Ο πολυσήμαντος ρόλος του ΔΣ μας έχει απασχολήσει, ήδη, σε προηγούμενη αρθρογραφία μας. Προσεγγίσαμε, εκεί, τις αρμοδιότητές του για διαχείριση και εκπροσώπηση της ΑΕ. Θα μας απασχολήσουν, και εδώ, υπό το πρίσμα του κανόνα του απεριόριστου και μη περιορίσιμου της εξουσίας εκπροσώπησης.
Οι Αρμοδιότητες Του ΔΣ
Μας έχουν απασχολήσει, ήδη, οι προβλέψεις του νόμου αναφορικά με τις αρμοδιότητες του ΔΣ. Το ΔΣ είναι αρμόδιο να αποφασίζει για κάθε πράξη που αφορά τη διοίκηση της εταιρείας, τη διαχείριση της περιουσίας της και, γενικά, την επιδίωξη του σκοπού της.
Ο εταιρικός σκοπός, υπό την ευρύτερη έννοια του, αναφέρεται στο είδος της δραστηριότητάς της. Υπό την στενή του, όμως, έννοια περιλαμβάνει και ένα διευρυμένο κύκλο ενεργειών που εξυπηρετούν τους μακροπρόθεσμους στόχους της επιχείρησης-με βάση και την αντίληψη των συναλλαγών. Ενδεικτικά: αποδοχή συναλλαγματικών ευκολίας και παροχή εγγυήσεων υπέρ τρίτου.
Πράξεις ΔΣ Εκτός Εταιρικού Σκοπού
Πράξεις του ΔΣ, ακόμη και εκτός του εταιρικού σκοπού (είτε υπό την ευρεία είτε/και υπό την στενή του έννοια), δεσμεύουν την εταιρεία έναντι των τρίτων. Εξαιρείται η περίπτωση που οι τρίτοι γνώριζαν (ή από βαριά αμέλεια αγνοούσαν) τη σχετική υπέρβαση. Για την τελευταία, αυτή, περίπτωση υποστηρίζονται διάφορες απόψεις: Με βάση την πρώτη από αυτές η σύμβαση με τον κακόπιστο τρίτο πάσχει από απόλυτη ακυρότητα-οπότε η ΑΕ δεν δεσμεύεται. Με βάση τη δεύτερη, η ΑΕ είναι εκείνη, μόνον, που μπορεί να προβάλει και αξιοποιήσει την (σχετική) ακυρότητα. Κατά τρίτη, ωστόσο, άποψη η εγκυρότητα εκκρεμεί για όσο χρόνο η ΓΣ δεν αποφαίνεται, με αυξημένη απαρτία και πλειοψηφία, υπέρ ή κατά αυτής.
Περιορισμοί Από Το Καταστατικό ή Τη ΓΣ
Ο νόμος προβλέπει, επιπρόσθετα, ότι περιορισμοί της εξουσίας του ΔΣ από το καταστατικό ή από απόφαση της ΓΣ δεν αντιτάσσονται στους τρίτους, ακόμα κι αν έχουν υποβληθεί σε δημοσιότητα.
Και στην περίπτωση, πάντως, που οι τρίτοι-συναλλασσόμενοι γνώριζαν τη μη τήρηση των περιορισμών αυτών από μέλη του ΔΣ, δεν είναι δυνατό να αντιταχθούν έναντι των τρίτων. Όμως, η απόλυτη και ανεξαίρετη διατύπωση του συγκεκριμένου κανόνα δημιουργεί κινδύνους για την ΑΕ. Ακόμα κι όταν υφίσταται συμπαιγνία ανάμεσα στο ΔΣ και τον τρίτο με σκοπό τη μη τήρηση τυχόν περιορισμών, η ΑΕ (θα πρέπει να) δεσμεύεται από τη διενεργηθείσα, με τρόπο κακόπιστο, συναλλαγή. Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν, προφανώς, επικίνδυνη. Υποστηρίζεται, και ορθά, η τελολογική συστολή της επίμαχης διάταξης: οι κακόπιστοι τρίτοι δεν θα πρέπει να προστατεύονται από το μη περιορίσιμο της εξουσίας εκπροσώπησης.
Πράξεις του ΔΣ, ακόμη και εκτός εταιρικού σκοπού, δεσμεύουν την εταιρεία έναντι τρίτων. Εκτός αν οι τρίτοι γνώριζαν ή –λαμβανομένων υπόψη των περιστάσεων- δεν μπορούσαν να αγνοούν τη σχετική υπέρβαση. Ταυτόχρονα, περιορισμοί της εξουσίας εκπροσώπησης του ΔΣ που τίθενται από το καταστατικό ή τη ΓΣ θα (πρέπει να) αντιταχθούν έναντι εκείνων, μόνον, που λειτουργούν με βάση κακή πίστη και πρόθεση βλάβης των συμφερόντων της ΑΕ. Συχνά όμως τα όρια μεταξύ καλής και κακής πίστης είναι, δυστυχώς, δυσδιάκριτα. Απαιτείται, κατά τούτο, ιδιαίτερη προσοχή σε συναλλαγές ιδιαίτερης σημασίας ή/και αξίας. Οι κίνδυνοι, σε διαφορετική περίπτωση, δεν θα είναι αμελητέοι για την ΑΕ, τους (καλόπιστους) τρίτους και τις συναλλαγές.-
Managing Partner
Koumentakis and Associates Law Firm
Σημ.: Το παρόν άρθρο σε πλήρη μορφή.
