Από την πρώτη στιγμή που ξέσπασε η πανδημία και με την ανακοίνωση του πρώτου κρούσματος στην Ελλάδα, η επιστημονική κοινότητα της χώρας μας επέδειξε ταχύτατα αντανακλαστικά, τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Βασίλης Γοργούλης, καθηγητής Ιστολογίας-Eμβρυολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ.
Διαβλέποντας τον κίνδυνο, επιστήμονες από το σύνολο των Πανεπιστημίων και των Ερευνητικών Κέντρων της χώρας, αλλά και Έλληνες επιστήμονες από μεγάλα Ιδρύματα του εξωτερικού «συσπειρώθηκαν με ανιδιοτέλεια για την αντιμετώπιση του νέου αυτού «αόρατου εχθρού».
Επιστήμονες καταξιωμένοι, με πολυετή εμπειρία ο καθένας στο πεδίο του, επικοινώνησαν, συζήτησαν, κατέθεσαν τις ιδέες τους, χάραξαν στρατηγική». Αξίζει να υπογραμμιστεί αυτό, συμπληρώνει «γιατί αποδεικνύει τι μπορούμε να καταφέρουμε κάτω από αντίξοες συνθήκες, όταν διακατεχόμαστε από πνεύμα συνεργασίας και σύμπνοιας».
Η ισχύς εν τη ενώσει!
Αυτή τη στιγμή, πλήθος ερευνητικών πρωτοκόλλων είναι σε εξέλιξη, τόσο σε κλινικό όσο και σε βασικό ερευνητικό επίπεδο, το καθένα από αυτά προσπαθώντας να βρει απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα που αφορούν τον ιό. «Πρόκειται για έναν – επιτρέψτε μου τον όρο – «υβριδικό πόλεμο» και οι απαντήσεις που επιχειρούμε να δώσουμε είναι επίσης «υβριδικές», με την έννοια της συνεργατικότητας, της σύνθεσης, του συνταιριάσματος. Κανείς δεν είναι μόνος του, είμαστε όλοι μαζί. Όπως σε κάθε φάση της επιστημονικής μου πορείας, έτσι και τώρα, πιστεύω ότι χρειάζεται υπομονή και επιμονή για την επίτευξη του στόχου. Και συνεργασία, όλων και σε όλα τα επίπεδα. Η ισχύς εν τη ενώσει!».
Ο κ. Γοργούλης, δίνει ως παράδειγμα συσπείρωσης και συνεργασίας των επιστημόνων το ερευνητικό πρόγραμμα που εγκρίθηκε πριν λίγες μέρες από την πολιτεία και στο οποίο συμμετέχουν ακαδημαϊκοί και ερευνητικοί φορείς της χώρας και ο ίδιος είναι εκ των συντονιστών του σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης.
Μεταξύ των στόχων είναι και η πρακτική εφαρμογή των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν σε διάφορα επίπεδα, στο χώρο της ιατρικής βιοτεχνολογίας, της βιομοριακής διαγνωστικής και της επιστήμης υπολογιστών.
Αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης
Επισημαίνει μάλιστα ότι το Εργαστήριο Ιστολογίας και Εμβρυολογίας του Τμήματος Ιατρικής του ΕΚΠΑ έχει αναπτύξει αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης για την πρόβλεψη της ανταπόκρισης ασθενών με καρκίνο σε αντικαρκινικές θεραπείες. Οι αλγόριθμοι αυτοί μπορούν να τροποποιηθούν και να εκπαιδευτούν, χρησιμοποιώντας τις βάσεις δεδομένων, (μοριακών-γενετικών, κλινικών και δημογραφικών-επιδημιολογικών), που θα αναπτυχθούν, για να αναγνωρίζουν άμεσα, αλλά και σε μελλοντικό κύμα παρόμοιας πανδημίας ποιά άτομα θα νοσήσουν ή όχι. Αυτό θα επιτρέψει να ληφθούν πιο αποτελεσματικά μέτρα προφύλαξης. Επιπλέον, σε περίπτωση που βρεθεί κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση θα επιτρέπει την ακριβή αναγνώριση των ατόμων που πρέπει να λάβουν θεραπεία, μειώνοντας το κόστος και το χρόνο άσκοπων εξετάσεων, με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία.
Συνεργασία με ερευνητικά κέντρα του εξωτερικού
Το πνεύμα συσπείρωσης και συνεργασίας είναι αλήθεια ότι επεκτείνεται σε διεθνές επίπεδο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά, τονίζει ο καθηγητής. «Η πανδημία αυτή έχει καταδείξει με τον πλέον δραματικό τρόπο πόσο μικροί και μόνοι είμαστε απέναντι στο μεγαλείο της φύσης. Από μια φιλοσοφική σκοπιά, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι θέμα «φυσικής επιλογής» τόσο το ξέσπασμα της πανδημίας (εν προκειμένω ο συγκεκριμένος ιός) όσο και η αντιμετώπισή της, υπό την έννοια ότι τελικά αυτός που θα επικρατήσει είναι ο άνθρωπος της συνεργασίας, ο Homo collaburatus.
Σε προσωπικό επίπεδο, κατά τη διάρκεια της τριακονταετούς και πλέον επιστημονικής μου πορείας, είχα και έχω τη χαρά και τιμή να συνεργάζομαι με Έλληνες και ξένους επιστήμονες που δραστηριοποιούνται σε Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Κέντρα/ Ινστιτούτα του εξωτερικού».
Ως προς την έρευνα για τον κορωνοϊό και στα πλαίσια του παραπάνω ερευνητικού προγράμματος επισημαίνει ότι «ήδη έχει αναπτυχθεί συνεργασία με το ινστιτούτο Παστέρ της Γαλλίας. Επίσης, αποτελούμε μέλη και συμμετέχουμε στις δράσεις του European Virus Archive goes global, ενώ μέρος της τεχνογνωσίας μας έχει μεταλαμπαδευτεί στο Πανεπιστήμιο Imperial του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά από αίτημα του εν λόγω ιδρύματος. Πιστεύω δε ότι η αποτελεσματική συνεργασία και η ανταλλαγή-συνεκτίμηση των επιστημονικών δεδομένων σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, αποτελεί μονόδρομο για την επιτυχή αντιμετώπιση της πανδημίας αυτής».
Η επόμενη μέρα για τη χώρα μας, αλλά και διεθνώς
«Είναι αλήθεια ότι το ξέσπασμα της πανδημίας θα αποτελέσει την θρυαλλίδα εξελίξεων οικονομικών, κοινωνικών και, βεβαίως, επιστημονικών. Αυτό έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Γοργούλης. «Για να σας δώσω ένα μόνο παράδειγμα του πώς τα μικρόβια κυβερνούν τον κόσμο, θα σας πω ότι ήταν ακριβώς ένας μικροοργανισμός, ένας μύκητας συγκεκριμένα, που γύρω στο 1845 άρχισε να καταστρέφει τις καλλιέργειες πατάτας στην Ιρλανδία, κύρια πηγή διατροφής του πληθυσμού, επιφέροντας λιμό και πυροδοτώντας ένα τεράστιο μεταναστευτικό κύμα Ιρλανδών στη Β. Αμερική, μεταξύ των οποίων ήταν και οι πρόγονοι του μετέπειτα Αμερικανού Προέδρου J.F. Kennedy».
Συμπληρώνει πως «η επόμενη ημέρα δεν θα καθοριστεί από την έκβαση της μάχης αυτής καθαυτής, αλλά από το τι έχουμε πράξει ως το τέλος του πολέμου αυτού.
Το πνεύμα συνεργασίας και σύμπραξης είναι η παρακαταθήκη που θα αφήσει η κρίση αυτή για τη χώρα μας. Επίσης, η εμπιστοσύνη που επέδειξε και επιδεικνύει η Πολιτεία στους πραγματικά ειδικούς, στους επιστήμονες».
