Η μεγάλη ανθρωπιστική κρίση στην Ουκρανία καθιστά ακόμα πιο επιβεβλημένη τη συνεχή παρουσία των Συνηγόρων του Πολίτη στα σύνορα, στην Ελλάδα και τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να λειτουργήσουν ως θεσμός παρακολούθησης και εποπτείας των διαδικασιών υποδοχής προσφύγων, υπογραμμίζει μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Έλληνας Συνήγορος του Πολίτη και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συνηγόρων του Πολίτη, Ανδρέας Ποττάκης.
«Αυτό που είναι πολύ σημαντικό και η παρούσα ανθρωπιστική κρίση το καθιστά επιβεβλημένο είναι η ενίσχυση, ενδυνάμωση, θωράκιση και θεσμική αναγνώριση του ρόλου του Συνηγόρου του Πολίτη σε όλες τις διαδικασίες και τις επιχειρήσεις στα σύνορα, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι υπηρεσίες εκεί τηρούν απαρέγκλιτα το νόμο, όπως ορίζεται από το εθνικό, ενωσιακό και διεθνές δίκαιο, και συμπεριφέρονται στους ανθρώπους με αξιοπρέπεια και σεβασμό», τονίζει ο κ. Ποττάκης. Όπως προσθέτει, η ιδιαιτερότητα για το θεσμό του Συνηγόρου του Πολίτη είναι «ότι συνδυάζει την πολύ καλή γνώση όλων των διοικητικών διαδικασιών, τις οποίες εποπτεύει, και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Είναι δηλαδή θεματοφύλακας των θεμελιωδών δικαιωμάτων και όχι μόνο της διοικητικής νομιμότητας».
Ο Ανδρέας Ποττάκης πραγματοποίησε διήμερη επίσκεψη στα σύνορα της Ουγγαρίας με την Ουκρανία ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου, συνοδευόμενος από τον ομόλογό του από τη Σλοβενία Πίτερ Σβέτινα, έπειτα από πρόσκληση του Συνηγόρου της Ουγγαρίας, Άκος Κόζμα. Στόχος της επίσκεψης, όπως επισημαίνει ο κ. Ποττάκης, ήταν να αξιολογηθεί η ανταπόκριση των ουγγρικών αρχών και το αν υπάρχει ευρύτερος ευρωπαϊκός συντονισμός. Εξάλλου, για την κατάσταση στις γειτονικές με την Ουκρανία χώρες ο κ. Ποττάκης ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου έχει αναλάβει να ενημερώνει και τους υπόλοιπους Συνηγόρους της Ευρώπης, αλλά και όσους Συνηγόρους από άλλες χώρες έχουν δείξει ενδιαφέρον για την ουκρανική κρίση.
Η αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Δικτύου διαπίστωσε ότι ο Συνήγορος του Πολίτη της Ουγγαρίας βρίσκεται στα σύνορα, προκειμένου να εποπτεύει επιχειρησιακά όλες τις διαδικασίες, ενώ έχει εξασφαλίσει και τη συνεργασία των αστυνομικών αρχών που έχουν τον κεντρικό επιτελικό συντονισμό των συνοριακών επιχειρήσεων. «Με τη συνεχή παρουσία του Συνηγόρου στα σύνορα είναι εξαιρετικά δύσκολο, πρακτικά αδύνατο, να υπάρξουν περιστατικά επιστροφών ή επαναπροωθήσεων, τα οποία να μην υποπέσουν στην αντίληψη του Συνηγόρου. Ασκεί δηλαδή μια πολύ ουσιαστική εποπτεία για τη διασφάλιση του σεβασμού των δικαιωμάτων όλων των ανθρώπων που εισέρχονται από την Ουκρανία και την τήρηση των νόμιμων διαδικασιών», παρατηρεί ο κ. Ποττάκης.
