Γράφει ο Φραγκίσκος Παρασύρης*
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση δραστηριοποιούνται μέσω Airbnb 1,3 εκατ. ιδιοκτήτες ακινήτων. Μάλιστα, εξ αυτών, το 1 εκατομμύριο διαχειρίζεται μόλις ένα ακίνητο, είναι δηλαδή μικροϊδιοκτήτες και όχι εταιρείες επαγγελματικής διαχείρισης ακινήτων. Η συμβολή της σχετικής δραστηριότητας στο σύνολο της Ε.Ε. υπολογιζόταν σε 19 δισ. ευρώ πριν από την πανδημία. Σταθερά στις πρώτες επτά θέσεις στο σύνολο των κρατών μελών της Ε.Ε. βρίσκεται η χώρα μας στις βραχυχρόνιες τουριστικές μισθώσεις με βάση τα επίσημα νούμερα της Eurostat, όπως αυτά προέκυψαν από την αξιολόγηση στοιχείων των Airbnb, Booking, Expedia Group και Tripadvisor. Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι πάνω από την Ελλάδα στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις βρίσκονται οι χώρες (Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία) που συναποτελούν το βαρύ πυροβολικό του ευρωπαϊκού τουρισμού και εκ των πραγμάτων λειτουργούν ανταγωνιστικά με την Ελλάδα.
Τα στατιστικά στοιχεία της AirDNA, φανερώνουν όχι μόνο τη δημοφιλία της χώρας, αλλά και τη μετατόπιση ενός μεγάλου μέρους της αγοράς φιλοξενίας από την παραδοσιακή ξενοδοχία στις νέου τύπου μορφές διαμονής, όπως είναι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις. Τη φετινή χρονιά παρατηρείται ανάκαμψη 237,3% σε σχέση με πέρυσι και σε επίπεδα υψηλότερα ακόμα και από αυτά του 2019.
Η βραχυχρόνια μίσθωση έχει προσφέρει πολλά στο κράτος χωρίς καμία επιβάρυνση καθώς η ιδιωτική πρωτοβουλία αναβάθμισε σημαντικά τμήματα των κέντρων της Αθήνας, του Ηρακλείου κι άλλων μεγάλων πόλεων, με αποτέλεσμα όχι μόνον να επανέλθουν οι τιμές των κατοικιών στα φυσιολογικά τους επίπεδα, μετά από απαξίωση πολλών ετών, αλλά να ζητούν σήμερα να επανέλθουν και οι ίδιοι οι κάτοικοι που τα είχαν εγκαταλείψει.
Δεν θα πρέπει επίσης να λησμονείται η συμβολή της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην «εκτόξευση» των αριθμών του Ελληνικού Τουρισμού την τελευταία δεκαετία, δεδομένου ότι την αύξηση αυτή δεν θα μπορούσε μόνη της η παραδοσιακή ξενοδοχία να την απορροφήσει. Ταυτόχρονα το προφίλ αυτών των τουριστών διαφοροποιείται, ενδυναμώνοντας την τοπική οικονομία και ξοδεύοντας πέραν των εγκαταστάσεων των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων.
Ειδικότερα, στο Νομό Ηρακλείου, υπάρχουν σήμερα 5727 διαθέσιμα καταλύματα μέσω πλατφορμών, εκ των οποίων το 75% ενοικιάζονται από 1-6 μήνες τον χρόνο, ενώ στην πλειοψηφία τους βρίσκονται στο Δήμο Ηρακλείου, Χερσονήσου, Μαλεβιζίου και Φαιστού.
Ο ξενοδοχειακός κλάδος, σε πρόσφατη ανακοίνωση του (ΣΕΤΕ) προτείνει τη νομοθετική ρύθμιση, αναφορικά με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Στις προτάσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται ασφυκτικά μέτρα, υπερφορολόγηση της δραστηριότητας και περιορισμός των καταλυμάτων ανά Δήμο, μέτρα τα οποία θα στραγγαλίσουν ένα δυναμικό κλάδο της εθνικής οικονομίας.
Με δεδομένο μάλιστα το γεγονός ότι η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί πλέον βασικό πυλώνα του τουριστικού προϊόντος κάθε χώρας και συμβάλλει στην οικονομία όπως και τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, αλλά και το γεγονός ότι δεκάδες χιλιάδες οικογένειες βιοπορίζονται από τη δραστηριότητα αυτή, χωρίς μάλιστα καμιά κρατική ενίσχυση, τα μέτρα που προτείνονται αντιστρατεύονται τους κανόνες της ελεύθερης αγοράς, δύναται να δημιουργήσουν σοβαρές στρεβλώσεις, να οδηγήσουν στην γκρίζα ζώνη μεγάλο μέρος της βραχυχρόνιας μίσθωσης και τελικά να υπονομεύσουν την αυξητική τάση του τουριστικού κύματος προς τη χώρα μας. Αν συνυπολογιστεί μάλιστα και το γεγονός ότι τα έσοδα από τη βραχυχρόνια μίσθωση ξεπερνούν το 1,5 δις ευρώ και το γεγονός ότι σύμφωνα με στοιχεία της Transparent σε πανελλαδικό επίπεδο λειτουργούν 182.971 καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, γίνεται κατανοητό ότι από το συγκεκριμένο οικονομικό κλάδο δημιουργείται μια οικονομία κλίμακας με μεγάλη κοινωνική και πληθυσμιακή έκταση.
Προφανώς δεν θα πρέπει να παραγνωρίζονται οι αρνητικές συνέπειες που προκαλεί η αύξηση της βαχυχρόνιας μίσθωσης στα αστικά κέντρα της χώρας. Βασικότερη, η ταχεία άνοδος των ενοικίων, ζήτημα το οποίο απασχολεί κυρίως τις νέες οικογένειες και την πρόσβασή τους σε οικονομικά ανεκτή κατοικία. Ωστόσο, στο επίπεδο αυτό η χώρα μας οφείλει να λάβει σειρά επιπλέον μέτρων (όπως ήδη έχουν προταθεί), αξιοποιώντας τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας όπως έκαναν χώρες με παρόμοια προβλήματα όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία. Σίγουρα, πάντως η απάντηση δεν μπορεί να είναι ο μετριασμός μέχρι ακυρώσεως της βραχυπρόθεσμης μίσθωσης όπως προτείνεται από τον ΣΕΤΕ.
Ύστερα από αρκετές αναβολές, την προηγούμενη εβδομάδα η Κομισιόν ενέκρινε την πρόταση κανονισμού, δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση της διαφάνειας στη βραχυχρόνια μίσθωση. Μέσα από ένα σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν τη συγκεκριμένη αγορά, διασφαλίζεται η ισόρροπη ανάπτυξη του τομέα στο πλαίσιο του βιώσιμου τουρισμού.
Εν αναμονή των αποφάσεων της κυβέρνησης σχετικά με το πλαίσιο λειτουργίας των βραχυχρόνιων μισθώσεων, όπως έχει ανακοινωθεί από τον Υπουργό Τουρισμού και ύστερα από τις ασφυκτικές προτάσεις του ΣΕΤΕ, ο διάλογος για τον δυναμικό αυτό κλάδο της οικονομίας πρέπει να ενταθεί.
* Ο κ. Φραγκίσκος Παρασύρης είναι Φαρμακοποιός MSc, PhD C, π. Βουλευτής Ηρακλείου ΠΑΣΟΚ
