ΚΡΗΤΗ
Καρτερός: Ό,τι σκοτώνει τα ψάρια δεν αποτελεί κίνδυνο για τον άνθρωπο!
Ο Δρ. Παντελής Καθάριος, από το ΕΛΚΕΘΕ, εξηγεί στο Cretalive γιατί στην Κρήτη συναντάμε συχνά εικόνες με νεκρά ψάρια να ξεβράζονται στη στεριά!
Είναι εικόνες που προκαλούν ανησυχία: νεκρά ψάρια σε λίμνες και ποτάμια που επισκέπτονται ντόπιοι αλλά και τουρίστες.
Όπως έχει ήδη γράψει το Cretalive, παρόλο που ο περισσότερος κόσμος φοβάται πως η αιτία της θανάτωσης των ψαριών είναι η μόλυνση, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών τονίζει πως δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον άνθρωπο.
Πρόσφατα, είχαμε μία επιστημονική δημοσίευση με τίτλο Συνλοίμωξη από Πρωτόζωα Προκαλεί Μαζική Θνησιμότητα Ψαριών στον Ποταμό Καρτερό της Κρήτης, όπου αναλύεται το φαινόμενο που έλαβε χώρο τον Αύγουστο του 2024.
Ο Δρ. Παντελής Καθάριος, από το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών του ΕΛΚΕΘΕ αναφέρει πως στον Καρτερό είχαμε ένα φαινόμενο που παρατηρείται συχνά στην Κρήτη. Όλα ξεκινούν από τη λειψυδρία, όσο μειώνεται το νερό σε ποτάμια και λίμνες, υπάρχει ο κίνδυνος εγκλωβισμού των ψαριών σε μικρές υδατοσυλλογές, όπου το νερό δεν ανανεώνεται και ευνοείται η ανάπτυξη παρασίτων που, υπό κανονικές συνθήκες, ζουν σε μια ισορροπία με τα ψάρια.
Ο Καρτερός έπαθε… Αποσελέμη: Εντοπίστηκαν νεκρά ψάρια στον ποταμό! Βίντεο και φωτογραφίες!
Στον Καρτερό, λοιπόν, μειώθηκε η στάθμη του νερού και αποκόπηκε το ποτάμι από τη θάλασσα. Το νερό έγινε στάσιμο, γεγονός που ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των παρασίτων, κάτι το οποίο ενισχύει και η άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας τη θερινή περίοδο. Τα ψάρια δεν είναι σε θέση να τα καταπολεμήσουν με φυσικό τρόπο, μέσω του ανοσοποιητικού τους συστήματος, και έτσι οδηγούνται σε θάνατο.
Στη δημοσίευση αναφέρονται σχετικά τα εξής:
Τον Αύγουστο του 2024, αναφέρθηκε ένα σημαντικό περιστατικό μαζικής θνησιμότητας ψαριών, που περιλάμβανε εκατοντάδες κέφαλους (Mugil cephalus), στην περιοχή του δέλτα του ποταμού Καρτερού, στην Κρήτη, Ελλάδα. Η έρευνα εντόπισε ως κύρια αιτία της θνησιμότητας σοβαρές παρασιτικές λοιμώξεις, ειδικότερα από τα πρωτόζωα παράσιτα Amyloodinium ocellatum και Trichodina spp., τα οποία προσέβαλαν σε μεγάλο βαθμό τα βράγχια των ψαριών. Ταυτόχρονα, η κακή ποιότητα του νερού στην περιοχή – πιθανότατα εξαιτίας της μειωμένης ποσότητας και της περιορισμένης ανανέωσης του νερού – δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για τον πολλαπλασιασμό των παρασίτων, αποδυναμώνοντας την άμυνα των ψαριών. Το περιστατικό προκάλεσε ανησυχία λόγω της τοποθεσίας, καθώς σημειώθηκε στο δέλτα του ποταμού Καρτερού, μια περιοχή υψηλής προστασίας που έχει χαρακτηριστεί ως μικρός νησιωτικός υγρότοπος. (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39992078/)
Σε σχετική ερώτηση του Cretalive, ο επιστήμονας του ΕΛΚΕΘΕ ξεκαθαρίζει πως ο άνθρωπος δεν κινδυνεύει από τα παράσιτα αυτά. Βέβαια, τα νεκρά ψάρια πρέπει να απομακρύνονται από το σημείο.
Θυμίζουμε πως αντίστοιχες εικόνες είχαμε και στον Αποσελέμη, το 2019 είχαμε δει χρυσόψαρα να πεθαίνουν. Ο λόγος ήταν πως είχαν εγκλωβιστεί σε νερολακκούβα, όπου πολλαπλασιάστηκαν τα παράσιτα, κάτι που απέβη μοιραίο για τα ψάρια.
Για το θέμα, στην επιστημονική δημοσίευση αναφέρονταν τα εξής
Καταγράφηκε περιστατικό μαζικής θνησιμότητας ψαριών στο Φράγμα Αποσελέμη, το οποίο αποτελεί το κύριο ταμιευτήρα πόσιμου νερού για το νησί της Κρήτης, στην Ελλάδα. Εκατοντάδες χρυσόψαρα βρέθηκαν νεκρά σε παραπόταμο που τροφοδοτεί το φράγμα. Τα προσβεβλημένα ψάρια είχαν παγιδευτεί σε μία μικρή λιμνούλα στο πλάι του ρεύματος, με πρακτικά μηδενική ανανέωση νερού, καθώς το συμβάν σημειώθηκε τον Αύγουστο, περίοδο ξηρασίας για την Κρήτη.
Τελικά, τι... σκοτώνει τα ψάρια στον Αποσελέμη; Δείτε βίντεο και φωτογραφίες!
Το περιστατικό προκάλεσε ανησυχία στην τοπική κοινωνία, καθώς αρχικά υπήρχαν υποψίες ανθρωπογενούς ρύπανσης, κάτι που θα μπορούσε να θέσει σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Ωστόσο, μετά από εργαστηριακή εξέταση των ψαριών, η θνησιμότητα αποδόθηκε σε σοβαρή μόλυνση από το παρασιτικό μαστιγωτό Ichthyobodo sp., ενώ δεν ανιχνεύθηκαν ρυπαντικές ουσίες. Το παράσιτο μελετήθηκε με χρήση οπτικής και ηλεκτρονικής μικροσκοπίας σάρωσης και ταυτοποιήθηκε μοριακά. (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/jfd.13717)
Παράλληλα, κάθε άνοιξη, στις εκβολές του Αποσελέμη, έχουμε περιστατικά θνησιμότητας ψαριών λόγω της μείωσης του οξυγόνου. Συναντάμε τότε το φαινόμενο του ευτροφισμού, το οξυγόνο μειώνεται απότομα και τα ψάρια πεθαίνουν.
Για την περιοχή της Ανάληψης, όπου είδαμε ανησυχητικές εικόνες, μας είπε πως εκεί εκβάλλεται το ποτάμι του Αποσελέμη, δημιουργείται ένα σημείο που δεν επικοινωνεί με τη θάλασσα με αποτέλεσμα να μειώνεται το οξυγόνο για τα ψάρια.
Γιατί γεμίζουν νεκρά ψάρια ακτές της Κρήτης και των Κυκλάδων;
Ένα άλλο φαινόμενο που παρατηρείται είναι η μαζική θνησιμότητα σε ψάρια, όπως είναι οι ροφοί, οι στείρες και οι σφυρίδες, γεγονός που οφείλεται σε ιό που προκαλεί εγκεφαλοπάθεια. Με τη βοήθεια και του κόσμου, έγινε καταγραφή διαφόρων περιπτώσεων και οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως πίσω από το πρόβλημα ενδέχεται να κρύβεται η κλιματική αλλαγή και η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας.
Η διεθνής επιστήμη στο Ηράκλειο
Να πούμε πως το 22ο Διεθνές Συνέδριο για τις Ασθένειες των Ψαριών και των Οστρακοειδών διοργανώνεται στο Ηράκλειο, 1 με 4 Σεπτεμβρίου στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο.
Γίνεται κάθε 2 χρόνια, πρόκειται για τη σημαντικότερη διοργάνωση στον συγκεκριμένο τομέα, στην οποία λαμβάνουν μέρος κάθε φορά 700 άτομα.
Ιογενής εγκεφαλοπάθεια: Γιατί πεθαίνουν τα ψάρια - Τι λέει ο Δρ. Παντελής Καθάριος
