του Δημήτρη Κ. Σαρρή
Ο περίφημος πλειοδοτικός διαγωνισμός ,για την ανάληψη ,από τους << προσωρινούς υπερθεματιστές>>, προσωρινοί μέχρι την οριστική κατακύρωση του, των νέων αδειών χρήσης των τηλεοπτικών συχνοτήτων, με κύριο κριτήριο το προσφερόμενο τίμημα εξαγοράς τους ,έληξε μέσα σε ατμόσφαιρα <<θρίλερ>> και <<big brother>>,επιτυγχάνοντας ,είναι αλήθεια, υψηλότερα νούμερα ,από ότι ανέμεναν οι αρμόδιοι, κατά ομολογία τους.
Ένα σημαντικό ζήτημα ,με μεγάλη ,όντως, καθυστέρηση φάνηκε να βρίσκει τον δρόμο του.
Όμως ένα θέμα που υποτίθεται ότι υπηρετεί την νομιμότητα και το αυτονόητο, από προκλητικούς και δυσεξήγητους χειρισμούς ,των αρμοδίων, προκάλεσε δονήσεις και τριγμούς ,στην πολιτική ζωή του τόπου, που δεν περνάει ,ούτως ή άλλως ,τις καλύτερες της στιγμές.
Το όλο πολιτικό ζήτημα ανέκυψε ,τελευταία, με την απόφαση της κυβέρνησης να προκηρύξει διαγωνισμό ,όπως τόνισε ,<<για την αποκατάσταση της νομιμότητας στον τομέα των τηλεοπτικών συχνοτήτων, που αποτελούν δημόσιο αγαθό>>και την πάταξη της <<διαπλοκής>>…
Σε αυτό το σημείο έγιναν μια σειρά<< λανθασμένων>> χειρισμών ή κατά άλλους χειρισμών<< σκοπιμότητας>>…
Ενώ, λοιπόν, σύμφωνα με το Σύνταγμα, θα έπρεπε να περάσουν από τον διαγωνισμό .οι υποψήφιοι καναλάρχες και να ελεγχθούν από το ΕΣΡ(Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης) ,ως προς την οικονομική τους βιωσιμότητα, το πρόγραμμά τους και την απόδοση των τελών ,για τη χρήση των συχνοτήτων, η κυβέρνηση ανέθεσε το όλο καυτό θέμα στον Υπουργό Επικρατείας κ.ΝΙΚΟ ΠΑΠΑ, παρακάμπτοντας το ΕΣΡ,ρίχνοντας την ευθύνη της μη σύστασης του στην Αντιπολίτευση, σαν άλλοθι, προκαλώντας την εντύπωση και δίκαιολογημένα, ότι παραβιάζει ωμά τους κανόνες της αντικειμενικότητας και ουσιαστικά παρεμβαίνει, σκανδαλωδώς , ίσως υπέρ κάποιων <<ημετέρων>>, υπονομεύοντας ,τελικά ,την όλη διαδικασία…
Επίσης ,ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε πριν το Συμβούλιο της Επικρατείας γνωματεύσει ,τελεσίδικα ,για την συνταγματικότητα ή μη του σχετικού Νόμου.
Τι υποκρύπτει αυτή η παράλογη ενέργεια ; Ποιος θα αναλάβει το πολιτικό κόστος αν το ΣτΕ ,ακυρώσει τον Νόμο;
Κάποιοι πάλι ,καχύποπτοι, σκέφτηκαν ότι με την επιρροή της κυβέρνησης στην Δικαιοσύνη, η εκκρεμότητα της απόφασης του ΣτΕ, υπηρετούσε την σκοπιμότητα ακύρωσης του αποτελέσματος, του διαγωνισμού αυτού, αν κάτι δεν πήγαινε καλά στον διαγωνισμό και σύμφωνα με τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς…
Η αρχική πολιτική αντιπαράθεση υπήρξε η αυθαίρετη και επιστημονικά ατεκμηρίωτη απόφαση ,της κυβέρνησης, να καθορίσει τον αριθμό των αδειών που θα εκδίδονταν, στον <<μαγικό>> αριθμό τέσσερα(4)…
Η επίσημη δικαιολογία ,για τον μικρό αυτό αριθμό, ήταν η απλοϊκή άποψη του ίδιου του πρωθυπουργού ,ότι η <<τηλεοπτική πίττα >> είναι περίπου 200 εκατομμύρια ΕΥΡΩ, άρα για να είναι βιώσιμο ένα κανάλι πρέπει να απολαμβάνει κομμάτι της πίττας αυτής ,ύψους περί τα πενήντα εκατομμύρια ΕΥΡΩ, να λοιπόν το 4 ,<<όπερ έδει δείξαι>>…
Δεν μας λένε όμως ότι από την ίδια πίττα αυτή ,θα κληθούν να επιβιώσουν τα τρία-τέσσερα κανάλια της κρατικής ΕΡΤ, τα άλλα θεματικά και περιφερειακά κανάλια, άρα πάλι θα προκύψει θέμα βιωσιμότητας τους ,με αποτέλεσμα να στραφούν ,ξανά ,στο <<,μαύρο πολιτικό χρήμα>> και έτσι <<άνθρακες ο θησαυρός>….
Από την όλη ,βέβαια, αντιπαράθεση του πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου ,γύρω από το θέμα αυτό, που μονοπώλησε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης ,αποδεικνύεται περίτρανα ότι η τηλεόραση επηρεάζει τις κοινωνικές εξελίξεις, δημιουργεί πρότυπα, και καθορίζει αποφασιστικά τη ζωή μας.
Δικαιολογημένα ,λοιπόν ,θεωρείται περιζήτητη <<πολύφερνη νύφη>> …
Απόδειξη είναι το ότι τέσσερις επιτυχημένοι στους επιχειρηματικούς τους τομείς πάμπλουτοι Έλληνες, πλειοδότησαν το τίμημα των συχνοτήτων, ανεβάζοντας το στα ύψη ,με πάθος <<συλλέκτη αρχαιοτήτων>> ,σε γκαλερί του Λονδίνου ,για να κερδίσουν την πολυπόθητη τηλεοπτική άδεια ,και άλλοι τόσοι το επιχείρησαν ανεπιτυχώς…
Ποιο ήταν άραγε το πραγματικό κίνητρο των επιχειρηματιών αυτών;
Όχι πάντως το χρήμα ,γιατί απλά δεν το έχουν ανάγκη ,επενδύοντας σε ένα τομέα αμφίβολης ανταποδοτικότητας.
Λογικό συμπέρασμα, λοιπόν, εξάγεται ότι το κίνητρο τους είναι η ισχύς που θα αποκτήσουν ,εξουσιάζοντας ένα ,πανελλήνιας εμβέλειας τηλεοπτικό μέσο.
Να λοιπόν ότι η<< νέα διαπλοκή>>, αφού η κυβέρνηση υπερηφανεύεται ότι την την <<παλαιά >>την εξαφάνισε ,να μπαίνει από άλλη πόρτα και με τον Νόμο!.
Αναμενόμενο αποτέλεσμα ,μιας και το μοναδικό κριτήριο επιλογής ήταν το <<πορτοφόλι.>> ,του <<υπερθεματιστή!...>>.
Είναι γνωστό, βέβαια ,ότι, σε όλες τις αναπτυγμένες κοινωνίες, υπάρχουν κανόνες που θεσπίζει η πολιτεία και διέπουν τη λειτουργία της.
Έτσι στη χώρα μας είχε ψηφιστεί και ίσχυσε ,αρχικά, ο Νόμος 2328/1995.
Ο Νόμος αυτός ρύθμιζε, κατά κύριο λόγο, θέματα που αφορούσαν τον παραδοσιακό τρόπο μετάδοσης του σήματος της τηλεόρασης (επίγεια τηλεόραση, χρήση του φάσματος των ερτζιανών συχνοτήτων).
Δεν κάλυπτε καθόλου το θέμα της νέας τεχνολογίας της ψηφιακής / δορυφορικής τηλεόρασης.
Για τους περισσότερους από εμάς ο νέος όρος που έχει μπει στη ζωή μας (ψηφιακή τηλεόραση) φαντάζει σα μια "μαγική - άγνωστη " έννοια.
Τι είναι άραγε, όμως , η ψηφιακή τηλεόραση;
Μέχρι πριν λίγο καιρό το παραδοσιακό σήμα της τηλεόρασης μετεδίδετο με τρόπο αναλογικό, δηλαδή η τιμή του σήματος σε κάθε χρονική στιγμή περιέχει πληροφορίες που επηρεάζονται αναλογικά από οποιοδήποτε θόρυβο που προκαλείται από τεχνητή πηγή ή από φυσικά φαινόμενα (κεραυνοί, βροντές κλπ) και αλλοιώνουν την ποιότητα του τελικού σήματος, που λαμβάνεται από τους δέκτες.
Στην ψηφιακή, όμως, τηλεόραση το σήμα μετατρέπεται σε ένα ψηφίο το οποίο φυλάσσεται με ένα ψηφιακό - δυαδικό τρόπο και επί του ψηφίου αυτού γίνονται μέσω του Η/Υ ορισμένες επεξεργασίες.
Το νέο στοιχείο, που έχει εισαχθεί, είναι ότι με την εξέλιξη των ψηφιακών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, έχει επιτευχθεί να εισάγονται όλες οι πληροφορίες σε μια τέτοια μορφή, ώστε να υφίστανται επεξεργασία από τον Η/Υ.
Άρα με τον αναλογικό τρόπο μετάδοσης της τηλεόρασης, η εικόνα μεταδίδεται με τις αλλοιώσεις που υφίσταται από διάφορες εξωτερικές αιτίες, χωρίς τη δυνατότητα βελτίωσής της, ενώ με τον ψηφιακό τρόπο μετάδοσης υπάρχει η δυνατότητα πολλαπλής επεξεργασίας της εικόνας.
Έτσι μπορούν να γίνουν αρκετές κωδικοποιήσεις, οι οποίες έχουν κύριο στόχο την πολύ καλή ποιότητα λήψης του σήματος.
Τα κύρια πλεονεκτήματα της ψηφιακής τηλεόρασης, σε σχέση με την υπάρχουσα συμβατική αναλογική τηλεόραση, είναι τα παρακάτω:
Α. Η σαφώς καλύτερη ποιότητα του σήματος της ψηφιακής.
Β. Η μεγαλύτερη χωρητικότητα των προγραμμάτων της ψηφιακής,
Γ. Η ψηφιακή τηλεόραση επιτρέπει την εισαγωγή νέων υπηρεσιών, που έχουν το χαρακτήρα της αμοιβαίας επίδρασης μεταξύ εκπέμποντος και λαμβάνοντος το σήμα.
Δ. Η ψηφιακή τηλεόραση παρέχει μεγαλύτερη προστασία για τα δικαιώματα του χρήστη. Οι μέθοδοι κρυπτογράφησης με την νέα αυτή τεχνολογία είναι πάρα πολύ προχωρημένες, γεγονός που σημαίνει ότι προστατεύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι ελευθερίες του ατόμου.-
Η ψηφιακή μετάδοση του σήματος διευκολύνει περισσότερο τα πράγματα, αφού μια συχνότητα μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί από 6 τουλάχιστον σταθμούς.
Άρα και από επιστημονική θεώρηση ,όταν μία συχνότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από 6 σταθμούς ,ο αριθμός τέσσερα(4) είναι πολύ μικρός για την χωρητικότητα του συστήματος.
Παρά το ότι λειτουργούν ήδη κάποιες δέσμες ψηφιακής δορυφορικής τηλεόρασης, είναι αλήθεια ότι το θεσμικό πλαίσιο δεν είχε , μέχρι πρόσφατα, διαμορφωθεί οριστικά.
Παρ' όλα αυτά πολλοί τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούσαν "νομότυπα" , μεταδίδοντας είτε μέσω "καλωδίου" είτε μέσω δορυφόρου "ανοικτής λήψης", αξιοποιώντας τις νέες ψηφιακές "δέσμες".
Η χώρα μας , με βάση τα τεχνικά και οικονομικά δεδομένα, έπρεπε να είχε εισάγει νομοθέτημα ,το οποίο να διέπεται από τους παρακάτω κανόνες:
Ι. Στον κανόνα της ελεύθερης πρόσβασης κάθε ενδιαφερομένου φορέα με ίσους όρους, αρκεί να πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις.
ΙΙ. Στην συμμετοχή των δημόσιων φορέων ΕΡΤ και ΟΤΕ στη ψηφιακή / δορυφορική- συνδρομητική τηλεόραση, που θα γίνει βάσει στρατηγικού σχεδιασμού που θα διαμορφώσουν αυτόνομα οι επιχειρήσεις αυτές.
Οι αρχές, βάσει των οποίων έπρεπε να οργανωθεί στη χώρα μας η λειτουργία της ψ/δ τηλεόρασης είναι :
-η αντικειμενικότητα και ο πλουραλισμός στην ενημέρωση
-ο σεβασμός της προσωπικότητας, της αξιοπρέπειας και του ιδιωτικού βίου των πολιτών
-ο υγιής ανταγωνισμός στο χώρο των Μ.Μ.Ε.
-η αποφυγή αθέμιτης εκμετάλλευσης της σημαντικής δύναμης, που συνεπάγεται η κατοχή ενός Μ.Μ.Ε.
-η ποιοτική ψυχαγωγία και η επιμόρφωση των πολιτών κλπ.
Αυτονόητο είναι ότι απαιτείται η διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των επιχειρήσεων που θα δραστηριοποιηθούν στον κλάδο αυτό.
Επίσης να διασφαλίζεται ότι τα οικονομικά μέσα, που διατίθενται από τους ενδιαφερομένους, προέρχονται από νόμιμες επιχειρηματικές δραστηριότητες.
Με την ψηφιακή τηλεόραση, ο πολίτης καταναλωτής, λοιπόν, έχει τη δυνατότητα με ένα " αποκωδικοποιητή " να έχει πρόσβαση σε όλες τις ψηφιακές δέσμες τηλεοπτικών και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών.
- Το 2013 ,με το άρθρο 18 του νομοσχεδίου με τίτλο «Ρυθμίσεις υπουργείου Υγείας και άλλες διατάξεις» ουσιαστικά επιτρεπόταν σε όσους τηλεοπτικούς σταθμούς βρίσκονταν σε πλήρη λειτουργία την 31η Αυγούστου 2013, να μπορούν να συνάψουν νόμιμες συμβάσεις με τον πάροχο δικτύου ψηφιακής τηλεόρασης ,που θα προκύψει ως ανάδοχος στον επικείμενο ,υποτίθεται, σχετικό διαγωνισμό,που δεν έγινε. . Με την ρύθμιση αυτή , μπορούσαν να εκπέμπουν το πρόγραμμά τους , όσοι τηλεοπτικοί σταθμοί λειτουργούσαν το παραπάνω χρονικό όριο, αυτομάτως να περάσουν στην ψηφιακή τηλεόραση.
Σύμφωνα ,βέβαια, με απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ και του Δ’ Τμήματος, η «επ’ αόριστον ανοχή της λειτουργίας των τηλεοπτικών σταθμών που ιδρύθηκαν και λειτούργησαν παράνομα, αντίκειται στο Σύνταγμα».
