Του Θανάση Γιαπιτζάκη
Καθεστώς ατιμωρησίας στο Λασίθι» είχε βάλει δικό του τίτλο ο Μάριος Διονέλλης. Υπόθεση Κέρατα, μια υπόθεση γνωστή σε όλους στο Νομό Λασιθίου. Από το ξεσηκωμένο Βραχάσι κι από το μετόχι Άη Γιώργης των Λιμνών μέχρι πέρα στη Φουρνή, από το Καλό Χωριό μέχρι κάτω στα μέρη της Ιεράπετρας στην Θρυπτή, αλλά και ψηλά ανάμεσα στα βράχια της Καλαμαύκας, οι φωνές διαμαρτυρίας πυκνώνουν και ανεβαίνουν στον αέρα σαν τις αλλοτινές φλόγες που κατακαίανε πευκώνες και ελαιώνες. Τώρα στις θέσεις εκείνων των καμένων δασών, που κηρύχτηκαν αναδασωτέες, σκαρφαλώνουν ανεξέλεγκτες αίγες - που, μαζί με τα φυλλώματα των νέων δένδρων, μασουλάνε και καταβροχθίζουνε και τον σχετικό νόμο που είχε επιτρέψει σ’ αυτά τα μέρη να βόσκουνε μόνο ήσυχα βαριά πρόβατα που μηρυκάζουν το χορτάρι τους. Κι αυτό συμβαίνει γιατί, αυθαίρετα, τα πρόβατα που είχε επιτρέψει χατιρικά τότε ο νόμος, οι βοσκοί τα βάφτισαν αιγοπρόβατα. Σαν καλοί νονοί της μέρας, όχι της νύχτας. Πρόσθεσαν από μόνοι τους και τις αίγες δηλαδή.
Με αποτέλεσμα, εδώ και χρόνια, στην ανατολική περιοχή της Κρήτης, στον Νομό Λασιθίου, από την παλιά τέφρα των πυρκαγιών να έχει αναδυθεί το φοβερό πτηνό με τα δυό κεφάλια της διχόνοιας. Μάχες αγροτών με κτηνοτρόφους στα βουνά μας. Ζημιές που πλησιάζουν επίσημα το ένα εκατομμύριο ευρώ φαντάζουν ένα τίποτα, σαν ένας αριθμός της τσέπης, μπροστά στο πολύ μεγαλύτερο θέμα της απουσίας των αρμόδιων φορέων, αυτών που έχουν επιφορτισθεί με κενά περιεχομένου γράμματα της λέξης «προστασία». Προστασία. Προστασία της περιουσίας των πολλών που φροντίζουν τη γη, αλλά και της σωματικής ακεραιότητας αυτών που δεν λέγονται μόνο αγρότες, αλλά και κτηματίες και τώρα τελευταία και νοικοκυραίοι, γιατί οι ανεμπόδιστες κατσίκες πηδούν πάνω από τους φράχτες και τρώνε ακόμη και τα λουλούδια στις αυλές των σπιτιών ή, στην καλύτερη περίπτωση, πίνουν νερό από πισίνες μικρών ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων. Και ενώ οι περιφράξεις της μιας πλευράς ξηλώνονται και στην κυριολεξία καταπατούνται, η άλλη πλευρά περιφράσσει τους χώρους της για να μη χάνει τον έλεγχο των ζώων της. Αυτό το φαινόμενο της ατιμωρησίας το εγγυώνται αρκετοί παραβάτες βοσκοί με τον εκφοβισμό και με τα νταηλίκια τους. Ήδη στα Περάμπελα του Λασιθίου πριν δυό χρόνια, μετά από αιματηρό επεισόδιο, έχουνε στήσει έναν νεκρό - σαν ύπαρξη σκιάχτρου, που να σκιάζει τους άλλους.
Η κλεψύδρα του χρόνου δείχνει αμείλικτα όσα έχουν περάσει, χωρίς έχει γίνει το παραμικρό για να έρθουν τα πράγματα σε μια δίκαιη θέση. «Το χάραμα πήρα του ήλιου τον δρόμο, | κρεμώντας τη λύρα τη δίκαιη στον ώμο» έλεγε κάποτε ο Σολωμός. Σήμερα το θέμα αυτό του ελέγχου, που έχει ξεχαρβαλωθεί από την ανεξέλεγκτη πολύκαιρη ατιμωρησία, εξηγείται μόνο με τα λόγια που λέει αυτός ο κόσμος: Τα τυριά είναι στρογγυλά και κυλάνε σ’ όλες τις κατευθύνσεις. Εγώ δεν απαντάω σ’ αυτήν την εικασία. Ρωτάω όμως και δεν θέλω μια απάντηση. Θέλω δράση. Τί κάνουν οι φορείς; Όχι τόσο ο δήμαρχος και ο κλητήρας του, που τυπικά κατάντησαν να είναι οι τελευταίοι τροχοί της αμάξης. Αλλά οι άμεσα εμπλεκόμενοι φορείς, ο περιφερειάρχης, η αστυνομία, η εισαγγελία, ο δασάρχης, ο συνήγορος του πολίτη. Μαζί τους και τα τμήματα της Κτηνιατρικής, του Περιβάλλοντος, της Δόμησης των Δήμων. Καλώ ακόμα και την ενταφιασμένη εδώ και χρόνια Αγροφυλακή να εγερθεί από τον τάφο της. Πού είναι οι φορείς να επέμβουν σ’ αυτό το μεγάλο πρόβλημα της διχόνοιας - σε μια χαμηλού ύψους εποχή που μόνο το χρήμα μετράει; Γιατί κάποτε ναι μεν μετρούσε το κέρδος, αλλά τότε μετρούσε και το ηθικό κέρδος. Οι αμοιβαίες υποχωρήσεις, οι συνεννοήσεις. Δεν ήταν όλα μέταλλο και κρέας και μουρέλα. Πού είναι οι φορείς; Να το πω εγώ; Πουθενά. Γι’ αυτό τους βάζω στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Μήπως εκεί φανερά φανούν.
Πριν λίγες μέρες, μετά από επερώτηση στη Βουλή πάνω σ’ αυτό το θέμα, συσκέφθηκαν τα Υπουργεία Εσωτερικών, Προστασίας του Πολίτη και Γεωργικής Ανάπτυξης. Συσκέφθηκαν… Την απάντηση την έχει δώσει ο Βίκτωρ Ουγκώ - από τα χρόνια εκείνα της ανατίναξης της Μονής Αρκαδίου και του αιματοκυλίσματος της Κρήτης από τους Τούρκους: «Τί περιμένουν; Ψιθυρίζουν: «Υπομονή, το σκεφτόμαστε». Το σκεφτόσαστε; Στο μεταξύ ξεριζώνονται οι ελιές, καταστρέφονται τα χωριά και οι συγκομιδές καίγονται, οι άντρες αποκεφαλίζονται και οι ηλικιωμένοι κρεμιούνται. Βασιλιάδες, μια λέξη σας θα έσωνε αυτόν τον λαό. Μια λέξη λέγεται γρήγορα. Πείτε την! Για ποιό πράγμα θα είσασταν καλοί, αν όχι γι’ αυτό; Αλλά όχι, σωπαίνετε. Οι μεγάλοι συνωμοτούν εναντίον των μικρών. Τι είναι αυτή η συνωμοσία; Η πιο δειλή απ’ όλες. Αυτή της σιωπής».
