ΚΡΗΤΗ
Σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας: Μια πραγματικότητα που "ανθεί" στη σκιά του φόβου
Παρουσιάστηκε στο Ηράκλειο η έρευνα «Σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας» που διενεργήθηκε στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες του εξωτερικού από το Ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) στην Αθήνα, σε συνεργασία με τη ΓΣΕΕ και τη Γραμματεία Ισότητας και Ατομικών - Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Συνομοσπονδίας
Μπορεί να είναι ένα δήθεν αστείο, μια υποβόσκουσα αμφισβήτηση των ικανοτήτων μιας εργαζόμενης γυναίκας, ένα stop στην επαγγελματική της εξέλιξη, μπορεί όμως να είναι κι ο εκβιασμός για να παραμείνει μια γυναίκα στη δουλειά της ή ακόμη χειρότερα η σεξουαλική βία. Η σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας έχει πολλά πρόσωπα και μορφές. Και είναι πραγματικότητα.
Η έρευνα «Σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας» που διενεργήθηκε στην Ελλάδα αλλά και σε χώρες του εξωτερικού από το Ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) στην Αθήνα, σε συνεργασία με τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και τη Γραμματεία Ισότητας και Ατομικών - Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Συνομοσπονδίας παρουσιάστηκε, στο Ηράκλειο, το απόγευμα της Δευτέρας 17.03.2025, στην διάρκεια εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν FES, ΓΣΕΕ, Περιφέρεια Κρήτης και Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου. Τα συμπεράσματα; Σοκαριστικά, καθώς καταδεικνύουν ότι η σεξουαλική παρενόχληση στους εργασιακούς χώρους όχι μόνο υπάρχει, αλλά "ανθεί" κάτω από τη σκιά του δισταγμού για καταγγελία.
Σύμφωνα με την έρευνα στην οποία συμμετείχαν 876 εργαζόμενοι εκ των οποίων το 64,8% προσδιορίστηκε ως θηλυκού γένους, οι τομείς με τα συχνότερα κρούσματα σεξουαλικής παρενόχλησης είναι οι χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (31,6%), οι λοιπές δραστηριότητες (6,9%), η εκπαίδευση (6,9%), οι δραστηριότητες σχετικά με την υγεία και την κοινωνική πρόνοια (6,2%), οι διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (5,1%, η ενημέρωση και επικοινωνία (4,7%), καθώς και οι τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία (3,3%).
Το 31,4% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα, δηλαδή 275 γυναίκες, δήλωσαν ότι είχαν υπάρξει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας τους. Μάλιστα η έρευνα που συνταχθηκε από την Διδάκτορα Εργατικού Δικαίου Αθηνά Μαλαγαρδή, με τον Στατιστικό Αναλυτή του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, Κωνσταντίνο Μπουκουβάλα να υπογράφει την στατιστική ανάλυση, δείχνει ότι η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας είναι συνηθισμένη (43,5%) ή πολύ συνηθισμένη (31,4%) και επηρεάζει τόσο τον ιδιωτικό (77,1%) όσο και τον δημόσιο τομέα (17,8%).
Οποιοδήποτε άτομο στον κόσμο εργασίας στην Ελλάδα μπορεί να επηρεαστεί αλλά η έρευνα δείχνει ότι η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες (75,3%, 207 γυναίκες από τα 275 θύματα), ενώ στην πλειοψηφία τους οι δράστες είναι άνδρες συνάδελφοι ή συνεργάτες, εργοδότες ή προϊστάμενοι.
Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας, αυτό το επικίνδυνο φαινόμενο απειλεί τη σταθερότητα και την ασφάλεια γυναικών και ανδρών εργαζομένων ενώ ανακόπτει την πρόοδο και την ανάπτυξη στις επιχειρήσεις. Στο εργατικό δυναμικό, η σεξουαλική παρενόχληση δημιουργεί ένα προσβλητικό, φοβιστικό, εχθρικό ή ταπεινωτικό περιβάλλον εργασίας για τα θύματα.