Μέχρι χτες, σύμφωνα με τις ουγγρικές αρχές, είχαν περάσει στην Ουκρανία περίπου 440.000 πρόσφυγες, από τους οποίους μόλις 2.500 υπέβαλαν αίτημα ασύλου. Αν και «είναι πολύ νωρίς για να εκτιμήσουμε πλήρως το βαθμό ανταπόκρισης των υπηρεσιών και σεβασμού των δικαιωμάτων», ο κ. Ποττάκης αναδεικνύει τα θετικά σημεία που εντόπισε στη διαχείριση των ροών στην Ουγγαρία. Κάνει λόγο για προετοιμασία που είχε γίνει από τις ουγγρικές αρχές και υπηρεσίες για το ενδεχόμενο μαζικών ροών από την Ουκρανία και ένα πολύ ικανοποιητικό επίπεδο συντονισμού των διαδικασιών με σαφείς ρόλους και ξεκάθαρα πρωτόκολλα συνεργασίας των αρχών με τις οργανώσεις. Την ίδια ώρα χαρακτηρίζει σημαντική την «εκπεφρασμένη πολιτική στήριξη της ΕΕ προς τα γειτονικά κράτη της Ουκρανίας για την υποδοχή όσων φεύγουν από τον πόλεμο, δηλαδή μια χαλάρωση, μια πιο ήπια αντιμετώπιση όσων εισέρχονται χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα». Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «υπάρχει μια άλλη προσέγγιση του ζητήματος και από την ΕΕ και από την Ουγγαρία με καλύτερη υποδοχή των ανθρώπων, θετική αντιμετώπιση και όχι καχυποψία». Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων του Πολίτη κάνει έκκληση προς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη διαμόρφωση ενιαίων πολιτικών που δεν θα διαφοροποιούν τη μεταχείριση των προσφύγων ανάλογα με την καταγωγή τους.
Μια σημαντική πρόκληση που εντοπίζει ο κ. Ποττάκης είναι το εάν οι αρχές της Ουγγαρίας θα μπορέσουν να ανταποκριθούν με τον ίδιο τρόπο σε μια σημαντική αύξηση των ροών, που αναμένεται το επόμενο διάστημα. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων του Πολίτη επισημαίνει ότι είναι ορατός ο κίνδυνος οι πρόσφυγες, στην πλειοψηφία τους γυναίκες με παιδιά, να πέσουν θύματα κυκλωμάτων. «Υπάρχει έντονη ανησυχία για το κατά πόσο η Ουγγαρία και άλλες χώρες έχουν θέσει σε λειτουργία μηχανισμούς, ώστε να προστατεύουν τους ανθρώπους αυτούς από τον κίνδυνο να πέσουν θύματα κυκλωμάτων εκμετάλλευσης», επισημαίνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Δικτύου.
Στον παραπάνω κίνδυνο συντελεί και η δυσκολία των υπηρεσιών στις χώρες της ΕΕ να ταυτοποιήσουν τα στοιχεία των πολιτών της Ουκρανίας που δεν έχουν έγγραφα μαζί τους. Όπως εξηγεί ο κ. Ποττάκης, «χρειάζεται επαγρύπνηση για να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τους ανθρώπους που έχουν μπει σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Όχι μόνο να εξασφαλίσουμε αξιοπρεπή διαβίωση, αλλά και να μεριμνήσουμε ώστε να μην αρχίσουν να εξαφανίζονται άνθρωποι που θα έχουν πέσει θύματα κυκλωμάτων».
Σε ελληνικό επίπεδο ο κ. Ποττάκης εκτιμά ότι οι αρχές θα αντιμετωπίσουν διαφορετικές προκλήσεις, καθώς οι πρόσφυγες που καταφτάνουν στην Ελλάδα έχουν ήδη εισέλθει σε έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από άλλη χώρα, ενώ με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των Ουκρανών που έχουν έρθει μέχρι σήμερα στην Ελλάδα φιλοξενούνται συγγενείς και φίλους, παρατηρεί ότι δεν θα δημιουργηθεί τεράστιο βάρος στις ελληνικές υπηρεσίες.
Ο κ. Ποττάκης καταλήγει ότι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνηγόρων θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση, με επισκέψεις και σε άλλες γειτονικές με την Ουκρανία χώρες, «για να αποκομίσουμε συμπεράσματα για το βαθμό ανταπόκρισης των εθνικών διοικήσεων των κρατών- μελών της ΕΕ που συνορεύουν με την Ουκρανία και για να ενισχύσουμε περισσότερο τις διαπιστώσεις μας για την ανάγκη ενιαίων ευρωπαϊκών πολιτικών σε ό,τι αφορά τα ζητήματα διαχείρισης τέτοιας φύσεων ανθρωπιστικών κρίσεων και ασύλου, αλλά και του ρόλου των Συνηγόρων του Πολίτη στα σύνορα».
Διαβάστε επίσης:
Ουκρανία: Πάνω από 260 άμαχοι νεκροί στο Χάρκοβο
Ελπίδα στα συντρίμμια του πολέμου - Παίζει σαξόφωνο καθημερινά στο μπαλκόνι του
Mπείτε στο liveblog του Cretalive.gr για όλες τις εξελίξεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία
