Του Δημήτρη Μιμή
Με την ευκαιρία της 9ης διαδήλωσης (πράξης) των κίτρινων γιλέκων που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 12/01/2018, ας θυμηθούμε πότε και γιατί πραγματοποιούνται αυτές οι διαδηλώσεις στη Γαλλία. Όλα ξεκίνησαν την 17η Νοεμβρίου του 2018 με αφορμή την αύξηση των τιμών των καυσίμων. Το θέμα δεν πρέπει να το βλέπουμε μόνο σαν αύξηση της τιμής των καυσίμων αλλά θα πρέπει να δούμε και την εξαθλίωση ορισμένων πόλεων και τον εξευγενισμό ορισμένων κέντρων όπου εκεί συγκεντρώνονται τα ανώτερα στρώματα της γαλλικής κοινωνίας. Σήμερα, όποιος παρακολουθεί τα πράγματα διαπιστώνει ότι υπάρχει μια περιφερειακή Γαλλία που αγνοείται από τη πολιτική και πολιτιστική σφαίρα, ενώ αυτή έχει την πλειοψηφία. Το νέο φαινόμενο που παρατηρείται με αυτές τις κινητοποιήσεις είναι η έντονη βία που παρουσιάστηκε κυρίως από τους διαδηλωτές χωρίς βέβαια ν΄ απουσιάζει και η βία από πλευράς της αστυνομίας. Έτσι επανήλθε στην πολιτική μας ζωή η λέξη «θυμός», απ΄ όπου προέρχεται και η έντονη βία.
Η βία παρατηρείται σε πολλές εκδηλώσεις πολιτικών πράξεων. Η εμπειρία μας δείχνει ότι δεν υπάρχει περίπτωση πολιτικής συγκέντρωσης και να μην εκδηλωθεί βία από πλευράς αστυνομίας ή από την πλευρά των διαδηλωτών. Είναι όμως αυτό μια πολιτική έκφραση;
Το ερώτημα είναι τόσο παλιό όσο και η πολιτική φιλοσοφία όπου διακρίνονται δύο μεγάλες πολιτικές σκέψεις.
Η πρώτη σκέψη είναι αυτή που αναπηδά από την θεωρία του Μax Weber, σύμφωνα με τον οποίο το κράτος είναι αυτό που ορίζεται ως ο μοναδικός κάτοχος της νόμιμης βίας. Υπάρχουν και άλλοι, όπως ο Norbert Elias, o οποίος εμβαθύνει στο θέμα και αναφέρει ότι, μονάχα δια μέσου της βίας επιτυγχάνεται η διαδικασία του πολιτισμού και αυτό επιτελεί ένα στοιχείο της ειρήνης μέσα στην κοινωνία.
Η δεύτερη σκέψη είναι αυτή που προέρχεται από τις θεωρίες των Marx και Engels, που νομιμοποιούν τη βία που προέρχεται από το λαό σε απάντηση της κρατικής βίας. Θεωρούν τη βία ως τη κινητήρια δύναμη της ιστορίας και όχι απλά ως ένα μέσο για να πετύχουν τους στόχους τους. Εφ΄ όσον το κράτος χρησιμοποιεί βία και ο λαός πρέπει να χρησιμοποιεί βίαια μέσα, γιατί η κρατική βία δεν είναι πιο νόμιμη απ΄ αυτή του λαού.
Τι συμβαίνει όμως με τους διαδηλωτές και εκφράζονται με τόση βία; Τα κίτρινα γιλέκα είναι απογοητευμένα και εκνευρισμένα που εδώ και δύο μήνες δεν παίρνουν απαντήσεις από την κυβέρνηση γεγονός που τους δίνει την αίσθηση ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν, περισσότερο απ΄ αυτό το λίγο που έχουν. Οι καθυστερημένες απαντήσεις από την κυβέρνηση εκνευρίζουν τα κίτρινα γιλέκα και ενισχύουν την ιδέα ότι η χρήση βίας είναι απαραίτητη για να ακουστούν. Απ΄ την άλλη πλευρά φταίνε και τα κανάλια που έχουν εστιάσει το θέμα μόνο στη βία που έχει παρουσιαστεί. Μπορεί και υπάρχει βία εκ μέρους των διαδηλωτών αλλά αυτή αυξάνεται από τη βία των αστυνομικών. Εδώ θα πρέπει να υπάρχει η τάση διευκόλυνσης του διαλόγου με τους διαδηλωτές. Η δυσανάλογη και άσκοπη αστυνόμευση δημιουργεί και οδηγεί τα άτομα, που δεν έχουν την πρόθεση να σπάσουν η να λεηλατήσουν, να προβούν σε πράξεις βίας.
Κάτι ακόμα που παρατηρήθηκε με αυτές τις διαδηλώσεις είναι ότι ενώ τα κίτρινα γιλέκα πίστευαν ότι ήταν ανίσχυρα τώρα αποκαλύπτεται ότι είναι αποτελεσματικά. Ακόμα ότι, ενώ υπήρχε μια τάση από μεριά των αστυνομικών για μείωση του αριθμού των θυμάτων τους, σήμερα αυτό εγκαταλείπεται και το κίνημα το κίτρινων γιλέκων οδηγείται σε ολική επίθεση απέναντι στο κράτος που λόγω των εορτών είχε αποδυναμωθεί αλλά και λόγω της αύξησης σε επιθετικότητα της αστυνομίας.
Τα πράγματα θα δείξουν σύντομα, μετά το κάλεσμα του Μακρόν την Τρίτη, όπου με επιστολή του θέτει τις βάσεις για εθνική συζήτηση και ζητά από τους Γάλλους να συμμετάσχουν στην Εθνική διαβούλευση και να συμβάλουν στο μέλλον της Γαλλίας.
