του Πέτρου Μηλιαράκη*
Οι πολυπράγμονες αντίδικοι της Συνθήκης των Πρεσπών, επινοούν και τα παρακάτω ακριβώς για να αντιδικούν. Επιλέγουν δε ως αντικείμενα αντιδικίας τη «γλώσσα», και την «ελληνική ΑΟΖ». Κοντολογίς επιχειρείται να γίνει αποδεκτό από την κοινή γνώμη ότι οι Σκοπιανοί μας «κλέψανε τη γλώσσα» και ήδη μας «κλέβουν και την ΑΟΖ».
ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΑΠΑΝΤΑ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΑΒΕΡΩΦ
Με τη Συμφωνία των Πρεσπών ασφαλώς η γλώσσα ονοματίζεται ως «Μακεδονική» (άρθρο 1 παρ. 3γ). Ερμηνεύεται όμως και μάλιστα χωρίς επιφυλάξεις ως «γλώσσα η οποία ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών» (άρθρο 7 παρ. 4).
Για τη γλώσσα αυτή, το επίσημο αλφάβητο είναι το κυριλλικό, ενώ το λεξιλόγιό της αφορά επιμειξία βουλγαρικών, σερβικών, τουρκικών, ελληνικών και αλβανικών λέξεων. Υπ’ όψιν δε ότι η «εκκλησιαστική ορολογία» περιλαμβάνει έναν ιδιαιτέρως διευρυμένο αριθμό ελληνικών λέξεων. Αλλά ας παρακολουθήσουμε τη θέση του σημαντικού πολιτικού Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα.
Ως γνωστόν ο Ευάγγελος Αβέρωφ-Τοσίτσας ήταν εκφραστής της «σκληρής δεξιάς» στο πλαίσιο της Νέας Δημοκρατίας. Υπ’ όψιν δε ότι ο Αντώνης Σαμαράς είναι πνευματικό του τέκνο. Ας προσφύγουμε λοιπόν στις παραδοχές του Ευάγγελου Αφέρωφ-Τοσίτσα (βλ. πρακτικά της Βουλής της 17ης /9/1959, σελ. 17 έως 18).
Στην ομιλία του αυτή ο σημαντικός αυτός πολιτικός της προδικτατορικής και μεταπολιτευτικής περιόδου υποστήριξε ότι: «…εις την ελληνικήν Μακεδονίαν δεν ομιλείται η μακεδονική γλώσσα, η οποία ομιλείται εις τα Σκόπια και έχει και γραμματικήν και συντακτικόν, ομιλείται ένα τοπικόν ιδίωμα, το οποίον δεν έχει καμμίαν σχέσιν με την μακεδονικήν γλώσσαν… εις την Μακεδονίαν, όπου ομιλείται ένα ιδίωμα το οποίον είναι άσχετον προς οιανδήποτε γλώσσαν της Γιουγκοσλαβίας. Αλλά ας υποθέσωμεν ότι δεν είναι έτσι το πράγμα. Κατά ποίαν λογικήν θα ηθέλατε η ελληνική κυβέρνησις να είπη εις την γιουγκοσλαβικήν, με μίαν γλώσσαν την οποίαν το σύνταγμα έχει μεταξύ των επισήμων γλωσσών, να είπη ότι εγώ θέλω να την καταργήσετε; Είναι ωσάν να είπωμεν ότι πρέπει να καταργηθή το σύνταγμά της.»
Η παραπάνω τοποθέτηση του Ευάγγελου Αβέρωφ-Τοσίτσα αποστομώνει τον εθνικιστικό και ακροδεξιό, αλλά και πρωτίστως αβάσιμο στην ουσία του λόγο, και αφορά εκείνους ακριβώς που αντιπολιτεύονται για το «ζήτημα της γλώσσας» τη Συνθήκη των Πρεσπών. Θέλει δε πολύ θάρρος να ομολογηθεί ότι –παρά την ένσταση Αβέρωφ- επεβλήθη στο Σύνταγμα της γείτονος η διευκρίνιση ότι η γλώσσα αυτή «ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών», πράγμα που σημαίνει ότι αποσυνδέεται με οτιδήποτε ελληνικό.
ΟΙ ΣΚΟΠΙΑΝΟΙ «ΘΑ ΚΑΤΑΛΑΒΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΟΖ»
Στον αντιπολιτευόμενο λόγο, που αφορά στη Συνθήκη των Πρεσπών, έχει τεθεί και το ζήτημα ότι το κράτος των Σκοπίων και ήδη η Βόρεια Μακεδονία, ως «περίκλειστο κράτος», έχει «κυριαρχικά δικαιώματα» επί της ελληνικής ΑΟΖ. Οι άσχετοι περί το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, αλλά απολύτως σχετικοί στο λαϊκισμό, επιχειρούν και στο ζήτημα αυτό να παραπλανήσουν την κοινή γνώμη. Επ’ αυτού του ζητήματος υπ’ όψιν τα εξής:
Η Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982 (UNCLOS) έχει θεσπίσει πρόνοιες ως προς τα δικαιώματα των «κρατών χωρίς ακτές» ή άλλως των «περίκλειστων –landlocked- κρατών» (βλ. UNCLOS άρθρο 124: “land-locked State” means a State which has no sea-coast;).Περίκλειστο δε ονομάζεται το κράτος που δεν διαθέτει διέξοδο στη θάλασσα.
Σήμερα υπάρχουν 44 περίκλειστα κράτη. Σε αυτά περιλαμβάνονται και κάποια που έχουν πρόσβαση σε μεγάλες αλμυρές λίμνες (όπως π.χ. το Καζακστάν στην Κασπία), καθώς και άλλα που διαθέτουν διέξοδο στη θάλασσα, αλλά μόνο μέσω πλωτών ποταμών (όπως π.χ. η Ουγγαρία μέσω του Δούναβη). Υπάρχουν όμως και τα λεγόμενα «διπλά περίκλειστα κράτη», όπως είναι το Λίχτενσταϊν και το Ουζμπεκιστάν, καθόσον, ενώ είναι περίκλειστα συνορεύουν και με άλλα ήδη περίκλειστα κράτη. Στην Ευρώπη (για παράδειγμα), περίκλειστα κράτη είναι η Αυστρία, η Ελβετία, το Λουξεμβούργο, ή Ουγγαρία, η Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία, η Τσεχία και η Σλοβακία.
Σύμφωνα με τη διεθνή έννομη τάξη, τα περίκλειστα κράτη πρέπει να έχουν δίοδο προς τη θάλασσα μέσω το γειτονικού παράκτιου κράτους. Προϋποτίθεται όμως συμφωνία. Ειδικότερα (βλ. UNCLOS άρθρο 125: Right of access to and from the sea and freedom of transit- δικαίωμα πρόσβασης προς και από τη θάλασσα και ελευθερία διέλευσης του περίκλειστου κράτους), εν προκειμένω για όσους ανησυχούν ισχύουν τα εξής:
1) Τα κράτη διέλευσης, κατά την ενάσκηση της πλήρους κυριαρχίας τους πάνω στο έδαφός τους, έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν όλα τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα δικαιώματα και οι ευκολίες που προβλέπονται για τα άνευ ακτών κράτη, δεν παραβιάζουν και μάλιστα με κανένα τρόπο, τα νόμιμα συμφέροντά τους. Επίσης,
3) Το άρθρο 69 UNCLOS (Right of land-locked States) αναφορικώς με τα κράτη άνευ ακτών, προβλέπει το δικαίωμα στην εκμετάλλευση, προσήκοντος όμως μέρους επί του «πλεονάσματος» των ζώντων χώρων στην ΑΟΖ του παράκτιου κράτους.
Στην προκείμενη δε περίπτωση αποφεύγονται επιβαρύνσεις σε βάρος του παράκτιου κράτους. Παρά δε που τηρείται η «Αρχή της Ανάγκης Διατροφής των Πληθυσμών», η Αρχή αυτή τελεί υπό την προϋπόθεση ότι: «αποφεύγονται επιβλαβείς συνέπειες για τις αλιευτικές κοινότητες ή τις ιχθυοβιομηχανίες του παράκτιου κράτους».
«ΚΑΛΛΙΕΡΓΟΥΝ ΤΕΡΑΤΑ»
Όσο δεν υπάρχει συνετός, ψύχραιμος και επιστημονικά τεκμηριωμένος λόγος και η σκοπιμότητα της ψηφοθηρίας θα υποβαθμίζει τον πολιτικό λόγο, τόσο θα εκτρέφονται «τέρατα εθνικισμού και λαϊκισμού» που θα δεν θα βραδύνει να είναι εκτός ελέγχου ακόμη και από εκείνους οι οποίοι τα καλλιέργησαν!… Δεν θα βραδύνει το τέρας που καλλιεργείται, και δυστυχώς από πρόσωπα και πολιτικούς φορείς του δημοκρατικού τόξου, να αυτονομηθεί έτσι ώστε να αποβεί τελικώς σε βάρος εκείνων οι οποίοι επένδυσαν στην προσδοκία της ψηφοθηρίας. Δεν απομένει δε οι εθνικώς διαμαρτυρόμενοι να μας πουν ότι πρέπει η Ελλάδα να «προετοιμάζεται ακόμη και για πόλεμο», αναφορικώς με τους βόρειους γείτονές μας.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ
«Όσο η σκοπιμότητα της ψηφοθηρίας θα υποβαθμίζει τον πολιτικό λόγο, τόσο θα εκτρέφονται “τέρατα εθνικισμού και λαϊκισμού”…»
--------------------------------------------
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Ελλάδας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC- EU).
