Η άγνωστη ιστορία της Κρητικιάς φουρνάρισσας που… μετακίνησε το Μουσείο της Ακρόπολης

Της Ευαγγελίας Καρεκλάκη

Είναι γνωστή σε όλους η φράση «όταν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, πάει το βουνό στον Μωάμεθ». Αυτό ακριβώς συνέβη και στην περίπτωση του Μουσείου της Ακρόπολης, το οποίο πριν από περίπου 13 χρόνια …μετακινήθηκε εκτός Αθηνών και ταξίδεψε για πρώτη φορά μέχρι την Επισκοπή του δήμου Χερσονήσου. Πρωτόγνωρα συναισθήματα «γεννήθηκαν» σε όλους όσοι βρέθηκαν στον Ιερό Ναό του Αγίου Μηνά, στην πλατεία Μεϊντάνι, στο κέντρο του οικισμού. Ήταν πραγματικά μοναδικό και ανεπανάληπτο να βλέπεις τις Καρυάτιδες, τα αγάλματα της Αθηνάς, του Ασκληπιού, του Ιππέα, της Νίκης δίπλα-δίπλα με τους Αγίους. Δέος και κατάνυξη.

Πώς όμως έγινε αυτό; Ποιος έπεισε τον «ισχυρό» άνδρα του Μουσείου της Ακρόπολης, τον Ομότιμο Καθηγητή Κλασσικής Αρχαιολογίας, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Παντερμαλή, να ταξιδέψει σε ένα χωριό της Κρήτης προκειμένου να κάνει εικονική περιήγηση μέσα σε μία εκκλησία ώστε να δουν τα εκθέματα όσοι κάτοικοι δεν μπορούσαν να μεταβούν στην Αθήνα και να επισκεφθούν το Μουσείο;

Και κάπου εδώ μπαίνει στην ιστορία μας η πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Επισκοπής «Η ΕΡΓΑΝΗ», Σεβαστή Κρασανάκη. Μία φουρνάρισσα που δεν ζυμώνει μόνο ωραίο ψωμί και γευστικά καλιτσούνια, ζυμώνει την ίδια τη ζωή. Η Σεβαστή είναι ένας άνθρωπος που δεν διστάζει να τολμήσει και να οραματιστεί για το καλό του τόπου της. Έχει ταϊσει γνωστούς και άγνωστους, επιφανείς και αφανείς, Προέδρους της Δημοκρατίας, επιχειρηματίες, διάσημους της τηλεόρασης, όμως πάντα συμπεριφέρεται με την ευγένεια και την απλότητα που τη χαρακτηρίζει. Χαρακτηριστικό της γνώρισμα το γέλιο της που ακούγεται χιλιόμετρα μακριά, ιδιαίτερα τις βραδιές που έχει άπνοια και ησυχία. Με τον αυθορμητισμό της εύκολα «σπάει» την αμηχανία της πρώτης συνάντησης, της πρώτης στιγμής.

Image

Πριν πολλά χρόνια, σε ένα ταξίδι στην Αθήνα, επισκέφθηκαν με την κόρη της, Ιωάννα, το Μουσείο της Ακρόπολης, το οποίο είχε ανοίξει σχετικά πρόσφατα τις πύλες του. «Κρίμα που δεν είναι και η γιαγιά εδώ. Πότε θα δοθεί τώρα άλλη ευκαιρία…» σχολίασε η κόρη στη μητέρα. Η Σεβαστή γύρισε, την κοίταξε και με απίστευτη φυσικότητα της είπε: «Ε, να φέρουμε τότε το Μουσείο της Ακρόπολης στην Επισκοπή». Η Ιωάννα γέλασε γιατί της φάνηκε ανέκδοτο. Καλά, όμως, λένε ότι γελάει καλύτερα όποιος γελάει τελευταίος.

Η Σεβαστή τις επόμενες ημέρες «βομβάρδισε» με mail το Μουσείο με αίτημα την παρουσίαση του στην Επισκοπή. Απάντηση δεν πήρε. Δεν πτοήθηκε όμως. Επέμεινε. Κάποια στιγμή, μετά το 7ο mail,  την κάλεσε στο τηλέφωνο η γραμματέας του Προέδρου, Δημήτρη Παντερμαλή. «Ο πρόεδρος θέλει  να σας δει από κοντά αύριο, στις 2 το μεσημέρι».

Όπως λέει στο Cretalive.gr, πήρε τα πεσκέσια της, μπήκε στο αεροπλάνο την επόμενη ημέρα και έκλεισε αυτοκίνητο. Και τώρα κάντε το εικόνα: να παρκάρει  βιαστικά το αυτοκίνητο κοντά στο κουβούκλιο Πρεσβείας, με τον άνθρωπο της ασφάλειας να της φωνάζει… Εκείνη να τρέχει με τα καλιτσούνια, τα τυριά και τα παξιμάδια ανά χείρας. «Με περιμένει ο πρόεδρος και επιστρέφωωω» φώναξε καθώς ήταν λίγο πριν τις 2 το μεσημέρι και προλάβαινε οριακά.

-«Καλώς την Κρητικιά» την καλωσόρισε ο Δημήτρης Παντερμαλής

-«γεια σας», του είπε εκείνη, με την ψυχή στο στόμα

-«ήθελα να σε γνωρίσω από κοντά.. για πες μου, ποια είσαι εσύ;» ρώτησε ο πρόεδρος

-«είμαι η Σεβαστή από την Επισκοπή Ηρακλείου και είμαι φουρνάρισσα» αποκρίθηκε

-«κάτσε κάτω» της είπε. «Με έχει εντυπωσιάσει το πείσμα σου και θα έρθω μόνο γι’ αυτό… Δεν υπάρχουν σήμερα πολλοί άνθρωποι που να πιστεύουν τόσο σε αυτό που θέλουν να κάνουν και ειδικά σε ένα χωριό ημιορεινό».

Θα ταξίδευε πρώτα στο Παρίσι, για μία διάλεξη στο Λούβρο, και στην επιστροφή θα επισκεπτόταν την Κρήτη και την Επισκοπή. «Εύχομαι τα παιδιά σου να σου μοιάζουν διότι και η δουλειά σου είναι σκληρή…Ξέρω από πρώτο χέρι γιατί ήμουν και εγώ παιδί φούρναρη.. αυτό μου κέντρισε ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον…» της αποκάλυψε.

-Και που θα γίνει η εκδήλωση; Τη ρώτησε

-στην εκκλησία, απάντησε

-σε τι εκκλησία; Μουσείο; Ρώτησε ξανά διευκρινιστικά ο Πρόεδρος

-όχι, την κανονική, του ξεκαθάρισε. «Εκεί παντρεύουμε, εκεί βαπτίζουμε, εκεί θάβουμε, εκεί τα κάνουμε όλα. Εξάλλου, και αυτή μνημείο είναι. Έτσι την έχει χαρακτηρίσει η αρχαιολογία».

Η προνοητική Σεβαστή, λίγο πριν μπει στο γραφείο του Προέδρου, είχε προλάβει να τηλεφωνήσει στον παπά-Παύλο για να του ζητήσει την άδεια. «Πάτερ μου έτσι και έτσι. Θα μάς δώσεις τον Ναό; Τα σχολεία της περιοχής δεν ήταν κατάλληλα».

«Προχώρα και εγώ είμαι εδώ», την ενθάρρυνε ο αγαπητός ιερέας του χωριού.

-και σε τι κοινό θα απευθυνθώ; Ρώτησε ο Πρόεδρος

-από 5 ετών έως 105 ετών, απάντησε η Σεβαστή

Image

Από τότε ανάμεσα στην Σεβαστή και στον Δημήτρη Παντερμαλή αναπτύχθηκε μία δυνατή φιλία, με αλληλοεκτίμηση και σεβασμό. «Όσο μεγάλης εμβέλειας προσωπικότητα ήταν, τόσο απλός παρέμενε.. Σεμνός. Ήταν μεγαλείο». Πολλές φορές στις συζητήσεις τους είχε ανοίξει την καρδιά του. Αγαπούσε την αυθεντικότητα της Σεβαστής, την απλότητα της και τον αυθορμητισμό της. «Πήγαινε και εκείνος στον φούρνο του πατέρα του και δούλευε. Ο πατέρας του δεν ήθελε σπουδές αλλά να ακολουθήσει τη δική του δουλειά. Εκείνος όμως ένιωθε την ανάγκη να μάθει όλο και περισσότερα πράγματα για τον τόπο του. Ήθελε να αναδείξει τον αρχαίο πολιτισμό μας. Δούλευε και σπούδαζε παράλληλα» αφηγείται.

Το τηλεφώνημα για το «φευγιό» του και το κρητικό μνημόσυνο

 Το πρωί του θανάτου του το κινητό της Σεβαστής χτύπησε αξημέρωτα. Στην οθόνη έγραφε «Παντερμαλής».

-«Καλημέρα κ. Δημήτρη…

-« Δεν είμαι ο Δημήτρης. Είμαι ο γιος του. Σας πήρα να σας πω ότι ο μπαμπάς έφυγε. Πήρα γιατί είχα εντολή να το μάθετε από μένα και όχι από τα ΜΜΕ…»

Όλα τα χρόνια αντάλλασσαν δώρα μεταξύ τους. Η Σεβαστή του έστελνε παραδοσιακά εδέσματα και ο Δημήτρης Παντερμαλής έστελνε δώρα από το Μουσείο.

Στο 40ημερό μνημόσυνο που έγινε στο Μουσείο της Ακρόπολης παρουσία επισήμων, συνεργατών και συγγενών, η Σεβαστή ήταν εκεί με όλα τα καλούδια της. Ήθελε να προσφέρει εκείνη ένα κρητικό μνημόσυνο σε αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο που την τίμησε με τη φιλία του. Κρατούσε ξεροτήγανα, καλιτσούνια, γραβιέρες, χορτόπιτες, παξιμαδάκια με κίμινο και παστέλια που του άρεσαν πολύ… «Εσύ είσαι, λοιπόν, η Σεβαστή» της είπαν κάποιοι εργαζόμενοι στο Μουσείο. Τους είχε μιλήσει ο Πρόεδρος…

Image

*Ήταν Μάιος του 2009 όταν ο  Δημήτρης Παντερμαλής, εμφανώς συγκινημένος, αναλάμβανε πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι την τελευταία του πνοή. Είχαν προηγηθεί 40 κύματα και 30 χρόνια ταλαιπωρίας. «Η σκέψη μου ήταν να φτιάξουμε ένα μουσείο των ανθρώπων…» είχε πει ο αναμορφωτής του Μουσείου, ο άνθρωπος που εκτόξευσε τη φήμη του διεθνώς ως ένα από τα καλύτερα μουσεία του κόσμου.

 

 Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο