"Η άποψη ότι η πανδημία είναι παρελθόν δεν βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την εξελικτική δυναμική του ιού, που εξακολουθεί να αναπτύσσει νέα γενετικά τρικ επιβίωσης".
Αυτό υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, σε άρθρο του στην "Καθημερινή" ο καθηγητής Φαρμακολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης και ερευνητής στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ, κ. Αχιλλέας Γραβάνης, με αφορμή και την αύξηση που παρουσιάζεται πάλι στα κρούσματα του κορωνοϊού.
Ο ίδιος τονίζει ότι "είναι αναμφισβήτητο ότι ο κορωνοϊός δυστυχώς θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια ακόμη".
Αναλυτικά στο άρθρο του ο κ. Γραβάνης αναφέρει:
"Τελευταία αυξάνονται και τα κρούσματα του κορωνοϊού. Ο ιός δεν παραδίδεται, δεν κάθεται φρόνιμα. Πράγματι, η γονιδιωματική του παρακολούθηση από το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών (CDC) έδειξε συνεχή αύξηση της νέας παραλλαγής του, της EG.5.1, που φαίνεται να παρουσιάζει σημαντικό πλεονέκτημα επικράτησης σε σχέση με τις πρόσφατες κλινικά ενδιαφέρουσες παραλλαγές XBB, όπως οι XBB.1.5, XBB.1.16 και XBB.1.9. Η νέα παραλλαγή EG.5.1 που μελετήθηκε στο εργαστήριο του Yunlong Cao έχει τις μεταλλάξεις F456L, L455F, που μάλλον αποτελούν απόρροια μεταλλάξεων διαφυγής από την ευρεία θεραπευτική χρήση μονοκλωνικών αντισωμάτων εναντίον του ιού. Οι ιολόγοι είχαν εκφράσει τις ανησυχίες τους πριν από αρκετούς μήνες ότι αυτό θα συμβεί. Υπάρχουν δύο παρακείμενες μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα του κορωνοϊού, στις 455 και 456 θέσεις, που δείχνουν ότι ο ιός έχει μάθει ένα νέο τρικ επιβίωσης που οι ειδικοί, όπως οι Raj Rajnarayanan και Eric Topol, ονομάζουν FLip επειδή οι δύο μεταλλάξεις F και L εναλλάσσονται μεταξύ τους σε δύο γειτονικές θέσεις στο γονιδίωμα του ιού. Με αυτό το νέο τρικ η πρωτεΐνη ακίδα του ιού συνδέεται πιο έντονα με τον κυτταρικό του υποδοχέα ACE2 στα κύτταρά μας. Επί του παρόντος, η παραλλαγή EG.5.1 βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα παγκοσμίως (~2%) και ως εκ τούτου δεν έχουμε ακόμη πολλά ασφαλή κλινικά στοιχεία για τα συμπτώματα που προκαλεί.
Δυστυχώς σήμερα δεν είμαστε φαρμακολογικά έτοιμοι για την παραλλαγή EG.5.1, ούτε για το φαινόμενο FLip στο γονιδίωμα του ιού. Υποτίθεται ότι θα είχαμε τα νέα ενισχυτικά εμβόλια για τον κορωνοϊό τέλος Αυγούστου, αυτά που στοχεύουν στη σημερινή επικρατούσα παραλλαγή XBB.1.5. Ομως ενδέχεται να μην είναι διαθέσιμα μέχρι τον Οκτώβριο. Είναι ελπιδοφόρο ότι τα υπολογιστικά πειραματικά μοντέλα δείχνουν ότι το νέο ενισχυτικό εμβόλιο κατά της παραλλαγής XBB.1.5 θα είναι μάλλον αποτελεσματικό έναντι της σοβαρής νόσου και της απώλειας ζωής, ακόμη και κατά της νέας παραλλαγής EG.5.1 αλλά και κατά του ιικού φαινομένου FLip.
Τα πρώτα, πάντως, κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι ευτυχώς το νέο στέλεχος EG.5.1 δεν έχει τα επιθετικά χαρακτηριστικά της παραλλαγής «Ομικρον». Οπως όμως προβλέπει ο ανοσολόγος Eric Topol, υπάρχει 20% πιθανότητα να έχουμε άλλο ένα στέλεχος τύπου «Ομικρον» τα επόμενα δύο χρόνια, το οποίο θα αμφισβητούσε σοβαρά την προηγούμενη ανοσία μας με τον εμβολιασμό, τη λοίμωξη ή τον συνδυασμό τους.
Η άποψη ότι η πανδημία είναι παρελθόν δεν βοηθάει να αντιμετωπίσουμε την εξελικτική δυναμική του ιού, ο οποίος εξακολουθεί να αναπτύσσει νέα γενετικά τρικ επιβίωσης. Είναι αναμφισβήτητο ότι ο κορωνοϊός δυστυχώς θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια ακόμη. Πρέπει να προωθήσουμε τάχιστα την ανάπτυξη των νέων ενισχυτικών εμβολίων κατά του XBB.1.5. Μόλις αυτό το νέο εμβόλιο είναι διαθέσιμο πρέπει οι μεγάλης ηλικίας συμπολίτες μας και αυτοί με σοβαρά καρδιαγγειακά, πνευμονικά, μεταβολικά προβλήματα υγείας να εμβολιαστούν πάραυτα.
Μεγάλες ελπίδες υπάρχουν επίσης στο πρόγραμμα NextGen των 5 δισ. δολαρίων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ που στοχεύει στην επιτάχυνση ανάπτυξης των ρινικών εμβολίων που θα «συλλαμβάνουν» τον ιό στις θέσεις μόλυνσης και θα περιορίζουν τη μετάδοσή του, αλλά και των «καθολικών» εμβολίων που θα είναι ανθεκτικά στις όποιες νέες παραλλαγές, καθώς και στην ανάπτυξη ισχυρών και επικαιροποιημένων νέων μονοκλωνικών αντισωμάτων. Και βέβαια στην ανάπτυξη ακόμη πιο ισχυρών αντιιικών φαρμάκων που χορηγούνται από το στόμα, επιπρόσθετα των αποτελεσματικών που ήδη υπάρχουν. Ενα είναι βέβαιο, δεν είμαστε πλέον άοπλοι κατά του κορωνοϊού. Η ιατρική επιστήμη έχει κάνει και εξακολουθεί να κάνει το καθήκον της. Οι πολίτες και η πολιτεία οφείλουν να τα χρησιμοποιούν με σοφία και υπευθυνότητα για την ελαχιστοποίηση των απωλειών από τον ιό". 
Ο κ. Γραβάνης
