Στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας των Δήμων και των Περιφερειών #EURegionsWeek, της μεγαλύτερης εκδήλωσης που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις Βρυξέλλες σχετικά με την περιφερειακή πολιτική. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας (12-16 Οκτωβρίου) θα παρουσιαστεί το Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο DISARM - Drought and fIre ObServatory and eArly waRning systeM, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Διακρατικής Συνεργασίας Interreg V-B "Balkan-Mediterranean 2014-2020" με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και Εθνικούς πόρους των συμμετεχουσών χωρών.
Ο βασικός σκοπός του έργου DISARM αφορά στην ανάπτυξη και επιχειρησιακή λειτουργία ενός συνόλου υπηρεσιών για την παρακολούθηση και πρόγνωση του κινδύνου εκδήλωσης, και την πρόγνωση εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών, ολοκληρωμένων σε ένα σύστημα έγκαιρης και έγκυρης προειδοποίησης. Οι υπηρεσίες που αναπτύχθηκαν είναι βασισμένες σε τεχνολογίες δορυφορικής παρατήρησης και σε εξειδικευμένες μετεωρολογικές προγνώσεις και προγνώσεις εξάπλωσης μετώπου δασικής πυρκαγιάς με σκοπό να υποστηριχθούν οι ενδιαφερόμενες αρχές στην καλύτερη πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Η παροχή ενός καινοτόμου, ολοκληρωμένου συστήματος παρατήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης αποτελεί εργαλείο για την προστασία του περιβάλλοντος και, κατά συνέπεια, την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης στην περιοχή της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου DISARM έχει αναπτυχθεί ολοκληρωμένο σύστημα έγκαιρης και έγκυρης προειδοποίησης για τη υποστήριξη φορέων και πολιτών για δασικές πυρκαγιές που περιλαμβάνει:
- Εκτίμηση επικινδυνότητας δασικών πυρκαγιών: βασίζεται στον υπολογισμό σειράς πυρο-μετεωρολογικών δεικτών. Οι δείκτες υπολογίζονται καθημερινά με βάση υψηλής ανάλυσης αριθμητικές προγνώσεις που εκτελούνται επιχειρησιακά από τους εταίρους του έργου αλλά και με βάση τις παρατηρήσεις των μετεωρολογικών σταθμών των εταίρων.
- Πλατφόρμα δορυφορικού εντοπισμού και παρακολούθησης εστιών πυρκαγιάς: βασίζεται σε αλγόριθμο αναγνώρισης πιθανών εστιών δασικών πυρκαγιών. Ο αλγόριθμος συνδυάζει δορυφορικά και γεωγραφικά δεδομένα και υποδεικνύει περιοχές όπου υπάρχει πιθανή εστία φωτιάς. Το αποτέλεσμα παρουσιάζεται με μορφή δυναμικού χάρτη στην ιστοσελίδα του προγράμματος όπου ο χρήστης μπορεί να πάρει πληροφορία σχετικά με την ώρα και την ακριβή θέση εντοπισμού της πυρκαγιάς.
- Εξειδικευμένο σύστημα πρόγνωσης εξάπλωσης δασικής πυρκαγιάς IRIS: βασίζεται στο μοντέλο WRF-SFIRE και παρέχει τη δυνατότητα πρόγνωσης της εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών, παρέχοντας υπέρ-υψηλής ανάλυσης προγνώσεις του ανεμολογικού πεδίου, της ταχύτητας εξάπλωσης, της έντασης και της περιμέτρου της πυρκαγιάς, με λεπτομερές χρονικό βήμα 15 min. Η εφαρμογή του IRIS στην Ελλάδα απέδειξε ότι το συγκεκριμένο προγνωστικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Πέρα από το στάδιο της αντιμετώπισης μιας πυρκαγιάς, το IRIS μπορεί να αξιοποιηθεί και ως εργαλείο για την πρόληψη, συνεισφέροντας στο σχεδιασμό αντιπυρικών στρατηγικών.
- Πλατφόρμα αξιολόγησης κινδύνου δασικών πυρκαγιών στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής: βασίζεται στην ανάλυση δεδομένων περιοχικών κλιματικών μοντέλων για διάφορα μελλοντικά σενάρια εκπομπών που διατίθενται από την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία EURO-CORDEX και παρέχει μεταξύ άλλων μελλοντικές προβλέψεις επικινδυνότητας εκδήλωσης πυρκαγιάς για τη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Το πρόγραμμα DISARM συντόνισε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και εταίροι του έργου ήταν :
• National Institute of Meteorology and Hydrology -ΝΙΜΗ, Βουλγαρία
• Τμήμα Μετεωρολογίας, Κύπρος
• Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
• The Cyprus Institute - CyI, Κύπρος
Το DISARM χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Διακρατικής Συνεργασίας Interreg V-B "Balkan-Mediterranean 2014-2020"με συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση και Εθνικούς πόρους των συμμετεχουσών χωρών. Η υποστήριξη του DISARM μέσω του χρηματοδοτικού πλαισίου Interreg Balkan-Mediterranean, επέτρεψε όχι μόνο τη στενή και άρτια συνεργασία επιστημονικών φορέων από τρεις χώρες (Ελλάδα, Βουλγαρία και Κύπρος) αλλά και την χρηματοδότηση κρίσιμων υποδομών και στις τρεις χώρες.
Ειδικότερα στη Ελλάδα, μέσω της χρηματοδότησης η επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών:
- ενίσχυσε το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών που λειτουργεί με 10 νέους σταθμούς
- αναβάθμισε σημαντικά και την υπολογιστική υποδομή της, ώστε να καλυφθούν οι επιχειρησιακές απαιτήσεις των εξειδικευμένων μετεωρολογικών προγνώσεων αλλά του συστήματος ταχείας απόκρισης εξάπλωσης πυρκαγιάς IRIS.
Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα των Περιφερειών και των Πόλεων (#EURegionsWeek) είναι μια εκδήλωση που διεξάγεται κάθε χρόνο στις Βρυξέλλες, κατά την οποία εκπρόσωποι περιφερειακών και τοπικών αρχών, εμπειρογνώμονες και πανεπιστημιακοί έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν καλές πρακτικές και τεχνογνωσία στον τομέα της περιφερειακής και αστικής ανάπτυξης. Είναι επίσης μια αναγνωρισμένη πλατφόρμα πολιτικής επικοινωνίας ως προς την ανάπτυξη της πολιτικής της Ε.Ε. για τη συνοχή, χάρη στην οποία οι φορείς λήψης αποφάσεων ευαισθητοποιούνται σχετικά με τη σημασία των Περιφερειών και των Δήμων στην χάραξη πολιτικών της Ε.Ε. Λόγω της πανδημίας του COVID-19, όλες οι εκδηλώσεις της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας #EURegions θα πραγματοποιηθούν ψηφιακά.
