Κοντά τριάντα πέντε χρόνια από το φευγιό του κυκλοφορεί σε βιβλίο των Αντώνη Σανουδάκη και Μανόλη Παντινάκη η βιογραφία του γενναίου πατριώτη, Στρατιωτικού Υπεύθυνου του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου, Στρατή Βελουδάκη από την Αγία Γαλήνη. Πρόκειται για την έκδοση «Η Εθνική Αντίσταση Ρεθύμνου», αφιερωμένη στον καθηγητή Γιάννη Μαθιουδάκη, κορυφαία μορφή της Αντίστασης, και ο τίτλος της προσδιορίζει και την συνολική δράση του Βελουδάκη στον νομό, αλλά και την συμμετοχή με τον λόχο του στη μάχη της Παναγιάς στα Χανιά. Σε όλες τις συγκρούσεις κατά των Γερμανών κατακτητών στον νομό Ρεθύμνου, όπου έδρασε, είχε τον σχεδιασμό, ως έφεδρος στρατιωτικός , αλλά και ηγήθηκε με τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στον εχθρό. Πάντα, και σε κάθε πολεμικό γεγονός με τους ναζί, έφερνε μαζί του και το «αέρα, αέρα» από τα βουνά της Αλβανίας, όπου μάχονταν πριν…
Το περιεχόμενο-ντοκουμέντο στις 130 σελίδες του βιβλίου, αφορά στη μαρτυρία του Στρατή Βελουδάκη όπως την κατέγραψε επί ώρες ο Αντώνης Σανουδάκης στο σπίτι του στο Ηράκλειο, τον Δεκέμβριο του 1988, και βιντεοσκοπήθηκε από το οπτικο-ακουστικό συνεργείο της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου για το Βίντεο Αρχείο της Αντίστασης που έχει καταρτιστεί από τον ίδιο, αλλά και στο πλούσιο αρχείο του που παραδόθηκε από την σύζυγο του Βασιλική και την κόρη του Αγάπη και έχει κατατεθεί και αυτό στη Βικελαία όπου έχει ταξινομηθεί.
Αλλά και «Η Εθνική Αντίσταση Ρεθύμνου», είναι και το αποτέλεσμα μιας συνεργασίας που έχει βάση της το γυμνάσιο Σπηλίου στο Ρέθυμνο, όπου συνυπήρξαν σε χρόνια «μαύρα και δύσκολα» ο Αντώνης Σανουδάκης, ως νεοδιόριστος φιλόλογος καθηγητής, στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1970, με τους, τότε, μαθητές του Μανόλη Παντινάκη δημοσιογράφο-συγγραφέα με τον οποίο σμίγουν συγγραφικά και πάλι μετά από είκοσι χρόνια και Μάρκο Γεωργιλάκη καθηγητή στην ΑΣΚΤ που έχει και το εικαστικό μέρος του εξωφύλλου.
Η «ΝΕΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ» ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Ωστόσο, η καταγραφή και η ανάδειξη της προσωπικότητας του Στρατή Βελουδάκη, ενός αυθεντικού πατριώτη αγωνιστή, προοδευτικών κατευθύνσεων, που δεν λάκισε σε καμιά στάση της ζωής του από τα οράματα και τις αξίες του, όσο κι αν κυνηγήθηκε από το Κράτος της μισαλλοδοξίας, ήταν ανάγκη να προβληθεί παρότι ο ίδιος παρέμενε σεμνός και μακριά από επάρσεις και προσωπικές επιδιώξεις. Γι αυτό και ο Αντώνης Σανουδάκης τονίζει, καταλήγοντας στον πρόλογό του, αφού αναφέρεται επί μακρόν στην αξία της Προφορικής Ιστορίας, ότι «και τα βιώματα, καθώς και τα παθήματα, το μεγαλείο του Στρατιωτικού Υπεύθυνου του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου και δασκάλου Στρατή Βελουδάκη δίδουν «νέα διάσταση» στην Ιστορία της Μάχης και της Αντίστασης της Κρήτης».
Στην εισαγωγή του σημειώνει, ανάμεσα στα άλλα, ο Μανόλης Παντινάκης: «… Πολύ κουράστηκα, ταλαιπωρήθηκα, κυνηγήθηκα, βασανίστηκα στη ζωή», έγραψε κάνοντας μια ανασκόπηση της επίγειας διαδρομής του. «Πόνεσα πολύ. Ο πόνος, φαίνεται, είναι πιο κοντά στη ζωή από τη χαρά. Γι αυτό και τώρα πονώ. Θα ‘θελα να βρω τρόπο να ξεπονέσω. Μα πώς; Θέλει τόλμη, τρέλα. Η απελπισία και ο καθημερινός πόνος είναι η κακή ζωή, ο ζωντανός πεθαμένος. Θέλω να ξεκουραστώ…»
Το βιβλίο θεωρείται μοναδικό και αξιοπρόσεκτο καθώς φιλοξενείται, για πρώτη φορά, η εξιστόρηση του Στρατιωτικού Υπεύθυνου του ΕΛΑΣ Ρεθύμνου που με τον αρχικαπετάνιο Λεμονιά και τον καπετάνιο Γιώργη Τρουλλινό ήταν οι κορυφαίοι του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ Ρεθύμνου και ο Βελουδάκης ήταν ο μόνος που επέζησε μετά τα «Γεναριανά» στο Ρέθυμνο το 1945. Τότε, είχαν δολοφονηθεί από τα πυρά της εθνικοφροσύνης οι Λεμονιάς, Τρουλλινός και Πορτάλιος αλλά και τριάντα, ακόμα, παλικάρια του ΕΛΑΣ.
Η μαρτυρία του αναφέρεται στα βιώματα του από το Αλβανικό Μέτωπο, τη Μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο, όλες τις μάχες του ΕΛΑΣ που κατάστρωσε και ηγήθηκε στον νομό αλλά και στην Παναγιά Χανίων που συμμετείχε, στα «Γεναριανά», αλλά και στις εκδιώξεις και εκτοπίσεις του…
ΠΟΛΕΜΟΣ ΜΕ ΙΔΑΝΙΚΑ
Σε τμήμα της αφήγησής του τονίζει: «… Εμείς είχαμε ιδανικά τότε. Πολεμούσαμε, πρώτα-πρώτα πολεμούσαμε. Ανεβήκαμε στο βουνό για την ιερή υπόθεση της απελευθέρωσης. Ανεβήκαμε στο βουνό αλλά, παράλληλα, είπαμε να δώσουμε στον εαυτό μας στην υπόθεση αυτή αλλά να μη φέρουμε μια κατάσταση, την ίδια,, όπως ήτονε πιο μπροστά, όπως ζούσαμε πρώτα. Να φέρουμε περισσότερη κοινωνική δικαιοσύνη, ισοπολιτεία, ισονομία, μια ζωή που κατά κάποιο τρόπο να μην υπάρχει μεγάλο άνοιγμα ψαλίδας… Όλοι θέλαμε να αλλάξει η ζωή μας, νομίζω. Γι αυτό το σκοπό, λέγαμε, βγήκαμε στα βουνά. Πρώτα για ελευθερία και μετά για μια άλλη ζωή, καλύτερη από ‘κείνη την οποία ζήσαμε…»
