήματος, απρόβλεπτης βλάβης ή ακόμη και από κυβερνοεπίθεση hackers. Σε μια τέτοια απευκταία αλλά όχι απίθανη περίπτωση τα υπάρχοντα συστήματα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Κρήτη θα μπορούν να διασφαλίσουν την άμεση παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές (σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες στο νησί εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού με φωτοβολταϊκά συστήματα και αιολικά πάρκα). Το μέγεθος των απαιτούμενων συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας στη Κρήτη για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης παροχής της στους καταναλωτές στη περίπτωση ατυχούς συμβάντος, θα πρέπει προσεκτικά να εκτιμηθεί.
Η σταδιακή καθαρή ενεργειακή μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η επίτευξη μηδενικών καθαρών εκπομπών άνθρακα με ορίζοντα το 2050 προϋποθέτει την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και την αύξηση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ των οποίων της ηλιακής και αιολικής ενέργειας οι οποίες είναι στοχαστικής φύσης και μη εγγυημένης ισχύος. Η αναγκαιότητα ανταπόκρισης του ηλεκτρικού δικτύου σε γρήγορα μεταβαλλόμενες συνθήκες στη παραγωγή και κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας (δεδομένης της παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας στη Κρήτη από την ηλιακή και την αιολική) επιβάλλει την αποθήκευση της σε κατάλληλα συστήματα λύση που έχει πολλά πλεονεκτήματα.
Η ύπαρξη συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας θα μειώσει την ανάγκη διατήρησης σε εφεδρεία θερμοηλεκτρικών σταθμών στη Κρήτη, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού τους. Το κόστος διατήρησης στην εφεδρεία των θερμοηλεκτρικών σταθμών, για λόγους ασφαλείας, θα επιβαρύνει διαχρονικά τους καταναλωτές. Αντίθετα το κόστος δημιουργίας συστημάτων αποθήκευσης, όπως π.χ. εγκαταστάσεων αντλησιοταμίευσης, θα επιβαρύνει μόνο τους ενδιαφερόμενους ιδιώτες επενδυτές ανακουφίζοντας τους καταναλωτές.
