Σε προηγούμενη αρθρογραφία μας ασχοληθήκαμε με τον πολυσήμαντο ρόλο του ΔΣ. Εξετάσαμε, μεταξύ άλλων, τις αρμοδιότητες και εξουσίες του˙ επιπρόσθετα: το εύρος των εξουσιών του. Αναφερθήκαμε στην αρχή της συλλογικής δράσης του ΔΣ αλλά και τις αποκλίσεις της˙ για τη δυνατότητα, λ.χ. ανάθεσης εξουσιών του ΔΣ σε μεμονωμένα μέλη του ή τρίτους. Περί των συγκεκριμένων αποκλίσεων, ειδικότερα, το παρόν.
Διορισμός Υποκατάστατων Οργάνων
Ισχύει, γενικά, η αρχή πως το ΔΣ δρα συλλογικά. Η συγκεκριμένη, όμως, αρχή, δεν είναι ανεξαίρετη. Είναι δυνατό, λ.χ., το ΔΣ να αναθέτει τις εξουσίες της διαχείρισης και εκπροσώπησης της ΑΕ σε ένα ή περισσότερα (φυσικά ή νομικά) πρόσωπα. Μέλη του ή μη. Τα συγκεκριμένα πρόσωπα αναφέρονται, συνολικά, ως «υποκατάστατα» ή «υποδεέστερα».
Η ανάθεση αρμοδιοτήτων του ΔΣ σε υποκατάστατα όργανα συνιστά, στην πράξη, τον κανόνα λειτουργίας του.
Η ανάθεση (οργανικών) εξουσιών σε υποκατάστατα όργανα απαιτεί την τήρηση όσων διατυπώσεων δημοσιότητας προβλέπονται (όχι, πάντως, αναγκαίων για την ισχύ της). Προϋποτίθεται, όμως, σωρευτικά: ύπαρξη ειδικής καταστατικής πρόβλεψης και λήψη σχετικής απόφασης του ΔΣ.
Θέση Των Υποκατάστατων Οργάνων
Η απόφαση του ΔΣ για ορισμό υποκατάστατων οργάνων συνεπάγεται την από μέρους τους ανάληψη επιμέρους εξουσιών διαχείρισης και εκπροσώπησης της ΑΕ. Τα συγκεκριμένα υποκατάστατα όργανα καθίστανται όργανα της εταιρείας.
Η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων είναι δυνατό, κατ’ αρχήν, να αφορά το σύνολο ή μέρος των εξουσιών του ΔΣ. Στην αρμοδιότητα του υποκατάστατου μπορεί να ανήκει η επιχείρηση μιας ή περισσότερων κατηγοριών πράξεων ή συγκεκριμένων, μόνον, πράξεων.
Η υποκατάσταση, ωστόσο, αποκλείεται για συγκεκριμένες πράξεις που ορίζονται στο νόμο και αφορούν τη δράση του ως συλλογικό όργανο. Ενδεικτικά: (α) η εξουσία έγκρισης μεταβίβασης δεσμευμένων μετοχών και (β) η πιστοποίηση καταβολής του κεφαλαίου.
Ιεραρχικά ανώτερο και, ταυτόχρονα, βασικό όργανο διαχείρισης και εκπροσώπησης της ΑΕ παραμένει, σε κάθε περίπτωση, το ΔΣ. Οι υποκατάστατοι, επομένως, δρουν μεν ανεξάρτητα, οφείλουν, ωστόσο, να μην αγνοούν το ΔΣ.
Η θητεία των υποκατάστατων οργάνων (γίνεται δεκτό ότι) ακολουθεί τη θητεία του ΔΣ από το οποίο διορίστηκαν. Η υποκατάσταση, επομένως, θα είναι μικρότερης ή ίσης διάρκειας με τη θητεία του εν λόγω ΔΣ. Το ΔΣ διαθέτει απόλυτη εξουσία ανάκλησης των υποκατάστατων οργάνων.
Το υποκατάστατο όργανο είναι δυνατό να προβεί σε περαιτέρω ανάθεση του συνόλου ή μέρους των αρμοδιοτήτων που του έχουν ανατεθεί σε άλλα μέλη του ΔΣ ή τρίτους (:«υπό-υποκατάστατα όργανα»). Αρκεί να υφίστανται: (α) Έλλειψη σχετικής καταστατικής απαγόρευσης (:αρνητική προϋπόθεση) και (β) Πρόβλεψη στην απόφαση του ΔΣ της δυνατότητας περαιτέρω ανάθεσης (:θετική προϋπόθεση).
Η λειτουργία της ΑΕ θα αποδεικνυόταν, πρακτικά, ανέφικτη στην περίπτωση που θα απαιτείτο συλλογική, αποκλειστικά, δράση των μελών του ΔΣ. Η ανάθεση, επομένως, αρμοδιοτήτων (από μέρους του ΔΣ) σε υποκατάστατα όργανα προκύπτει ως απολύτως αναγκαία. Αντίστοιχα, όμως, σημαντικός αποδεικνύεται (και) ο σχεδιασμός του συστήματος δέσμευσης και εκπροσώπησης της εταιρείας. Όχι (μόνον) για την ευθυγράμμιση με τους κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης (και τα, πάντοτε πολύτιμα, κριτήρια ESG) αλλά και, ιδίως, για τη διασφάλιση της εταιρείας και των εμπλεκομένων. Στο πλαίσιο, πάντως, αυτό και η δυνατότητα θέσπισης Εσωτερικού Ελέγχου και Εκτελεστικής Επιτροπής, περί των οποίων, όμως, επόμενη αρθρογραφία μας.-
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή.