Όπως δήλωσαν τα θύματα στις συνεντεύξεις, οι οποίες συμπλήρωσαν την έρευνα, δημιουργεί θυμό και ενόχληση, φόβο και ανησυχία, ντροπή και δυσφορία, ευαλωτότητα, απώλεια αυτοπεποίθησης και συνδέεται με κακή σωματική και ψυχική υγεία, μειωμένη ικανοποίηση από την εργασία, χαμηλότερη δέσμευση έναντι της επιχείρησης και αποχώρηση από την εργασία.
Ισχνός ο αριθμός των καταγγελιών
Απέναντι σε κάθε συμβάν σεξουαλικής παρενόχλησης υπάρχει μια σειρά αντικινήτριων για την καταγγελία. Η συντριπτική πλειονότητα των θυμάτων δεν έκανε τίποτα και μόλις 1,6% ανέφερε ότι είχε καταγγείλει το περιστατικό στα αρμόδια θεσμικά όργανα, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη ή η Επιθεώρηση Εργασίας. Μάλιστα μόνο το 3,6% υπέβαλε επίσημη καταγγελία σε συγκεκριμένη μονάδα στον χώρο εργασίας και το 5,2% το κατήγγειλε σε συνδικαλιστική οργάνωση.
Η βασική αιτία της αρνητικής αντίδρασης ή της αδράνειας φέρεται να είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στα αρμόδια θεσμικά όργανα (27,2%) όπως και η σκέψη ότι «τίποτα δεν μπορεί να γίνει». Παράλληλα, ο φόβος ότι η καταγγελία απλώς θα επιδεινώσει την κατάσταση και θα επηρεάσει αρνητικά την εργασία, τη θέση και τις μελλοντικές προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης των καταγγελλόντων/-ουσών αποτέλεσε σημαντικό αντικίνητρο για να καταγγελθεί η πράξη σεξουαλικής παρενόχλησης.
Κατά τον χαιρετισμό του, στην έναρξη της εκδήλωσης, ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης σημείωσε ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι ανοιχτή πληγή και τόνισε ότι πέρα από τα φαινόμενα που καταγγέλλονται, υπάρχουν και πολλά που αποκρύπτονται από φόβο. "Στοχος μας είναι να εξαλείψουμε κάθε φαινόμενο που μετατρέπει τον χώρο δουλειάς σε κόλαση για τις γυναίκες" - είπε ο Περιφερειάρχης και πρόσθεσε πως είναι "ζήτημα δικαίου και πολιτισμού, το να σπάσει ο κύκλος της σιωπής".
Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος ευχαρίστησε τους ερευνητές και τους διοργανωτές, υπογραμμίζοντας ότιη έρευνα και οι προτάσεις δεν αφορούν μόνο τις γυναίκες. "Δυστυχώς το φαινόμενο της βίας και της παρενόχλησης αφορά και τους άνδρες, όμως ειναι κυριαρχο το φαινομενο στις γυναίκες. Πρέπει να φτιάξουμε δομές, να υποδεχόμαστε την καταγγελια και με ευαισθησία να προχωράει" - πρόσθεσε ο ίδιος.
Η Διευθύντρια FES Αθήνας, Ρεγγίνε Σούμπερτ αναφέρθηκε στην Κρήτη λέγοντας ότι "δεν είναι μόνο ένα υπέροχο μέρος και τουριστικός προορισμός. Είναι ένας τόπος με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ιστορία αντίστασης και Δημοκρατίας. Η Κρήτη είναι καρδιά της Ευρώπης και η απαρχή της ιστορίας της Ευρώπης". Η κ.Σούμπερτ υπογράμμισε πως "όσο μεγάλες κι επιτυχημένες κι αν είναι οι χώρες μας, εμείς ως προοδευτικές δυνάμεις έχουμε χρέος να επιδιώκουμε το ακόμη καλύτερο, να βελτιώσουμε τη ζωή του κάθε πολίτη" και πρόσθεσε πως "ένα από τα προβλήματα είναι η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας και πρέπει να κάνουμε κάτι για να το αντιμετωπίσουμε".
