Του Γιώργου Ζερβάκη*
Από τα μέσα της 10ετίας του ’90, που ο Ερντογάν κατήγαγε την εκλογική του νίκη για τον Δήμο Κωνσταντινούπολης, την εν συνεχεία άνοδο του στο πολιτικό σύστημα της Τουρκίας, τις εκλογικές του νίκες για την Πρωθυπουργία και την Προεδρία, την απόπειρα πραξικοπήματος εις βάρος του, η παρουσία του αποτελεί ένα πολιτικό φαινόμενο, με απρόβλεπτες πολλές φορές αντιδράσεις.
Μετά την περίοδο του αποτυχημένου στρατιωτικού πραξικοπήματος, η ολική επαναφορά του Τούρκου ηγέτη, αποτυπώθηκε με ακόμα μεγαλύτερη ταύτιση του με φαινόμενα ολοκληρωτικού πολιτικού ελέγχου στην Δικαιοσύνη και στον Τύπο. Με πρωτοφανείς μεθοδεύσεις στην Δημόσια Διοίκηση, στο στράτευμα.
Ο Τούρκος Πρόεδρος, διανύει μια πολιτική η οποία διοχετεύεται σε πολλά μέτωπα, εσωτερικά και εξωτερικά, κάνοντας μέχρι και νέα γεωπολιτικά δεδομένα, όπως την σχέση με την Ρωσία. Και σε πολλά εκ των μετώπων αυτών, εκδηλώνει νευρικότητα, καθίσταται μη προβλέψιμος, την ώρα που η τουρκική οικονομία κλονίζεται.
Κύριο χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας του Ερντογάν, είναι ο πολιτικός εγκλωβισμός που τον διακατέχει, ο οποίος εκτείνεται από το εσωτερικό πολιτικό πεδίο, μέχρι την σκακιέρα του ενεργειακού ζητήματος, την Συριακή κρίση, τις σχέσεις με την Αμερική, το περιβάλλον στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ο εμμονικός τρόπος και τα ηγεμονικά χαρακτηριστικά του Ερντογάν, δεν βοηθούν μεταξύ των άλλων στην διασφάλιση θετικών εξελίξεων στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ενώ υιοθετεί εκβιαστικές λογικές απέναντι στην Κύπρο και στα νόμιμα ενεργειακά δικαιώματα της.
Γεγονός είναι ότι ο Ερντογάν, με την προκλητικότητα του σε διάφορα μέτωπα, επιδιώκει κάτι που αποτελεί συνήθη πολιτική πρακτική και επιδίωξη του πολιτικού και στρατιωτικού κατεστημένου. Μια κλιμακούμενη προσπάθεια πρόκλησης τετελεσμένων στην ευρύτερη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καταφεύγοντας σε μια διαρκή προκλητικότητα έναντι της Ελλάδος και της Κύπρου, νιώθωντας εγκλωβισμένος από άλλες περιφερειακές συνεργασίες, της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Ελλάδος, της Κύπρου. Αλλά και δείχνοντας απροκάλυπτα την διαφοροποίηση του από τις παγιωμένες μεταπολεμικές τοποθετήσεις της Τουρκικής παρουσίας στο Δυτικό αμυντικό, πολιτικό και οικονομικό πλέγμα.
Ένα άλλο στοιχείο είναι η σύνδεση του Τουρκικού αναθεωρητισμού με αυτόν της Ρωσίας, του καθεστώτος Πούτιν. Ένα καθεστώς που παρομοιάζει σε ηγεμονική συμπεριφορά, σε μεθόδους αυταρχικής διακυβέρνησης, ασφυκτικού ελέγχου στον τύπο, επιδιώκοντας ρόλο όχι και τόσο υπεύθυνο, τόσο στην εκδήλωση της Αραβικής Άνοιξης, όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον της Μεσογειακής λεκάνης, της Μέσης Ανατολής. Οι συμβολισμοί μιας αντιδυτικής, αντιφιλελεύθερης κουλτούρας που εκπέμπεται από την Άγκυρα και την Μόσχα, είναι ενδεικτική των επιδιώξεων τους.
Η Τουρκία του Ερντογάν, έχει διολισθήσει μέσα στην τελευταία 20ετία, από χώρα με αλματώδη οικονομική ανάπτυξη, σε ένα κράτος που συμπιέζει την δημοκρατία, τις θεμελιώδεις ελευθερίες, τα δικαιώματα. Και το πρόσφατο παράδειγμα να επιβάλει την διεξαγωγή επαναληπτικών δημοτικών εκλογών στην Κωνσταντινούπολη, είναι ενδεικτικό του πολιτικού του αυταρχισμού.
*Ο κ. Γιώργος Α. Ζερβάκης είναι εκπρόσωπος των Ευρωπαίων Φεντεραλιστών Κρήτης.
