Της Κατερίνας Μαλλιωτάκη
Το «Σύνδρομο των εορτών» φέρνει στην επιφάνεια τ αρνητικά συναισθήματα κάποιων ανθρώπων τ οποία έρχονται σε αντίθεση με το εορταστικό κλίμα των ημερών. Κι ενώ οι βιτρίνες είναι στολισμένες με πολύχρωμα λαμπιόνια, η πόλη αστράφτει μες στην καινούργια της φορεσιά και οι χριστουγεννιάτικες μελωδίες αντηχούν, μια παράξενη, διάχυτη μελαγχολία αιωρείται στον αέρα. Μια μελαγχολία που δεν συντονίζεται καλά μ αυτό που έπρεπε ν νοιώθει. Τι είναι αυτό; Η μαγεία των ημερών!
Η μελαγχολία των εορτών
Οι γιορτές αποτελούν περίοδο σχεδόν υποχρεωτικής ευτυχίας και χαρούμενης διάθεσης. Μια λέξη χιλιάδες συναισθήματα. Οι ευχές δείχνουν την δυναμική τους, οι οικογένειες προσπαθούν ν έρθουν κοντά, τα δώρα γλυκαίνουν τις αισθήσεις μας, οι λέξεις αγάπη, συγχώρηση και ευτυχία ζητούν ανταπόκριση. Πρέπει να είμαστε χαρούμενοι, πλήρεις και ευτυχισμένοι γιατί το πνεύμα των γιορτών το απαιτεί. Πρέπει ν απομονώσουμε την θλίψη, την μοναξιά, τον πόνο. Πρέπει να πιστέψουμε στη μαγεία των ημερών όμως δυστυχώς για άλλη μία φορά δεν μπορούμε.
Γιατί μελαγχολούμε στις γιορτές;
Οι συνδέσεις που δημιουργούνται την περίοδο των γιορτών έχουν να κάνουν με διαφημίσεις που τονίζουν την αξία της αγάπης, τραγούδια εορταστικά, ταινίες που μας υπενθυμίζουν ότι γίνονται θαύματα, φωτογραφίες που δείχνουν αγαπημένες οικογένειες γύρω από το τραπέζι και πρόσωπα χαμογελαστά πλημμυρισμένα από αγάπη και ευτυχία. Ζευγάρια που αγαπιούνται, ατσαλάκωτες σχέσεις, ιδανικές καταστάσεις ζωής που μοιάζουν να έχουν βγει από αναγεννησιακό σκηνικό. Αν εμείς όμως είμαστε πολύ μακριά από τα συναισθήματα αυτά; Αν νοιώθουμε μοναξιά, και δεν έχουμε καλές σχέσεις με το σύντροφο μας; Αν έχουμε βιώσει μια απώλεια; Αν μας δυσκολεύει ένα χριστουγεννιάτικο τραπέζι με την οικογένεια ή δεν τα χούμε βρει ακόμα με τον εαυτό μας, τι γίνεται;
Η ψυχική πραγματικότητα πολλών κατά άλλα λειτουργικών ανθρώπων πέρα από τα θετικά συναισθήματα που μπορεί να βιώσει ασχολείται και με τα αρνητικά. Συνήθως την περίοδο των εορτών διαπραγματευόμαστε την λέξη μοναξιά. Ο απολογισμός που κάνουμε αναγκαστικά λόγω κλίματος ανασύρει ερωτήματα όπως.
Γιατί εξακολουθώ να νοιώθω μόνος μου ανάμεσα σε τόσους ανθρώπους γύρω μου; Γιατί δεν νοιώθω χαρούμενος με το ταίρι μου; Γιατί δεν λαμβάνω αγάπη από τους άλλους; Πως τα κατάφερα έτσι; Λάθος επιλογές βασισμένες στην λογική; Γιατί αρνιέμαι τα συναισθήματα μου; Γιατί δεν τολμώ ν αλλάξω την ζωή μου;
Ο κώδικας των κοινωνικών επιταγών αποτελεί πηγή στρες καθώς δημιουργεί μία μορφή κοινωνικής πίεσης. Αυτό συμβαίνει κυρίως όταν το άτομο διανύει περίοδο γενικότερης συναισθηματικής κατήφειας. Οι άνθρωποι νοιώθουν αποτυχημένοι συνήθως όταν θεωρούν ότι στην ζωή τους δεν μπορούν να βάλουν όρια, να μοιράσουν καθήκοντα και υποχρεώσεις ή επωμίζονται πολλά βάρη που δεν τους ανήκουν. Άλλες φορές πάλι θεωρούν ότι δεν υπάρχει λύση στα προβλήματα τους, και βρίσκονται σ ένα αδιέξοδο.
