Συναγερμός έχει σημάνει τα τελευταία 24ώρα στην Δασική Υπηρεσία Λασιθίου όταν μετά από αυτοψία που έγινε διαπιστώθηκε ότι το κόκκινο σκαθάρι έχει προσβάλλει τους τουλάχιστον 18 φοίνικες του Θεόφραστου που ενδημούν στο -μοναδικό σε όλη την Ευρώπη- φοινικόδασος στο Βάι.
Το πρώτο κρούσμα διαπιστώθηκε στα τέλη του καλοκαιριού σε μεγάλο φοίνικα δίπλα στον πυρήνα του δάσους. «Έγιναν προσπάθειες να σωθεί το δέντρο αλλά δεν τα καταφέραμε γιατί η προσβολή ήταν σε προχωρημένο επίπεδο. Πριν λίγες μέρες σε αυτοψία που κάναμε διαπιστώσαμε ότι ήταν προσβεβλημένα περίπου 7-8 ξερά δέντρα στο τμήμα που εφάπτεται με την παραλία» αναφέρει στο Cretalive ο κ. Μανώλης Κουδουμάς, Διευθυντής Δασών Λασιθίου.
Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας: «Όταν κόψαμε τα δέντρα διαπιστώσαμε ότι υπήρχαν τα σκαθάρια σε όλα τα στάδια τους: προνύμφες και ακμαία (έτοιμο για να πετάξει). Το γεγονός ότι δεν είχαν βγει από τον κορμό και παρέμεναν μέσα οφείλεται στο ότι δεν είναι κατάλληλη η θερμοκρασία για να φύγουν από τον κορμό, να πετάξουν και να προσβάλλουν άλλα δέντρα. Γι’ αυτό απαιτείται θερμοκρασία πάνω από 25 βαθμούς Κελσίου».
Η Δασική Υπηρεσία Λασιθίου προχώρησε σε κοπή και κάψιμο των δέντρων που είχαν προσβληθεί από τα σκαθάρια ώστε να τα καταστρέψουν. Επίσης, εκτός από τα ξερά υπήρχαν δέντρα με συμπτώματα δηλαδή να έχουν μαραθεί κάποια φύλλα αλλά δεν ήταν σε προχωρημένο στάδιο η προσβολή, η ζημιά είναι αναστρέψιμη.
Σε αυτά η Υπηρεσία εφάρμοσε τεχνική έγχυσης εντομοκτόνου από την καρδιά του φοίνικα (από ψηλά) το οποίο κατεβαίνει σε όλο τον κορμό εσωτερικά και σκοτώνει όλα τα σκαθάρια που βρίσκονται μέσα στον κορμό.
Προσβολή και στην «καρδιά» του δάσους
Εκτός από το παραλιακό τμήμα ο κ. Κουδουμάς επισημαίνει ότι μπήκαν και μέσα στο δάσος όπου η επισκόπηση είναι δύσκολη διότι έχει τη μορφή ζούγκλας με χιλιάδες φοίνικες σε όλα τα μεγέθη. Και εκεί βρέθηκαν 10 μεμονωμένα δέντρα τα οποία ήταν ξερά και σε μη αναστρέψιμη κατάσταση. Σε αυτά θα ξαναγίνει αυτοψία για να αποφασιστεί εάν θα πρέπει να τα απομακρυνθούν μέσα από το δάσος.
Τί συμβαίνει σε περίπτωση εκτεταμένης προσβολής;
Η κλιματική αλλαγή και ο ήπιος χειμώνας ευνοούν την ανάπτυξη των σκαθαριών. Νωρίς την άνοιξη θα αρχίσουν να πετάνε και να πηγαίνουν από δέντρο σε δέντρο. «Εμείς σκαθάρια βρήκαμε στο Βάι πρώτη φορά το 2010. Από τότε μέχρι τώρα δεν πρόσβαλαν κανέναν φοίνικα του Θεόφραστου. Τώρα τα δεδομένα άλλαξαν. Πρέπει πλέον να είμαστε προετοιμασμένοι για το οτιδήποτε» εξηγεί ο κ. Μανώλης Κουδουμάς.
Οπότε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ενέργειας και Περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει η Υπηρεσία πρέπει να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο και άμεσο σχέδιο δράσης με τη συμμετοχή ειδικών επιστημόνων – εντομολόγων για να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο. Ο Διευθυντής Δασών Λασιθίου με παρρησία και ευθύτητα παραδέχεται ότι «είναι δύσκολο, χρονοβόρο και κοστοβόρο στην εφαρμογή του το σχέδιο καταπολέμησης. Υπόψιν όμως ότι η Υπηρεσία είναι διαλυμένη. Δύο δασολόγοι υπηρετούν στην υπηρεσία οι υπόλοιποι είναι δασοφύλακες, πρώην αγροφύλακες. Παλιότερα είχε επτά δασολόγους και δύο δασοπόνους».
«Μία επιπλέον παράμετρος που αξίζει να ληφθεί υπόψιν είναι ότι σε όμορη έκταση λειτουργεί φυτώριο το οποίο έχει χιλιάδες φοίνικες και του Θεόφραστου και Κανάριους, αρκετοί από τους οποίους έχουν εντοπιστεί προσβολές οπότε πρέπει να γίνουν προσπάθειες και σε αυτό το φυτώριο για να αντιμετωπιστούν τα σκαθάρια. Θα πρέπει να εξαλειφθεί από παντού το σκαθάρι ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος από παντού», αναλύει με σαφήνεια ο ίδιος.
Ο υπερτουρισμός βλάπτει το φοινικόδασος
Καταλήγοντας ο κ. Κουδουμάς τονίζει ότι στο παραλιακό μέτωπο του φοινικόδασους του Βάι τα δέντρα είναι εξασθενημένα διότι «μεγαλώνουν σε συνθήκες πίεσης και ασφυξίας από την υπερβολική χρήση των χιλιάδων επισκεπτών. Πρέπει να ληφθεί μέριμνα συνολικά από την Πολιτεία για να μπει μία τάξη στο φοινικόδασος ώστε να συνεχίσει να υπάρχει».