Σε αναμονή της περίφημης διαγωνιστικής διαδικασίας, λειτουργούσαν με ΄΄ νόμιμη μεταβατική άδεια ΄΄, χωρίς να γίνει έλεγχος των οικονομικών τους στοιχείων, παρά μόνο των προγραμμάτων τους. Ουσιαστικά το καθεστώς αυτό ,επέτρεπε την μή είσπραξη τελών χρήσης φάσματος (!)από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, από τη στιγμή που θα πρόκειται για μεταβατικό διάστημα. Όσον αφορά τις άδειες εκπομπής των καναλιών υπάρχουν άδειες που δόθηκαν το 1993 σε εννέα κανάλια εθνικής εμβέλειας. Έπειτα το 1999 αλλά και το 2003 – κάτι που συνεχίστηκε ως κάποιο βαθμό έως σήμερα - <<νομιμοποιήθηκαν>> κι άλλα κανάλια… Τα κανάλια που <<νομιμοποιούντο>>, βέβαια, χωρίς διαγωνιστική διαδικασία εξέπεμπαν μεν νομότυπα όχι όμως νόμιμα. Και η νομιμότητα του διαγωνισμού ,για τον πάροχο των ψηφιακών συχνοτήτων, πάντως αμφισβητείτo ,παλαιότερα, καθώς θεωρείτο ότι φωτογράφιζε τη Digea, η οποία δεν είναι τίποτε άλλο από τα ίδια τα μεγάλα κανάλια. Πρόκειται για μια κοινοπραξία που έχει συσταθεί από τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια εθνικής εμβέλειας από το 2009 , δηλαδή οι επτά μεγαλύτεροι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί της Ελλάδας, η οποία έλαβε προσωρινή άδεια παρόχου δικτύου για την πρώτη φάση της ψηφιακής τηλεόρασης και σήμερα κατέχει δεσπόζουσα θέση στην ελληνική αγορά παρόχων δικτύου ψηφιακής τηλεόρασης, αποτελώντας ουσιαστικά τον αποκλειστικό προμηθευτή της σχετικής υπηρεσίας . .Στο διαγωνισμό που προκηρύχθηκε, όμως, οι υποψήφιοι ήταν μεν βασικά τα μέλη της Digea , χωρίς όμως να υπάρχει και δεύτερος <<παίχτης>> ,που θα ήταν η ,νεοσυσταθείσα, ΕΡΤ ,η οποία όμως τέθηκε αριστίδην <<εκτός συναγωνισμού>>…
Δεκτό λοιπόν ήταν ότι έπρεπε να μπει ,επί τέλους ,μία τάξη στον τομέα του φάσματος των τηλεοπτικών συχνοτήτων της χώρας, αρκεί να ακολουθούντο υγιείς κανόνες και άψογες διαδικασίες, που αναφέραμε παραπάνω.
Δυστυχώς ,όμως, η αγωνία των κρατούντων να ελέγξουν ασφυκτικά το νέο τηλεοπτικό τοπίο, υπονόμευσε και απαξίωσε την όλη διαδικασία, δίδοντας σοβαρά επιχειρήματα στην Αντιπολίτευση να διακηρύσσει ,ότι θα καταργήσει τον σχετικό νόμο , προκαλώντας αβεβαιότητα σε ένα θέμα, που έπρεπε ,τουλάχιστον αυτό, να αποπνέει κλίμα σταθερότητας και προοπτικής ,για το μέλλον, ως προϊόν, αν όχι καθολικής ,μιας ευρύτερης πλειοψηφικής πολιτικής συναίνεσης…
Μπορούσε λοιπόν ο διαγωνισμός αυτός να ήταν μια νέα αρχή και τείνει να αποτελέσει μια ακόμη χαμένη ευκαιρία….