"Σαν σοσιαλδημοκράτισσα, μάνατζερ ομάδας, εργαζόμενη, φεμινίστρια, μητέρα κρίνω πως πρέπει να ρίξουμε περισσότερο φως - οχι μόνο γιατί είναι εργασιακό ζητημα και θέμα Κοινωνικής Δικαιοσύνης, αλλά επειδή είναι θέμα προστασίας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας" - σημείωσε η ίδια.
Ο Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου, Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής & Αλληλεγγύης, Στέλιος Βοργιάς τόνισε ότι "διαχρονικά η Περιφέρεια αναδεικνύει θέματα που μπορεί να είναι ταμπού" και ότι οι καταγγελίες είναι σχεδόν μηδενικές, ωστόσο η Επιθεώρηση Εργασίας αν και υποστελεχωμένη δίνει τη μάχη μαζί με τους φορείς για να εξασφαλιστούν τα εργασιακά περιβάλλοντα.
Στον χαιρετισμό της η βουλευτής Ηρακλείου ΠΑΣΟΚ, Ελένη Βατσινά υπογράμμισε ότι "η παρενόχληση δεν γνωρίζει ηλικία, αξίωμα και θέση". Εξέφρασε δε την εκτίμηση ότι "η αλλαγή του Ποινικού Δικαίου της χώρας ποτέ δε θα είναι αρκετή από μόνη της, για να εξαφανίσει τέτοιες συμπεριφορές και τέτοια κουλτούρα από την εργοδοτική πλευρά. Ίσως η αλλαγή αυτή της κουλτούρας, να επιβληθεί τελικά από εμάς, μετά από τέτοιες σημαντικές δράσεις, όπως η σημερινή".
Η πρόεδρος του Συλλόγου Επισιτισμού Μαρία Αντωνακάκη από την πλευρά της έδωσε έμφαση αφενός στο ευνομούμενο κράτος κι αφετέρου στο ότι οι εργαζόμενοι αποτελούν πυλώνα των επιχειρήσεων. Η ίδια σημείωσε ότι αποδοκιμάζει την όποια στοχοποίηση κλάδων κι επιχειρηματιών, καθιστώντας σαφές πως, σε κάθε περίπτωση, "όλοι αναγνωριζουμε οτι τέτοιες συμπεριφορες ειναι καταδικαστέες".
Το Ίδρυμα Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) στην Αθήνα, σε συνεργασία με τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και τη Γραμματεία Ισότητας και Ατομικών - Κοινωνικών Δικαιωμάτων της Συνομοσπονδίας συμφώνησαν να συνεργαστούν για την υλοποίηση του έργου «Σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας» που συντονίζουν το FES και το Ίδρυμα Μελετών της Εργασίας της Κεντρικής Ευρώπης (CELSI).
Οι στόχοι της σειράς δραστηριοτήτων είναι να υπάρξει καλύτερη πληροφόρηση για τη σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας σε έξι ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και να προταθούν συστάσεις πολιτικής για βελτίωση Στο πλαίσιο του έργου εξετάζονται οι πραγματικές εμπειρίες ατόμων που έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας, καθώς και οι παρατηρήσεις και οι προτάσεις τους για βελτίωση της κατάστασης Η σειρά δραστηριοτήτων υλοποιείται σε Βουλγαρία, Κροατία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία και Ελλάδα με βάση έρευνες τεκμηρίωσης, στοιχεία ηλεκτρονικών ερευνών, συνεντεύξεις και ομάδες εστίασης.
Επισημαίνεται ότι από τις προαναφερόμενες χώρες, μόνο η Ελλάδα έχει ήδη κυρώσει τη Σύμβαση της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας του 2019 (αριθ 190) σε σχέση με τη βία και την παρενόχληση.
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