Όσο για τα θύματα της υπόθεσης Κέρατα που ταλανίζει τον Νομό Λασιθίου - για εκείνους από το Βραχάσι ή από την Θρυπή ή από την Καλαμαύκα που πιστεύουν ότι θα δικαιωθούν με νομικές προσφυγές - τους παραπέμπω στα παλιά λόγια (με ρίμα κιόλας) του Παναγιώτη Παπαδούκα, ενός Αθηναίου χρονογράφου, που αποδεικνύεται δραματικά επίκαιρος. Είχε βάλει κάπου τίτλο «Περιττοί Προβληματισμοί» και για υπότιτλο δυό συνδεόμενες φράσεις που τον έκαναν να γράψει: «Μη λύετε τα προβλήματα που σας παρουσιάζονται. Αφήνετέ τα να φθείρονται». Και έγραψε τότε ο Παπαδούκας:
«Σοφοί λόγοι σοφού πολιτικού του παρελθόντος. | Αλλά γιατί όχι και του παρόντος, | και, Θεού θέλοντος, | και του μέλλοντος; | Λόγοι που περιέχουν πολλήν σοφίαν, όντως. | Διότι, | παρατήρησις πρώτη: | Κάθε ζήτημα που άλυτον αφίεται, | έπειτα από ολίγον χρόνον παύει να υπάρχει, διότι ή αυτολύεται ή και διαλύεται.|Και παρατήρησις δευτέρα, | πολύ σπουδαιοτέρα: | Ένα πρόβλημα λυόμενον αμέσως και με φούρια | δημιουργεί αυτομάτως δύο ή τρία καινούργια. | Τα οποία, συνδυαζόμενα το ένα μετά του άλλου, | γίνονται αφορμή βασανιστικού πονοκεφάλου. | Όθεν, προς αποφυγήν τούτου και δια την ησυχίαν της κεφαλής, | ακολουθούμεν δύο μεθόδους, εξίσου ασφαλείς. | Μέθοδος Άλφα: Άνευ του παραμικρού προσχήματος | αναγνωρίζομεν το δίκαιον του αιτήματος, | το οποίον και θα ικανοποιήσωμεν. Μόνον, | «πρέπει να μας δώσετε ολίγον χρόνον. | Ελάτε την εβδομάδα την επομένη». | Και φεύγουν οι ενδιαφερόμενοι κατευχαριστημένοι. | Και πάνε την άλλη βδομάδα, πλήρεις ελπίδων για το καλό μαντάτο, | αλλά τους ρίχνουν στην εβδομάδα την παρακάτω. | Ανεβοκατεβαίνουν τα σκαλοπάτια οι αναβαλλόμενοι, | οι συνεχώς ερχόμενοι, απερχόμενοι και επανερχόμενοι. | Και έτσι, οι μήνες παρερχόμενοι | φέρουν το αποτέλεσμα που έχει προβλεφθεί: | Ή αυτοί οι ενδιαφερόμενοι έχουν βαρεθεί, | ή με την υπάρχουσα κατάσταση έχουν βολευθεί. | Πάντως, είτε έτσι είτε αλλιώς κανείς το πάρει, | το ουσιώδες είναι ότι το πρόβλημα εφθάρη. | Και έτσι παύει να μας προκαλεί ενοχλήσεις. | Είναι κι αυτή μια κάποια λύσις…| Μέθοδος Βήτα, επίσης αποτελεσματική, | προπάντων δε περισσότερον αναπαυτική: | Αναγνωρίζομεν και πάλι το δίκαιον του αιτήματος ή το βάσιμον ούτως ειπείν | και καταρτίζομεν «επιτροπήν», | εις την οποίαν - ενθυμούμενοι και ολίγον Ιωάννην Κωλέττην - | το παραπέμπομεν προς «μελέτην». | Ταύτα λέγομεν προς τους ενδιαφερομένους - και χωρίς υπουργικήν υπεροψίαν. | Και, μετά την αποχαιρετιστήριον θερμοτάτην χειραψίαν | δια την ακρίβειαν της οποίας ουδείς αμφιβάλλει, | δίδομεν την εντολήν: «Να περάσουν οι άλλοι»! | Περνούν και οι επόμενοι μετά του δέοντος σεβασμού. Και αφού, δια λόγους αρχής, | τους ακούσωμεν μετ’ άκρας προσοχής, | λαμβάνομεν το υπόμνημά των, | το πλήρες επιχειρημάτων και αιτημάτων, | το εγχειρίζομεν εις τον γραμματέα τον παραστεκούμενον | ή στον αρμόδιον διευθυντήν, τον επί τούτω καλούμενον, | και διατάσσομεν: «Να παραπεμφθεί εις επιτροπήν και να μου αναφέρετε»! | «Ευχαριστούμε, κύριε υπουργέ!» «Αγαπητοί μου, χαίρετε!» | Και ενδομύχως: «Και το υπόμνημά σας θα πάει εκεί που ξέρετε!»
