Σοκ και δέος για το τι μπορεί να ακολουθήσει αναδύουν οι εικόνες του ορόφου του Τρανταλλίδειου όπου η κατάστασή του εμφανίζει μια σοβαρή επιβάρυνση, καθώς έχουν χαλαρώσει τα κλειδιά (η κορυφαία πέτρα) σε πολλά τόξα των κουφωμάτων των παραθύρων.
Σύμφωνα με την ΠΑΤΡΙΔΑ, το ενδεχόμενο εκδήλωσης ατυχήματος μοιάζει πιο εύκολο από ποτέ, ακόμα και χωρίς τη συνδρομή μιας ελάχιστης σεισμικής μετακίνησης που μπορεί ανά πάσα στιγμή να σημειωθεί, για να καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος ένα από τα πιο εμβληματικά κτήρια της πόλης που θα είναι πραγματικό θαύμα εάν δεν τραυματιστεί κάποιος με την πτώση του.
Το σπουδαίο Τρανταλλίδειο, που βρίσκεται επί της Αγίου Τίτου -δίπλα ακριβώς από τη Λότζια- και είναι χαρακτηρισμένο μνημείο, είχε τη μεγάλη ατυχία να συνδέσει άρρηκτα την πορεία του στο χρόνο με μια μνημειώδη γραφειοκρατία, που όχι μόνο περιπλέκεται όλο και πιο σύνθετα, αλλά συνοδεύεται και από μια απαράδεκτη πολιτική αδιαφορία που προκαλεί ευθέως την τοπική κοινωνία.
Σήμερα όμως τα πράγματα είναι χειρότερα από ποτέ και η πρόβλεψη για το μέλλον ακόμα πιο οδυνηρή εάν συνεχιστεί αυτή η απαράδεκτη κατάσταση, καθώς ο σκελετός του κτηρίου έχει επιβαρυνθεί δραματικά, ενώ απερίγραπτη είναι και η εγκατάλειψη στο εσωτερικό του μνημείου που έχει μετατραπεί για άλλη μια φορά σε χωματερή. Το μνημείο, που κυριολεκτικά στέκεται όρθιο χάρη στην αξιοθαύμαστη φιλοτιμία του, στηρίζεται περιμετρικά από υποστηλώματα που είχαν τοποθετηθεί σχεδόν προ εικοσαετίας και έχουν πια χαλαρώσει.
Είναι εμφανές ότι δεν είναι ικανά να προστατεύσουν τη δημόσια ασφάλεια σε περίπτωση κατάρρευσης. Αυτό σημαίνει ότι πλέον προσωποποιούνται οι ευθύνες όσων δε δίνουν λύση στην αναστήλωση του μνημείου, καθώς εγείρονται σοβαρότατοι λόγοι πολιτικής προστασίας για την αποκατάσταση του ιστορικού Τρανταλλίδειου, το οποίο αποτελεί σημαντικό κομμάτι της νεότερης ιστορίας της πόλης, που αν δε ληφθούν άμεσα μέτρα κινδυνεύει να χαθεί οριστικά.
Είναι τραγικό να ροκανίζεται τόσος πολύτιμος χρόνος σε μια βασανιστική απραξία που ελλοχεύει όχι μόνο κινδύνους για ανθρώπινες ζωές, αλλά και για την καταστροφή ενός τόσο σπουδαίου μνημείου- ορόσημου για την ιστορία της πόλης, που μάλιστα βρίσκεται μια ανάσα από τη Λότζια, γεγονός που έχει και ένα βαθύτερο συμβολισμό.
Η διαθήκη που δεν εκτελέστηκε ποτέ
Στη θέση που σήμερα βρίσκεται το Τρανταλλίδειο ήταν κατά τη βενετοκρατία το PalazzodelCapitanGrande, δηλαδή το μέγαρο του αρχιναυάρχου. Αργότερα εκεί στεγάστηκε ένα τουρκικό σχολείο και στη συνέχεια ο χώρος μετατράπηκε σε κλινική του Ρεθεμνιώτη γιατρού Τρανταλλίδη.