Από την άλλη, η περίοδος των γιορτών είναι η κατ’ εξοχήν περίοδος που περνάει κανείς πολύ χρόνο με τους δικούς του ανθρώπους και μπορεί να παρατηρήσει τη συμπεριφορά τους καλύτερα ή να θυμηθεί διάφορα γεγονότα ή αναμνήσεις που δεν είναι απαραίτητα θετικά. Όταν οι γύρω μας δεν συμπεριφέρονται όπως εμείς θα θέλαμε, ή όπως θα έπρεπε να συμπεριφέρονται συχνά απογοητευόμαστε από την συμπεριφορά τους και καταλαμβανόμαστε από θυμό, ένταση και δυσφορία. Αυτός είναι άλλος ένας ανασταλτικός παράγοντας για να νοιώσουμε θετικά την περίοδο των γιορτών.
Στο μικροσκόπιο τώρα μπαίνουν οι προσωπικές μας σχέσεις. Πόσο καλά νοιώθουμε με τον σύντροφο μας; Κατά πόσο υπάρχει ακόμα το απαραίτητο συναίσθημα που μας κάνει χαρούμενους και ευτυχισμένους; Μήπως έχει περάσει η σχέση μας σε μια κατάσταση βολέματος και συμβιβασμού; Μήπως θα πρέπει να κάνω κάτι για αυτό; Οι σχέσεις με την πάροδο του χρόνου όλο και δυσκολεύουν. Γίνονται απαιτητικές και ζητούν περισσότερη δουλειά. Ότι αφήνουμε μας αφήνει ..αυτό είναι γεγονός πια.
Ας πάνε όμως και στο προσωπικό μας κομμάτι. Αυτό που μας ζητάει απαντήσεις για το πόσο δουλέψαμε με τον εαυτό μας και πόσο αντικειμενικοί είμαστε μ αυτόν. Τι αλλάξαμε και τι κρατήσαμε; Πόσο εξελιχτήκαμε; πόσο δουλέψαμε με μας; Είμαστε αρκετά ειλικρινείς μ αυτόν; Πόσο τον φροντίσαμε; Νοιώθουμε ότι τον αγαπάμε ή απλά τον ταλαιπωρούμε; Ξεπεράσαμε πράγματα κι αν όχι, γιατί;
Όπως καταλαβαίνετε πέρα από το σημαντικό γεγονός της γέννησης του Θεανθρώπου οι γιορτές σηματοδοτούν ένα δύσκολο κομμάτι της προσωπικής μας ανασκόπησης. Μας ζητούν να κάνουμε κάτι διαφορετικό πρώτα από όλα για μας και μετά για τους γύρω μας. Μας ζητάνε να μάθουμε ν αγαπάμε όχι όμως εγωιστικά με βάση δηλαδή μόνο τις ανάγκες μας αλλά να μοιραζόμαστε τις ανάγκες αυτές με ενσυναίσθηση ως προς τις ανάγκες των άλλων. Μας φωτίζουν τα ανεπαρκή μας κομμάτια και μας τονίζουν όλα αυτά που πρέπει να διαπραγματευτούμε για ν αλλάξουμε. Στρέφουν τον φακό προς τους άλλους και μας ζητούν να βρούμε τον τρόπο να υπάρξουμε λειτουργικά μαζί τους.
Πέρα από τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί το κλίμα των εορτών να μας προκαλέσει καλό είναι να ακούσουμε τα σήματα που η ίδια η φύση μας εκπέμπει. Να αφουγκραστούμε καλύτερα τι επιθυμεί η καρδιά μας και να προσπαθήσουμε να συμπληρώσουμε τις ελλείψεις μας βρίσκοντας ένα λειτουργικότερο τρόπο.
Φέτος λοιπόν ας κάνουμε δώρο στον εαυτό μας την αυτογνωσία που δικαιούμαστε καθώς και την ελπίδα ότι όλα μπορούν ν αλλάξουν και να γίνουν πιο γιορτινά με μόνο σύμμαχο την θέληση μας. Ταχτοποιείστε τα κακώς κείμενα που συμβαίνουν στην ζωή σας και βρείτε την χαρά μέσα από ανθρώπους και καταστάσεις που σας την υπενθυμίζουν. Και που ξέρετε ίσως μ αυτόν τον τρόπο οι επόμενες γιορτές σας βρουν χαρούμενους, αισιόδοξους και ανανεωμένους!
