Τις σημαντικότερες μορφές παιδικής κακοποίησης, τα σημάδια που εμφανίζουν τα κακοποιημένα παιδιά, το προφίλ των κακοποιητών, καθώς και κάποια στοιχεία που «δείχνουν» έξαρση στα περιστατικά, παρουσίασαν εκτενώς ειδικοί επιστήμονες από διάφορους τομείς, στο διαδικτυακό σεμινάριο που διοργανώθηκε το βράδυ της Τετάρτης (19/10) από την Ιατρική Εταιρεία Θεσσαλονίκης.
Στο διαδικτυακό σεμινάριο συμμετείχαν ως ομιλητές επιστήμονες από συγγενικούς κλάδους, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό συνεργάζονται μεταξύ τους για την πρόληψη, την αναγνώριση και την αντιμετώπιση των περιστατικών παιδικής κακοποίησης.
Εκτίναξη των περιστατικών παιδικής κακοποίησης μετά την πανδημία
Η προϊσταμένη της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Θεσσαλονίκης, ιατροδικαστής Ελένη Ζαγγελίδου επισήμανε ότι «κατά τη διάρκεια της πανδημίας εκτινάχτηκαν τα περιστατικά σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών. Το πρόβλημα είναι πολύ πιο εκτεταμένο από αυτό που φτάνει και καταγράφεται στις υπηρεσίες, εξαιτίας του γεγονότος ότι οι υπηρεσίες δεν είναι αποκεντρωμένες, δεν υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση των παιδιάτρων ώστε να αναγνωρίζουν το πρόβλημα και δεν υπάρχει κατάλληλος χώρος, όπου μπορούν να διενεργηθούν όλα όσα απαιτούνται για πλήρη έλεγχο που δεν υποβάλλει το παιδί σε ταλαιπωρία».
Επιπλέον η κ. Ζαγγελίδου ερωτηθείσα για το πιο συχνό μοτίβο κακοποίησης παιδιών που συναντούν το τελευταίο διάστημα στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Θεσσαλονίκης επισήμανε ότι «παραδόξως έχουμε πολλά ενδοοικογενειακά περιστατικά εργαλειοποίησης των παιδιών, προκειμένου να βλάψει ο ένας γονιός τον άλλον».
Το προφίλ θυμάτων και θυτών
Από την πλευρά της η παιδίατρος Στέλλα Σταμπουλή παρουσίασε το προφίλ των παιδιών που πέφτουν πιο συχνά θύματα κακοποίησης, καθώς και των θυτών.
«Μιλάμε κυρίως για παιδιά που επίκεινται σε κίνδυνο για κάθε μορφή κακοποίησης. Είναι τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, με διανοητική αναπηρία, νευρολογική διαταραχή, χρόνια νοσήματα και αναγνώριση ομοφυλοφιλίας. Επίσης αυτά που ζουν με γονείς ή φροντιστές που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών, έχουν ψυχική ή νευρολογική διαταραχή ή εμπλέκονται σε εγκληματικές δραστηριότητες. Οι οικονομικές δυσκολίες, η ακραία φτώχεια, οι οικογενειακές κρίσεις, η βία μεταξύ μελών της οικογένειας και η κοινωνική απομόνωση συνθέτουν ένα περιβάλλον που ευνοεί την κακοποίηση των παιδιών» ανέφερε.
Σύμφωνα με την ίδια, «θα αναζητήσουμε κάθε είδους παραμέληση, εγκατάλειψη, φυσική, ιατρική, συναισθηματική ή εκπαιδευτική σε παιδιά με χαμηλό βάρος ή παχυσαρκία, κακή υγιεινή, ακατάλληλα για την εποχή ή παλιά ρούχα. Επιπλέον σε παιδιά που ζητιανεύουν ή κλέβουν τροφή ή χρήματα, κρύβουν φαγητό για αργότερα, έχουν φτωχό ιστορικό σχολικής φοίτησης, έλλειψη κατάλληλης ιατρικής ή οδοντιατρικής φροντίδας, απουσία εμβολιασμών και μένουν χωρίς επίβλεψη στο σπίτι για μεγάλα χρονικά διαστήματα».
Όπως επισημαίνει η κ. Σταμπουλή «η παιδική κακοποίηση έχει ως συνέπεια μειωμένη διά βίου σωματική και ψυχική υγεία με κοινωνικές και επαγγελματικές προεκτάσεις. Ένα παιδί που κακοποιείται είναι πιο πιθανό να κακοποιεί άλλους ως ενήλικας με αποτέλεσμα η βία να μεταβιβάζεται από τη μια γενιά στην άλλη».
Τα σημάδια κακοποίησης
Ο παιδοχειρουργός Βασίλειος Λαμπρόπουλος σχετικά με τα σημάδια που μπορούν να «σημάνουν συναγερμό» στους γιατρούς που εξετάζουν παιδιά, ανέφερε ότι «η λήψη ενός καλού ιστορικού είναι ζωτικής σημασίας, καθώς είναι ενδεικτικό κακοποίησης όταν το παιδί δεν εξηγεί τις κακώσεις. Η διάγνωση της κακοποίησης είναι βέβαιη όταν υπάρχουν τραυματισμοί με πολλαπλές εντοπίσεις σε διάφορα στάδια επούλωσης ή όταν υπάρχουν ύποπτα σημάδια. Οι πιο συνηθισμένες κακώσεις αφορούν μώλωπες, δήγματα, εγκαύματα, κατάγματα, κοιλιακό τραύμα και κρανιοεγκεφαλική κάκωση».
Το 92% των δραστών από το οικογενειακό περιβάλλον
Τέλος ο παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, Διευθυντής Παιδοψυχιατρικού Τμήματος του Ιπποκράτειου Βάϊος Νταφούλης, τόνισε ότι από το 2019 έως τον Σεπτέμβριο του 2022, διερευνήθηκαν και αξιολογήθηκαν 117 περιπτώσεις καταγγελλόμενης κακοποίησης κυρίως σεξουαλικής, αλλά και σωματικής και συναισθηματικής κακομεταχείρισης-παραμέλησης ανηλίκων. Τα έτη 2021- 2022 παρατηρήθηκε αυξητική τάση. Οι ανήλικοι αντιμετωπίστηκαν κατά κανόνα στα εξωτερικά ιατρεία, ενώ νοσηλεύτηκαν σε ποσοστό 7-10 %. Το ίδιο χρονικό διάστημα το 65%-75% των καταγγελιών για σεξουαλική κακοποίηση αφορούσε παιδιά ηλικίας 3-7 ετών με το 92% των δραστών να προέρχεται από το άμεσο οικογενειακό περιβάλλον».
Φωτογραφία από lchumpitaz via vista.create