Το σπουδαίο μνημείο αποτελεί κληροδότημα του γιατρού Γεωργίου Τρανταλλίδη, που όπως αναφέρει στη διαθήκη του επιθυμεί να «διατεθεί υπέρ του Δημοτικού Νοσοκομείου Ρεθύμνης και ίδρυση χειρουργικής κλινικής με την ονομασία «Γεώργιος Σπ. Τρανταλλίδης».
Μέσα από αυτή τη διαδρομή το σπουδαίο αυτό μνημείο πέρασε στα χέρια του Δήμου Ρεθύμνου, όπου η κατάσταση έχει εγκλωβιστεί εδώ και δεκαετίες, στη διάρκεια των οποίων όλες οι δημοτικές Αρχές που πέρασαν από τη Λότζια προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν χωρίς όμως θεαματικά αποτελέσματα.
Τα προηγούμενα χρόνια όλες οι δημοτικές Αρχές του Ηρακλείου κατέβαλλαν προσπάθειες κυρίως μέσω της δικαστικής οδού προκειμένου να πετύχουν την αλλαγή της βούλησης του διαθέτη, που ωστόσο αποτελεί «κλειδί» για την ολοκλήρωση της αγοραπωλησίας του ακινήτου. Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν θετικά, με αποτέλεσμα η κατάσταση να παραμένει στάσιμη και αυτό σήμερα είναι πιο επικίνδυνο από ποτέ.
Η προσπάθεια που ναυάγησε
Τελευταία φορά που φάνηκε κάποια ελπίδα για διεξοδική λύση στο θέμα του Τρανταλλίδειου ήταν στο τέλος του 2017, όταν η τότε εντεταλμένη σύμβουλος Δημοτικής Περιουσίας Σ. Αρχοντάκη και η αντιδήμαρχος Πολιτισμού Α. Πλεύρη ήρθαν σε επαφή με τον δήμαρχο Ρεθύμνου όπου υπήρξε μια πολιτική προσέγγιση για τη σύνταξη της προγραμματικής συμφωνίας ανάμεσα στις εμπλεκόμενες πλευρές, που ουσιαστικά πρότεινε τη μίσθωση του κτηρίου από τον Δήμο Ηρακλείου στον Δήμο Ρεθύμνου.
Μάλιστα οι τεχνικές υπηρεσίες της Λότζια είχαν διαμορφώσει και μία συγκροτημένη πρόταση για τη διαμόρφωσή του ως κέντρου κρητικής γαστρονομίας. Η συμφωνία προέβλεπε να αναζητηθεί ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να αποκατασταθεί το κτήριο και να επαναχρησιμοποιηθεί.
Από τότε μέχρι σήμερα καταγράφεται… σιγή ασυρμάτου από τον Δήμο Ρεθύμνου, που δεν έχει δείξει καμία προθυμία και δεν έχει κάνει κανένα πρακτικό βήμα για να προχωρήσει ο σχεδιασμός για την αποκατάσταση του σπουδαίου μνημείου που κινδυνεύει να πέσει στα κεφάλια των περαστικών.
Οι εμπλεκόμενοι φορείς και η προκλητική αδιαφορία τους
Τα πράγματα όμως γύρω από το ιστορικό μνημείο περιπλέκονται με ένα περίεργο τρόπο, καθώς υπάρχουν φορείς οι οποίοι εμφανίζονται ως διαχειριστές του κληροδοτήματος και βρίσκονται σε ένα ανοικτό διάλογο με τον Δήμο Ρεθύμνου που ποτέ δεν έχει οδηγήσει σε πρακτικό αποτέλεσμα.
