ΚΡΗΤΗ
Ρεκόρ αφίξεων τουριστών στα Χανιά και το Ηράκλειο – Η δυτική Κρήτη σε νέα τουριστική εποχή
Αύξηση αφίξεων, νέες αγορές, αλλαγή προφίλ επισκεπτών και προβληματισμός για υπερτουρισμό και υποδομές
Επιμέλεια: Κατερίνα Παντινάκη
Ρεκόρ αφίξεων κατέγραψε το αεροδρόμιο των Χανίων κατά την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2025, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική του νησιού ως κορυφαίου τουριστικού προορισμού, αλλά και αναδεικνύοντας τις προκλήσεις που συνοδεύουν την αύξηση της επισκεψιμότητας.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Fraport-Greece, το αεροδρόμιο Χανίων υποδέχτηκε 875.000 αλλοδαπούς τουρίστες την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου 2025, σημειώνοντας αύξηση 3% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (850.000 αφίξεις), η οποία κατείχε το προηγούμενο ρεκόρ.
Η αύξηση αποδίδεται κυρίως στην ενίσχυση των αφίξεων από μη σκανδιναβικές αγορές (+5%), καθώς οι Σκανδιναβοί παρουσίασαν οριακή μείωση, με τους Φινλανδούς να υποχωρούν κατά 5% και τους Σουηδούς κατά 2%. Πρωταγωνιστές της αύξησης ήταν οι Γερμανοί (+8%) και οι Βρετανοί (+6%), με τους τελευταίους να διατηρούν την πρώτη θέση στις αφίξεις με ποσοστό 18%. Ακολουθούν Γερμανοί, Δανοί και Νορβηγοί με 11%, ενώ οι Πολωνοί καταλαμβάνουν την πέμπτη θέση με 10% και αύξηση 3%.
Αξιοσημείωτη είναι η εκρηκτική αύξηση των Γάλλων τουριστών κατά 26%, κατακτώντας την έβδομη θέση στις συνολικές αφίξεις. Ενθαρρυντική είναι και η διψήφια αύξηση Αυστριακών και Ολλανδών, σε αντίθεση με τους Κύπριους, που σημείωσαν πτώση 20%. Για πρώτη φορά, το αεροδρόμιο Χανίων υποδέχτηκε απευθείας πτήση από Πορτογαλία, ανοίγοντας νέα τουριστική αγορά.
Σημαντική παρατήρηση αποτελεί η σταθεροποίηση των Σκανδιναβών στο 35% των συνολικών αφίξεων, ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με την προ πανδημίας περίοδο, όταν ξεπερνούσε το 50%.
Ηράκλειο: 2,1 εκατ. αφίξεις – Δυναμική αύξηση από Βρετανούς και Ιταλούς
Το αεροδρόμιο Ηρακλείου καταγράφει επίσης ιστορικό ρεκόρ, με 2,1 εκατ. αφίξεις ξένων τουριστών την ίδια περίοδο, σημειώνοντας αύξηση 6% σε σχέση με το 2024. Η άνοδος αυτή επιβεβαιώνει την ελκυστικότητα της Ανατολικής Κρήτης, με τη γερμανική αγορά να παραμένει κυρίαρχη (29% των συνολικών αφίξεων), ακολουθούμενη από τους Βρετανούς (17%) και τους Γάλλους (11%).
Οι Πολωνοί βρίσκονται στην τέταρτη θέση με ποσοστό 5,8%, αν και παρουσιάζουν μικρή πτώση, όπως και οι Ολλανδοί (-4%). Αντίθετα, σημαντικές αυξήσεις καταγράφηκαν στις αφίξεις από Ιταλία (+21%) και Ισραήλ (+13%).
Ωστόσο, με βάση την φετινή τουριστική έρευνα για το αεροδρόμιο των Χανίων, η οποία διεξάγεται με σύγχρονες μεθόδους ψηφιακής συμμετοχής, αναδεικνύονται σημαντικές τάσεις και σταθεροποιήσεις στο προφίλ των επισκεπτών.
Περισσότεροι για πρώτη φορά στη Δυτική Κρήτη
Έξι στους δέκα επισκέπτες δηλώνουν ότι επισκέπτονται τη Δυτική Κρήτη για πρώτη φορά – γεγονός που αποδίδεται στις αυξημένες αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Πολωνία. Το εισοδηματικό επίπεδο των τουριστών παρουσιάζει αύξηση, με τον μέσο όρο να κυμαίνεται μεταξύ 70.000-80.000 €, ενώ ένα 33% δηλώνει εισόδημα άνω των 100.000 €. Σημαντική είναι η παρουσία τουριστών υψηλού εισοδηματικού προφίλ από ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία.
Οι δαπάνες σταθερές – αλλά όχι και τα περιθώρια κέρδους
Οι μέσες δαπάνες ανά επισκέπτη παραμένουν σταθερές σε σχέση με πέρυσι. Οι περισσότερες δαπάνες κατευθύνονται στην εστίαση (~545 €), την ενοικίαση οχήματος (~276 €) και τις αγορές προϊόντων (~206 €). Παρά τη σταθερότητα στις δαπάνες, οι τοπικές επιχειρήσεις εκφράζουν προβληματισμό, καθώς καλούνται να ανταπεξέλθουν σε αυξημένα κόστη (ενέργεια, πρώτες ύλες) με ίσα ή χαμηλότερα περιθώρια κέρδους.
Ποιότητα υπηρεσιών, τοπικά προϊόντα, αλλά και προβλήματα
Η πλειονότητα των τουριστών δηλώνει ικανοποιημένη από την ποιότητα φιλοξενίας, τα καταλύματα, τα τοπικά προϊόντα και τη γενική εμπειρία διαμονής (ποσοστά ικανοποίησης ~90%). Παράλληλα, σταθερή είναι η προτίμηση σε ξενοδοχεία (60%) – κυρίως 4 και 5 αστέρων – ενώ το “all inclusive” περιορίζεται στο 15%, με κύρια κριτήρια επιλογής τα παιδιά ή οργανωμένες ομάδες. Αυξήθηκαν ελαφρώς οι επιλογές τύπου AirBnB (16%).
Τα ξενοδοχεία, παραμένουν στην πρώτη θέση των προτιμήσεων των τουριστών, με έξι στους δέκα από αυτούς να τα επιλέγουν, ενώ σχεδόν δύο στους τρεις τουρίστες προτιμούν πολυτελή ξενοδοχεία 4 & 5 αστέρων. Οι βίλες μετά τον διπλασιασμό προσφοράς που παρατηρήθηκε στην περίοδο 2019-21 έχουν φτάσει σταθερά το ποσοστό τους γύρω στο 6%.
Το υψηλό ποσοστό ικανοποίησης πάντως δεν αναιρεί το γεγονός ότι φέτος υπάρχει αυξημένο κόστος γενικά σε όλο το φάσμα των υπηρεσιών τουρισμού, γεγονός που αναγνωρίζεται από τους επισκέπτες χωρίς ωστόσο να επηρεάζει το ύψος των δαπανών από την πλευρά τους.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο ίσως να έγκειται και ο γρίφος της δυσφορίας αρκετών επιχειρήσεων της περιοχής καθώς καλούνται να μοιραστούν το ίδιο με πέρυσι ποσό δαπανών των επισκεπτών, την ίδια στιγμή που πρέπει να αντιμετωπίσουν πολύ αυξημένα κόστη ενέργειας και πρώτων υλών, γεγονός που καθιστά το προϊόν ακριβό με χαμηλά περιθώρια κέρδους και μειωμένη ανταγωνιστικότητα.
Αγαπημένοι προορισμοί – αλλά και φόβοι για υπερτουρισμό
Ελαφονήσι, Φαλάσαρνα και Μπάλος βρίσκονται ψηλά στις προτιμήσεις των επισκεπτών, μαζί με μοναστήρια, μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Ωστόσο, έντονος είναι ο προβληματισμός για τη φέρουσα ικανότητα αυτών των περιοχών, καθώς καταγράφονται αυξημένα παράπονα για συνωστισμό, έλλειψη καθαριότητας και υποβάθμιση φυσικού περιβάλλοντος.
Τοπικά προϊόντα: πρωταγωνιστές σε γεύση και κατανάλωση
Τα κρητικά τυριά και το ελαιόλαδο βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων των τουριστών (66% αγορά), ενώ το κρητικό μέλι, η τσικουδιά και το κρασί ακολουθούν. Σημαντική αύξηση παρουσιάζουν και οι πωλήσεις βοτάνων, φυσικών χυμών και παραδοσιακών προϊόντων.
