Της Ελένης Μαραγκάκη*
Τα παιδιά μεγαλώνουν με βιβλία ή θα έπρεπε όλα να μεγαλώνουν με αυτά, τόσο για τη σχολική τους μάθηση αλλά και για την προσωπική τους ανάπτυξη. Οι ιστορίες των παιδικών βιβλίων συνεισφέρουν προσθετικά με νέες γνώσεις και συμβάλλουν στην ωρίμανση του παιδιού, στην κοινωνικοποίηση του, στην ανάπτυξη της κριτικής τους ικανότητας και δεξιοτήτων, στην ανακάλυψη προτύπων για τα ίδια.
Η διαδικασία επίδρασης του παιδικού βιβλίου στο παιδί είναι αθόρυβη, δυναμική και καθοριστική στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού ενώ η ανάπτυξη και ενίσχυση της σχέσης του παιδιού με το βιβλίο είναι επένδυση για το μέλλον του.
Ο Albert Einstein είπε: ''Αν θέλετε το παιδί σας να γίνει έξυπνο, διαβάστε του παραμύθια. Αν θέλετε να γίνει πιο έξυπνο, διαβάστε του περισσότερα παραμύθια" . ενώ η πρωτοπόρος ιδρύτρια της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου Jella Lepmar είπε: «αν θέλουμε να φτιάξουμε έναν κόσμο καλύτερο από τον σημερινό, πρέπει να αρχίσουμε από το παιδικό βιβλίο» αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο του στη διάπλαση των προσωπικοτήτων, στη διαμόρφωση των πολιτών του κόσμου.
Το παιδικό βιβλίο είναι για τα παιδιά συνομιλητής στην ίδια γλώσσα, οδηγός και συν-ταξιδευτής σε όλον τον υπαρκτό και φανταστικό κόσμο, ερωτών και απαντών υποκείμενο προς το παιδί, γλωσσοδάσκαλος και φίλος μοναδικός, παντοτινός.
Το βιβλίο από την έναρξη της πανδημίας παραμένει από την πρώτη στιγμή στην πρώτη θέση ανάμεσα στις οδηγίες αντιμετώπισης των συνεπειών της, σαφώς όχι μόνο για να γεμίσει ώρες από τον πολύ ελεύθερο χρόνο που ξαφνικά έχουμε. Αν και τα βιβλιοπωλεία έκλεισαν μαζί με τα υπόλοιπα καταστήματα, ο διεθνής αγώνας για το άνοιγμα τους τόνισε ακόμα περισσότερο την αξία του βιβλίου. Το παιδικό βιβλίο ιδιαίτερα, γνώρισε αύξηση στις προτιμήσεις του κοινού με πρώτα τα βιβλία δραστηριοτήτων για παιδιά προσχολικής ηλικίας και ακολούθως όλα τα παιδικά βιβλία.
Όχι μόνο οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, όλοι που μετέχουν στην κοινωνία και την οργάνωση της, οφείλουν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και ενίσχυση της σχέσης των παιδιών με το βιβλίο, αργότερα θα επιλέξουν από μόνα τους τη στάση τους προς αυτό. Οφείλουν όμως και να υποστηρίξουν τη σχέση αυτή. Από την ένταξη του βιβλίου στις συνήθειες της οικογένειας, την προτίμηση του βιβλίου ως δώρο ανάμεσα στα υπόλοιπα, και την οργάνωση δημόσιας δράσης για την ενθάρρυνση της φιλαναγνωσίας. Η χωρίς αποκλεισμούς πρόσβαση όλων στο βιβλίο είναι - πρέπει να είναι όπου απουσιάζει, μια δημόσια πολιτική σε όλα τα επίπεδα, απαραίτητη όχι μόνο για την κάλυψη των διαπιστωμένων αναγκών σε όλον τον πληθυσμό, σε όλες τις ηλικίες, αλλά κυρίως γιατί αφορά στην προοπτική της παιδείας των πολιτών, του πολιτισμού, της ανάπτυξης με καλύτερους όρους.
Τέλος, με αγάπη για το παιδικό βιβλίο και τα παραμύθια πριν γίνουν βιβλίο, παραθέτω (δείτε εδώ) προς απόλαυση ένα λαϊκό παραμύθι της Ευγενίας Γιαλιτάκη – Δανελάκη με τίτλο «Η Φουρναροπούλα» από την ωραία συλλογή «Η Νεράϊδα της Θάλασσας και Δέκα Λαϊκά Παραμύθια», μια εξαιρετική έκδοση (2010) από τον Δήμο Χερσονήσου, τις Εκδόσεις «Ταξιδευτής» και το Μουσείο «Λυχνοστάτης». Στην έκδοση περιέχονται παραμύθια της Χερσονήσου όπως τα αφηγήθηκαν γυναίκες της Χερσονήσου στον Λογοτέχνη, Καθηγητή Ιστορίας Αντώνη Σανούδο. Οι ευφάνταστες ιστορίες, το γλωσσικό ιδίωμα και η ονειρική εικονογράφηση του Γιώργου Θεοδώρου μας ταξιδεύουν ενώ ταυτόχρονα διατηρούν ζωντανές τις μνήμες από τη «Μεσοχωριά», τα σοκάκια και τα κατώφλια της Χερσονήσου όπου οι γυναίκες κυρίως , αφηγούνταν στα παιδιά - εκτός από παραμύθια, ιστορίες για την οικογένεια, για τον πόλεμο, γηθειές, λαϊκά ποιήματα τραγούδια και άλλα, με τον μαγικό τρόπο που κέντριζε το ενδιαφέρον των παιδιών και πότιζε τις ψυχές τους…
* Η Ελένη Μαραγκάκη είναι πολιτισμολόγος
