Στο παραμυθένιο φαράγγι του Ρίχτη, στα Έξω Μουλιανά, περπάτησε ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου την Κυριακή 16 Ιουλίου 2023.
Η δροσιά του νερού κι η σκιά των δέντρων αποζημίωσε τους λίγους τολμηρούς πεζοπόρους, που εν μέσω καύσωνα και καλοκαιρινής ραστώνης συμμετείχαν στην πορεία.
Όπως τονίζουν οι διοργανωτές:
"Ξεκινήσαμε αυτή τη φορά από την έξοδο του φαραγγιού, κοντά στην παραλία του Ρίχτη, ώστε να εκμεταλλευτούμε την πρωινή δροσιά στην ανάβαση και να κατεβαίνουμε με τη μεσημεριανή ζέστη. Κίνηση ‘τζακ ποτ’ όπως αποδείχτηκε!
ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ - ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
9.30 η ώρα λοιπόν ξεκινάμε από το κιόσκι ελέγχου της βόρειας πλευράς. Η ΜΑΔΕΣ, υπηρεσία του Δήμου Σητείας (που διαχειρίζεται το μέρος για λογαριασμό του Γεωπάρκου), μετά από ηλεκτρονικό αίτημά μας, μας έδωσε έκπτωση ομαδικού εισιτηρίου.
Έχει γίνει πολύς λόγος τελευταία για την είσοδο επί πληρωμή σε χώρους φυσικού κάλλους με αντικρουόμενες απόψεις. Εμείς να πούμε ότι η οργανωμένη προσέλευση των τελευταίων χρόνων έχει οδηγήσει σε μια ικανοποιητική και καλαίσθητη παρέμβαση στο φαράγγι, με καθαρισμό και σήμανση των μονοπατιών, με προσθήκη ξύλινων γεφυριών, με σκοπό κυρίως την ασφάλεια των περιπατητών, που δεν είναι πάντα έμπειροι και συχνά στο παρελθόν υπήρχαν προβλήματα τραυματισμών ή εντοπισμού χαμένων πεζοπόρων σ’ ένα μέρος που δεν πιάνει καν το κινητό.
Από μόνο του το φαράγγι υποδέχτηκε πέρυσι πάνω από 30.000 επισκέπτες! Σαν κάτοικος της περιοχής θυμάμαι ότι πριν 20-30 χρόνια δεν το ήξερε κανείς. «Το ‘ανακαλύψαμε’ εμείς στον Ορειβατικό Αγίου Νικολάου» θα μου πει με περηφάνια ο Γιάννης «είμαστε απ’ τους πρώτους, που το εντάξαμε στο πρόγραμμά μας, ο Λεωνίδας, η Χάρις, η Αν…» αναφέρει τους βετεράνους μας! Τα λεγόμενά του μου τα επιβεβαίωσε κι ο πρόεδρός μας, ο Λεωνίδας αργότερα: «Ούτε οι ντόπιοι καλά-καλά δεν το ήξεραν. Πριν τον καταρράκτη δεν υπήρχε η σημερινή σκάλα και κάποιοι δεν τολμούσαν να κατέβουν χαμηλά... Οι περισσότεροι κατέβαιναν ..σερνόμενοι! Το τοπίο τότε ήταν βέβαια πιο αυθεντικό, και χωρίς τις σημερινές ανέσεις, μόνο για λίγους».
ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ’ ΠΟΡΕΙΑ
Αλλά όλ’ αυτά είναι θεωρία. Για την ώρα ξεκινάμε για μια ακόμα περιήγηση. Με μόλις μισή ώρα χαλαρής ανηφορικής πορείας μέσα από πλατάνια, αγριοσυκιές, πικροδάφνες και καρυδιές -‘όπου ούτε το καπέλο ούτε καν τα γυαλιά ηλίου δε χρειάζεσαι’, όπως συμπεραίνει με έκπληξη η Κλειώ στην πρώτη της επίσκεψη στο χώρο- φτάνουμε στο πλάτωμα μπροστά απ’ τον καταρράκτη.
Δικαιωνόμαστε από την επιλογή της αλλαγής διαδρομής, καθώς τον βρίσκουμε σχεδόν έρημο. Αν και πρωί ακόμα, οι θαρραλέοι της παρέας ρίχνουν μια βουτιά στα κρύα του νερά, τόσο αναζωογονητικά, όσο και το πρωινό καφεδάκι. Το νερό του λίγο, αλλά εξακολουθεί να είναι εντυπωσιακός.
Η λιμνούλα μπροστά του έχει μικρύνει ανησυχητικά, αυτό όμως επιφυλάσσει κι ευχάριστες εκπλήξεις: τόσα χρόνια τον επισκέπτομαι και πρώτη φορά συναντήθηκα με τα χέλια, που είχα ακούσει ότι ζούνε στα νερά του!!! Σαν κλαράκια στο νερό, που όταν τα πλησιάζεις ελίσσονται. Θέαμα λίγων δευτερολέπτων, γιατί αμέσως κρύφτηκαν στην θολούρα του βυθού, που δημιούργησαν.