Όπως εξηγεί ο πολιτικός προϊστάμενος της Δημοτικής Περιουσίας και δημοτικός σύμβουλος της «Ηράκλειας Πρωτοβουλίας» Μανόλης Βασιλάκης, «υπάρχει ένα Τρανταλλίδειο Ίδρυμα, όπως επίσης και ένα ίδρυμα Δημοτικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου χωρίς όμως να διαχειρίζεται κανένα νοσοκομείο». Μάλιστα όπως εξηγεί, είχε στο παρελθόν γίνει έρευνα για να διαπιστωθεί ποια είναι η σχέση του ιδρύματος με το νοσοκομείο Ρεθύμνου, τα αποτελέσματα της οποίας όμως δεν έγιναν γνωστά.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχουμε έναν Δήμο Ρεθύμνου που έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά και δύο ιδρύματα που φέρονται να εμπλέκονται στη διαχείριση του κληροδοτήματος και όλα αυτά μαζί έχουν σχηματίσει ένα γόρδιο δεσμό που σφίγγει όλο και πιο επικίνδυνα.
Το ερώτημα είναι εάν η πολιτική ηγεσία του Δήμου Ρεθύμνου θα επέτρεπε να συμβαίνει μια αντίστοιχη κατάσταση και μάλιστα δίπλα στο Δημαρχείο της, να καταρρέει ένα σπουδαίο μνημείο και να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή των πολιτών… Επίσης το δεύτερο ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό σε περίπτωση ατυχήματος που λόγω της επιβάρυνσης του κτηρίου οι πιθανότητες πρόκλησής του έχουν πολλαπλασιαστεί…
«Το 2003 που ήμουν και τότε υπεύθυνος της Δημοτικής Περιουσίας έκανα προσπάθεια να αποκτήσουμε το Τρανταλλίδειο, καθώς ήταν ένα θέμα που μας ενδιάφερε πολύ και ως Ηράκλεια Πρωτοβουλία», τονίζει ο κ. Μανόλης Βασιλάκης. «Η προσπάθεια απέτυχε διότι για δεύτερη φορά το αρμόδιο Εφετείο αρνήθηκε την τροποποίηση της διαθήκης, ώστε ο Δήμος Ηρακλείου να μπορέσει να αποκτήσει στο ακίνητο και να το αγοράσει.
Το συμπέρασμά μου είναι ότι έχουμε ένα κράτος με πολύ δύσκαμπτη νομοθεσία, κακά διοικούμενο και δυστυχώς, ενώ υπήρχε η βούληση και από τον Δήμο Ηρακλείου και από τον Δήμο Ρεθύμνου, δεν κατάφεραν να λύσουν το πρόβλημα της μεταβίβασης του κτηρίου από τον ένα Δήμο στον άλλο. Από δω και πέρα χωρίς αμφιβολία θα πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες να αναστηλωθεί το κτήριο, διότι κάποια μέρα θα καταρρεύσει και θα είναι πολύ επώδυνο και πολύ επικίνδυνο για όλους μας».
Δήμος Ηρακλείου: «Να παρέμβει το Υπουργείο Πολιτισμού»
Εδώ που φτάσαμε, ο μόνος που μπορεί να δώσει λύση διεξοδική είναι το Υπουργείο Πολιτισμού, τονίζουν στελέχη της Λότζια, που εκτιμούν ότι θα πρέπει να υπάρξει παρέμβαση και μάλιστα άμεσα.
«Το μνημείο μπορεί να καταρρεύσει και χωρίς καμία εξωτερική επίδραση, πόσο μάλλον αν έχουμε την παραμικρή μετακίνηση λόγω σεισμικής δόνησης» τονίζουν στελέχη του Δήμου υπογραμμίζοντας ότι «είναι δραματικό το Τρανταλλίδειο να καταρρέει μπροστά στα μάτια μας και να μη γίνεται τίποτα.
Έχει απόλυτη πολιτική ευθύνη το Υπουργείο Πολιτισμού να παρέμβει άμεσα για να αποτραπούν τα χειρότερα, διότι εδώ εγείρονται σοβαρότατοι λόγοι πολιτικής προστασίας…».