Υποδομές – Ζητήματα που απαιτούν άμεση παρέμβαση
Παρά την θετική εμπειρία διαμονής, έντονη είναι η δυσαρέσκεια για την κατάσταση του οδικού δικτύου, την ελλιπή σήμανση, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την έλλειψη χώρων στάθμευσης – ειδικά στην πόλη των Χανίων. Ανησυχία προκαλεί επίσης η αυξημένη χρήση πλαστικών και η ανάγκη για καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων. Παράλληλα, το υψηλό κόστος στις υπηρεσίες εστίασης και μεταφοράς καταγράφεται ως αρνητικό σημείο, αν και δεν επηρεάζει σημαντικά τις συνολικές δαπάνες.
Η έρευνα και ανάλυση υλοποιήθηκε από το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης και συντονίστηκε από το τμήμα Οικονομίας & Διοίκησης του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ), σε συνεργασία με το Εργαστήριο Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης του Πολυτεχνείου Κρήτης, το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ) και μέλη του Τμήματος Οικονομικών επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το Παρατηρητήριο Τουρισμού Δυτικής Κρήτης, λειτουργεί πάνω από μια δεκαετία με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης και της Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων ενώ συμμετέχει επίσης το Οικονομικό Επιμελητήριο Δυτικής Κρήτης και το Επιμελητήριο Χανίων.
Για την ανάλυση της έρευνας, η οποία είναι εν εξελίξει και πραγματοποιείται στο αεροδρόμιο Χανίων (Ι. Δασκαλογιάννης) έχουν συμπεριληφθεί 1200 έγκυρα ερωτηματολόγια έως και τέλη Ιουλίου 2025, μεταφρασμένα σε διάφορες γλώσσες, από ερευνητές του ΜΑΙΧ. Γι’ αυτό το λόγο είναι πολύ πιθανόν τα ποσοστά να διαφέρουν έως το τέλος της τουριστικής περιόδου. Η έρευνα αυτή συγχρηματοδοτείται από την Περιφέρεια Κρήτης αλλά και από το Δήμο Χανίων για τη συγκεκριμένη περιοχή. Για την ομαλή διεξαγωγή της έρευνας υπάρχει συνεχής υποστήριξη από τη Fraport-Greece και το Προσωπικό του Αερολιμένα Χανίων.
Αναφορά γίνεται στις πιο πρόσφατες αφίξεις αλλοδαπών τουριστών που έχουν δημοσιευθεί από την Fraport-Greece για το αεροδρόμιο Χανίων και από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας Ηρακλείου, με σκοπό να αξιολογήσει την έως τώρα φετινή τουριστική κίνηση στην Κρήτη και να τη συγκρίνει με την αντίστοιχη τελευταία περίοδο του 2024.
Ομάδα συγγραφής και ανάλυσης:
∙ Δρ. Γεώργιος Μπαουράκης, Διευθυντής Μ.Α.Ι.Χ.
∙ Γεώργιος Αγγελάκης, Ερευνητής Τμ. Οικονομίας και Διοίκησης Μ.Α.Ι.Χ., υπ. διδάκτωρ Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ
∙ Περικλής Δράκος, ΕΔΙΠ, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
∙ Καθ. Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός, Διευθυντής Εργ. Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκησης & Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης του Πολυτεχνείου Κρήτης, Audencia Business School, France
Ομάδα επιστημονικής υποστήριξης:
∙ Δρ. Κυριάκος Κώτσογλου, Αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού και Ηλ. Διακυβέρνησης, Περιφέρεια Κρήτης
∙ Αν. Καθηγητής Χρήστος Λεμονάκης, Διευθυντής Εργαστηρίου Διοικητικής Οικονομικής και Συστημάτων Αποφάσεων, Τμ. Διοικητικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, ΕΛΜΕΠΑ
∙ Αν. Καθηγητής Γεώργιος Ατσαλάκης, Σχολή Μηχανικών Παραγωγής & Διοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης
∙ Καθηγητής Γαγάνης Χρυσοβαλάντης, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
∙ Αν. Καθηγητής Ανδρέας Παναγόπουλος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
∙ Επ. Καθηγητής Σπυριάδης Αθανάσιος, Τμ. Οικονομικών Επιστημών, Πανεπιστήμιο Κρήτης
∙ Δρ. Σημαντηράκη Βανέσσα, Εκτελεστική Διευθύντρια ΕΛΜΕΠΑ.
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη
