του Πέτρου Μηλιαράκη*
Το νέο έτος 2020 θα φέρει επί τάπητος καίρια ζητήματα ευρωπαϊκών πολιτικών. Ως εκ τούτου τα όσα αναφέρονται στο παρόν κείμενο ίσως θεωρηθούν χρήσιμα.
1. Η διαφοροποίηση της βασικής ιδρυτικής Συνθήκης που αφορούσε στην πάλαι ποτέ ΕΟΚ σε σχέση με την ήδη ΕΕ είναι ότι η Κοινότητα –Κοινή Αγορά λαμβάνει ήδη τη μορφή Συμπολιτείας με στοιχεία ομοσπονδοποίησης.
2. Η ομοσπονδοποίηση αυτή κύρια αναφορά της έχει το ενιαίο νόμισμα (ευρώ) το οποίο λειτουργεί μέσω του ευρωσυστήματος. Επειδή όμως το ευρωσύστημα αποτελεί μέρος του όλου εποικοδομήματος έχει μετασχηματιστεί η ΕΕ σε δύο πόλους: α) στα κράτη-μέλη του ευρωσυστήματος και β) στα λεγόμενα κράτη-μέλη με παρέκκλιση.
3. Η διαφοροποίηση αυτή έχει και την εσωτερική αντίφαση-αντίθεση εντός των κρατών-μελών του ευρωσυστήματος. Άξιο επισημείωσης είναι ότι τα κράτη που συγκροτούν το ευρωσύστημα υποδιαιρούνται σε κράτη του «κεντρικού πυρήνα» με κύρια αναφορά στο μητροπολιτικό κέντρο της Γερμανίας και σε κράτη που αφορούν στην περιφέρεια εντός του αυτού επιμέρους συστήματος.
4. Με τούτα τα δεδομένα όμως πρόδηλο είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί σε πολλούς κύκλους ή άλλως σε πολλά επίπεδα ή άλλως με πολλές εσωτερικές αντιθέσεις. Οι κύκλοι αυτοί, τα επίπεδα αυτά και οι αντιθέσεις αυτές, σε συνδυασμό με την αφόρητη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και το διαρκώς ενεστώς δημοκρατικό έλλειμμα, φέρουν το όλο σύστημα σε δεινή κρίση. Και η δεινή κρίση επιδεινώνεται λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος και αυτό συμβαίνει παρά το δεδομένο ότι ο πολίτης της Ένωσης είναι νομιμοποιητικός παράγοντας ορισμένων Οργάνων όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
5. Παρά όμως που έχει εισαχθεί μια νέας τάξης Respublica που απαιτεί άλλες χωρητικότητες, άλλες λειτουργικότητες και άλλους τρόπους λήψης αποφάσεων, λόγω της νομιμοποίησης από τον πολίτη κεντρικού Οργάνου όπως είναι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, εν τούτοις τίθεται θέμα Δημοκρατικής Αρχής, καθόσον εξακολουθεί να υπερέχει η γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Και υπερέχει η γραφειοκρατία των Βρυξελών καθόσον η νομοθετική πρωτοβουλία, δηλαδή η κανονιστική εξουσία, εξακολουθεί να είναι κατά κανόνα υπόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Commission).
6. Άξιο παρατήρησης επίσης είναι ότι εκτός από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) και τη Μητρόπολη του όλου συστήματος, το Βερολίνο, τα κέντρα λήψης αποφάσεων αφορούν σε Θεσμούς και Όργανα μη ελεγχόμενα όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (European Central Bank -ECB), ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (Single Supervisory Mechanism–SSM), ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (European Stability Mechanism -ESM) και η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (Directorate Generalfor Competition–DGCom)
- η επέκταση της οικονομικής κρίσης
Η έλλειψη, λοιπόν, δημοκρατικού κέντρου λήψης αποφάσεων και ο μη ελεγχόμενος τρόπος παρέμβασης σε κρίσιμα οικονομικά ζητήματα, έχουν δημιουργήσει το φαινόμενο ώστε : α) η ευρωζώνη να έχει απορροφήσει το σύνολο των λειτουργιών του όλου συστήματος (βάσης και εποικοδομήματος) και β) η ευρωζώνη να είναι αχθοφόρος υπέρογκου χρέους της τάξης περίπου των 25 τρις 700 δις ευρώ με επιμέρους χρέος 7 τρις ευρώ που αφορούν ειδικώς μόνο στη Γαλλία και στην Ιταλία.
Στην παρούσα λοιπόν ιστορική συγκυρία που η ΕΕ βιώνει κρίση οικονομίας και δημοκρατίας στα διεθνή Χρηματιστήρια έχει εξαϋλωθεί πλούτος της τάξης των 2,5 τρις δολαρίων, μόνο κατά το μέρος που αφορά στην Κίνα και 17 τρις δολαρίων στον υπόλοιπο διεθνή χώρο, συμπεριλαμβανομένης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το νέο έτος 2020 θα προκύψουν μετά βεβαιότητας κρίσιμα ζητήματα ως προς την Οικονομική Διακυβέρνηση της Ευρωπαϊκής Συμπολιτείας.
* Ο Πέτρος Μηλιαράκης δικηγορεί στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου (ECHR και GC – EU).
