Tου ΘΑΝΑΣΗ ΓΙΑΠΙΤΖΑΚΗ
«Βρε Φιλιππάκη, έρχομαι | ψυχή για να σου βγάνω» τραγουδούσαν το 1999 στην ταινία «Φοβού τους ‘Ελληνες», που γυριζόταν τότε στις Λίμνες. Τον ίδιο εκείνο καιρό στην κοντινή Ελούντα, ένας άλλος Φιλιππάκης, υπαρκτός κι ολοζώντανος και όχι υποτιθέμενος μιας ταινίας, άπλωνε το χέρι του σαν προέκταση της δικιάς του ψυχής πάνω στην εικαστική του δημιουργία. Δεν ήταν μπροστά του κάποια μεγαλόπνοη εικόνα, αλλά το ελουδιανό τοπίο λουσμένο στο φως, που το υπερασπιζότανε το μάτι του εκείνη την ώρα.
Τι έβλεπε εκείνη την ώρα, τι ένιωθε μεθυσμένος από το έντονο καλοκαιρινό φως κι από τα απλά πράγματα που κρύβανε τη δικιά τους μεγαλοσύνη, πώς άπλωνε την ψυχή του μαζί με τα χρώματά της πάνω στον καμβά, θα το δούνε οι επισκέπτες της τριήμερης έκθεσης που αρχίζει σήμερα Παρασκευή στο Κοινοτικό Κατάστημα στο Σχίσμα της Ελούντας και θα παραμείνει εκεί μέχρι την Κυριακή. Το Σάββατο όμως δεν θα είναι αφιερωμένο μόνο στη Μέρα του Πολυτεχνείου, που θα είναι 17 Νοεμβρίου. Στις 7 η ώρα, όταν θα σουρουπώνει στην Ελούντα, θα είναι η ώρα της δικής του θύμησης.
Τριγυρισμένοι από τους πίνακές του, θα καταλάβουν όλοι στην εκδήλωση που θα γίνει, ότι ο Νίκος Φιλιππάκης, όπως έλεγε κάποτε ο Λόρδος Βύρων, «έζησε και δεν έζησε μάταια». Κι επειδή συμπληρώνονται τρία χρόνια από τον θάνατό του, θα καταλάβουν επίσης ότι του καλλιτέχνη ο θάνατος «θάνατος δεν λογιέται». Το φως που έχουν τα έργα του διώχνει αυτό το σκοτάδι. Και δεν είναι μόνο το φως του ήλιου ή του φεγγαριού. Είναι κυρίως το φως των ανθρώπων που τα βλέπουν. Ο Νίκος, σαν αριστερός διανοητής, που το 1961 στερήθηκε, λόγω «κοινωνικών φρονημάτων», την υποτροφία στη Σχολή Καλών Τεχνών, λίγοι έμαθαν, όσο ζούσε, ότι όταν απεικόνιζε την Ελούντα, έβαζε επίτηδες, μέσα στο ίδιο φως που τύλιγε τα μνημεία της, τους δρόμους της και τη θάλασσά της, τον καθημερινό μόχθο των κατοίκων της.
Ο «Χρωστήρας» του Κόρφου, ο λαϊκός του ζωγράφος, πέρα από τους πίνακες αυτής της τριήμερης έκθεσης, έχει αφήσει έργο, σαν έργο ενός άλλου Θεόφιλου, σε μαγαζιά και σε ξενοδοχεία της Ελούντας. Και όχι μόνο εκεί, αλλά και στην Αθήνα και στον Πειραιά. Μεγάλο μέρος του έργου του χάθηκε στα χρόνια της νεότητάς του, σε μέρη μακρυά από την Κρήτη.
Μετά το 1985, όταν πρωτοκατοίκησα στον Άγιο Νικόλαο, πήγαινα στην Ελούντα τότε που η Ελούντα για μένα ήταν μόνο ο Προοδευτικός της Σύλλογος και η εφημεριδούλα του, όπου έγραφα και δημοσίευα, κομμάτι – κομμάτι, την Ιστορία των Ελουδιανών Οικισμών. Ο Νίκος, πριν πάω εκεί, είχε πρωτοστατήσει στην ίδρυση αυτού του Συλλόγου στις αρχές του 80. Ζωγράφος αυτός, ποιητής εγώ (αν και είχα έρθει σαν δημοσιογράφος), καθόμασταν οι δυό μας στον εξώστη του πατρικού του σπιτιού στο Βλυχαδάκι και λέγαμε τις χαρές, τις ανησυχίες και τις πίκρες μας και ανταλλάσσαμε τις καλλιτεχνικές μας εμπειρίες. Ήταν απλός στους τρόπους του, πολύ λιτός, και μου φάνταζε ένα λιοντάρι παγιδευμένο. Όμως ήταν χαρούμενες οι συναντήσεις μας, καθώς δείχναμε ελεύθερα την αλληλοεκτίμησή μας.
Κάθε χρόνο ξαναγεννιόταν μαζί με τον μικρό Χριστό, μέσα από τις εικαστικά αξέχαστες Φάτνες που έφτιαχνε στις πλατείες του Αγίου Νικολάου και της Ελούντας. Ο αδελφός του, ο γνωστός μαχητής Ματθαίος Φιλιππάκης, με έκδηλη αφοσίωση στην προσωπικότητα του Νίκου Φιλιππάκη μέσα από τις δημιουργίες του, συνδυάστηκε με τις δυό πολιτιστικές ομάδες της Ελούντας, τον Προοδευτικό Σύλλογο και την Βιβλιοθήκη «Μανώλης Φουντουλάκης», για να παρουσιάσουν ένα πρώτο τμήμα του πολυσχιδούς έργου του.
Ταυτόχρονα, για δεύτερη φορά μετά το 1983, αφιερώνεται στον καλλιτέχνη το Ημερολόγιο 2019 του Προοδευτικού Συλλόγου Ελούντας, μια καλαίσθητη, αλλά κυρίως μια ευαίσθητη έκδοση, που θα κυκλοφορήσει, εν όψει των εορτών, για την αλλαγή του χρόνου. Εντούτοις, Σπιναλόγκα, Κανάλι, Ανεμόμυλοι, Οικισμοί, Ασχολίες των Ελουδιανών, αποτυπώνονται εκεί που δεν υπάρχει τόπος και χρόνος.
Ο Νίκος Φιλιππάκης γεννήθηκε το 1939 και πέθανε το 2015 στο πατρικό σπίτι των Φιλιππάκηδων στο Βλυχαδάκι της Ελούντας. Δεν έκαμε περιουσία, δεν έκαμε οικογένεια, άφησε όμως πίσω του ομορφιά, φως και χρώμα. Μετά τα τρία χρόνια που πέρασαν, τα κόκκαλα του Νίκου Φιλιππάκη προστίθενται στα κόκκαλα «των Ελλήνων τα ιερά».
