Έντονη είναι η ανησυχία των Ελλήνων χρηστών του Διαδικτύου για την παραπληροφόρηση. Το 63% των Ελλήνων χρηστών ανησυχεί για την παραπληροφόρηση στο Διαδίκτυο, ποσοστό υψηλότερο από τον μέσο όρο 40 χωρών παγκοσμίως, ο οποίος κυμαίνεται στο 56%. Η υψηλή ανησυχία συνδέεται με τη διάδοση της παραπληροφόρησης, καθώς η Ελλάδα αποδεικνύεται η λιγότερο ανθεκτική χώρα στην κακόβουλη παραπληροφόρηση μετά από τις ΗΠΑ, σε δείγμα 18 δυτικών χωρών.
Οι παράγοντες, που ευνοούν την έλλειψη ανθεκτικότητας στην παραπληροφόρηση στην Ελλάδα, είναι η χαμηλή εμπιστοσύνη στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, η υψηλή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για ενημέρωση, η χαμηλή τηλεθέαση της δημόσιας τηλεόρασης, και η διάδοση του λαϊκισμού στην κοινωνία.
Τα παραπάνω στοιχεία περιλαμβάνονται σε ανάλυση της ετήσιας έκθεσης “Digital News Report” του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στην έρευνα από το 2016. Η διαΝΕΟσις, σε συνεργασία με τον Επίκουρο Καθηγητή Επικοινωνίας, κ. Αντώνη Καλογερόπουλο, δημοσιεύει τα βασικά ευρήματα που αφορούν την Ελλάδα για τρίτη συνεχόμενη χρονιά.
Σύμφωνα με την εν λόγω ανάλυση, οι Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου ανησυχούν, κυρίως, για την παραπληροφόρηση που πηγάζει από την κυβέρνηση, τα πολιτικά κόμματα ή τους πολιτικούς (43%) και από δημοσιογράφους ή ειδησεογραφικούς οργανισμούς (29%).
Λόγοι ανησυχίας
Μάλιστα, η ανησυχία για την παραπληροφόρηση από δημοσιογράφους και ΜΜΕ στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερη σε σχέση με τον μέσο όρο του δείγματος των 40 χωρών (13%). Μόλις το 10% ανησυχεί για την παραπληροφόρηση που πηγάζει από απλούς ανθρώπους και 8% για την παραπληροφόρηση από ξένες κυβερνήσεις και πολιτικούς.
Σχετικά με την ανησυχία για την έκθεση σε παραπληροφόρηση σε διαφορετικά διαδικτυακά περιβάλλοντα, οι Έλληνες χρήστες ανησυχούν, κυρίως, για τις επισκέψεις τους στις ιστοσελίδες των μέσων ενημέρωσης (33%) και μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το YouTube ή το Twitter (32%).
Στις υπόλοιπες χώρες του δείγματος υπάρχει κατά μέσο όρο εντονότερη ανησυχία για την παραπληροφόρηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (40%) απ’ όση στην Ελλάδα και χαμηλότερη ανησυχία για παραπληροφόρηση από τα μέσα ενημέρωσης (20%).
Oι ερωτηθέντες άνω των 65 ετών ανησυχούν περισσότερο για την παραπληροφόρηση που συναντούν στα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης (43%) παρά για την παραπληροφόρηση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (26%), σε αντίθεση με τους νεότερους. Η διαφορά αυτή δεν οφείλεται σε μικρότερο ποσοστό χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους ηλικιωμένους καθώς στο δείγμα μας, που αποτελείται αποκλειστικά από χρήστες του διαδικτύου, σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες ανεξαρτήτως ηλικίας είναι χρήστες τουλάχιστον ενός μέσου κοινωνικής δικτύωσης.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, οι χρήστες του Διαδικτύου άνω των 65 ετών στις ΗΠΑ ανέβασαν επτά φορές περισσότερες “ψευδείς ειδήσεις” στο Facebook και στο Τwitter σε σχέση με νεότερους χρήστες. Το φαινόμενο παρατηρείται εξαιτίας της έλλειψης ψηφιακού γραμματισμού στις μεγαλύτερες ηλικίες και στη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη που δείχνουν στους φίλους και την οικογένειά τους, όταν λαμβάνουν ειδήσεις και πληροφορίες.