Η ομάδα ξεκινάει ξανά. Ελίσσεται ανάμεσα σε ποταμάκια και λιμνούλες, πατάει πότε στα γεφυράκια, πότε στα λασπωμένα περάσματα –από εδώ δεν βγαίνει ποτέ κανείς καθαρός-. Φωτογραφίζει ερείπια παλιών νερόμυλων σκεπασμένων από κισσούς κι αραχνοφωλιές.
Η συνάντηση με τα χέλια έχει ‘οξύνει’ την προσοχή μας και ψάχνουμε πιο πολύ από άλλες φορές για τα ζωντανά του υγρότοπου, με τα οποία τον μοιραζόμαστε: βατράχια, γυρίνοι, καβούρια και βέβαια πολλές λιβελούλες κόκκινες, πράσινες, μαύρες και μπλε!
ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΛΑΧΑΝΑ ΚΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ
Από την αντίθετη κατεύθυνση κι όσο η ώρα περνάει κατεβαίνουν ‘ορδές’ περιπατητών: αρκετές οικογένειες, αλλά και παρέες νέων παιδιών. Μόνο εμείς ανεβαίνουμε. Και σε κάμποση ώρα βγαίνουμε από τη γέφυρα του Λαχανά, την επίσημη ..είσοδο! Το συγκεκριμένο μεσαιωνικό γεφύρι, που δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει τα αντίστοιχα ηπειρώτικα, το συνοδεύει ο θρύλος ότι κάποτε εδώ Έλληνες έσφαξαν κι έριξαν στα νερά του ποταμού Τούρκους. Απ’ την παράδοση –που συνοδεύει κι άλλα γεφύρια- κρατάω αυτό το ‘στα νερά του ποταμού’, μια μελαγχολική διαπίστωση για το πόσο έχει λιγοστέψει αυτό το νερό με τα χρόνια και πόσο θα μας λείψει κάποτε!
Περπατάμε πάνω απ’ το γεφύρι και αγναντεύουμε μια ‘θάλασσα’ λαχανόκηπων, όπου βρίσκεις ότι φρούτο και λαχανικό εποχής υπάρχει: άφθονο νερό, εύφορο έδαφος κι ο χωματόδρομος κάνει το μέρος πρόσφορο για καλλιέργεια. Οδηγώ τους συνοδοιπόρους μου σε κάποιες ‘άγνωστες γωνιές’ στη γύρω περιοχή: σε μια καταπράσινη μεριά με στέρνες και τα μπλε λουλούδια της αναρριχώμενης ‘Πρωινής χαράς’ (ιπομέας) να δημιουργούν πράσινα ‘γλυπτά’ και στη συνέχεια στην κουφάλα του Γεραλή (‘γέρου Αλή’), την τρύπα, σαν σπηλιά, ενός μεγάλου πλατάνου, που χωρά σίγουρα 10 άτομα όρθια. Έπειτα ξαναγυρίζουμε και παίρνουμε τον ίδιο δρόμο πίσω χωρίς πολλές στάσεις αυτή τη φορά. Μια σύντομη ματιά στο καταρράκτη προλάβαμε και ρίξαμε: γύρω στα 50 άτομα στον μικρό του χώρο! Και δεν είναι ούτε καν Αύγουστος ακόμα! Τυχεροί που πήγαμε πρωί-πρωί! Εικόνα που δημιουργεί κάποια ανησυχία σε συνδυασμό με την συρρίκνωση της επιφάνειας του υδάτινου όγκου. Πρώτη μου σκέψη στα φιλαράκια μου τα χέλια: ‘πώς να την παλεύουν άραγε;’.
Στα δικά μας τώρα: διανύσαμε συνολικά πάνω-κάτω μια απόσταση 9 και κάτι χιλιομέτρων σε 4 ώρες καθαρού χρόνου με ωραίες εικόνες και παρεΐστικη διάθεση. Αρχηγοί μας, Γιάννης Πάγκαλος και Μαρία Μετζογιαννάκη, μέλη του Δ.Σ., που προσπαθούν να μαζέψουν την συνηθισμένη καλοκαιρινή αποδιοργάνωση, φροντίζοντας να μη μείνει καμία Κυριακή ανεκμετάλλευτη, επειδή πάντα υπάρχουν κάποιοι, που δεν έχουν δει ακόμα κι ένα μέρος τόσο γνωστό όσο το φαράγγι του Ρίχτη και είναι υποχρέωση και χαρά του Συλλόγου να τους οδηγήσει εκεί!"
