Τριάντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου από το Ειδικό δικαστήριο που συγκροτήθηκε για το σκάνδαλο Κοσκωτά.Η δίκη που έμεινε στην ιστορία ως η “δίκη του αιώνα” κράτησε 10 μήνες. Η διάσκεψη των δικαστών ξεκίνησε το πρωί της 16ης Ιανουαρίου κι η απόφαση ανακοινώθηκε ξημερώνοντας η επόμενη μέρα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αθωώθηκε πανηγυρικά, αν και για ένα από τα αδικήματα που κατηγορήθηκε απαλλάχθηκε με ψήφους 7 έναντι 6. Η απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου εκδόθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1992.
Τι είχε όμως προηγηθεί; Στις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 η ΝΔ επικράτησε επί του ΠΑΣΟΚ όμως δεν μπόρεσε να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Την 1η Ιουλίου 1989 οι Μητσοτάκης (Ν.Δ), Φλωράκης και Κύρκος (ηγούνταν του ενιαίου τότε Συνασπισμού) αποφάσισαν τη δημιουργία συγκυβέρνησης με πρωθυπουργό το βουλευτή της Ν.Δ και συνεργάτη του Κων. Μητσοτάκη, Τζανή Τζανετάκη.
Τότε η ΝΔ μαζί με τον Συνασπισμό, δηλαδή το ΚΚΕ και το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας εσωτερικού, αποφάσισαν τη λεγόμενη “κάθαρση” του πολιτικού συστήματος, όπως την ανέφεραν.
144 βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας κατέθεσαν πρόταση στη Βουλή κατά του Ανδρέα Παπανδρέου με την Ολομέλεια να αποφασίζει την παραπομπή των κατηγορουμένων σε 12μελή προανακριτική επιτροπή, για το σκάνδαλο Κοσκωτά.
Τους επόμενους μήνες η Βουλή συνέχισε τις παραπομπές πολιτικών προσώπων στο ειδικό δικαστήριο με αποκορύφωμα τον Σεπτέμβριο του 1989, όταν παρέπεμψε στο Ειδικό Δικαστήριο για το σκάνδαλο Κοσκωτά, τον Ανδρέα Παπανδρέου και τους υπουργούς της κυβέρνησής του, Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, Γεώργιο Πέτσο, Παναγιώτη Ρουμελιώτη και Δημήτρη Τσοβόλα.
Το δικαστήριο που ακολούθησε μονοπώλησε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και μεταδόθηκε ζωντανά από την τηλεόραση. Ήταν ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της μεταπολιτευτικής ιστορίας της χώρας.
Ανάμεσα στους κατηγορούμενους για το σκάνδαλο Κοσκωτά ήταν ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μένιος Κουτσόγιωργας, οι πρώην υπουργοί Εθνικής Οικονομίας Παναγιώτης Ρουμελιώτης και Δημήτρης Τσοβόλας και ο πρώην Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας Γιώργος Πέτσος.
Ο Μένιος Κουτσόγιωργας υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της δίκης και πέθανε μια εβδομάδα αργότερα.
Ο θάνατός του συγκλόνισε την κοινή γνώμη και η κηδεία του μετατράπηκε σε μαζική διαμαρτυρία για τη δίκη στο Ειδικό Δικαστήριο κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι εξυπηρετούσε κομματικές σκοπιμότητες.
Σύμφωνα με την απόφαση ένοχοι κηρύχτηκαν οι πρώην υπουργοί Δημήτρης Τσοβόλας, στον οποίο επεβλήθη ποινή φυλάκισης δυόμιση ετών και τριετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και ο Γιώργος Πέτσος, στον οποίο επεβλήθη φυλάκιση 10 μηνών και διετής στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.
Μετά από 10 μήνες ολοκληρώθηκε η δίκη. Η διάσκεψη των δικαστών ξεκίνησε το πρωί της 16ης Ιανουαρίου κι η απόφαση ανακοινώθηκε ξημερώνοντας η επόμενη μέρα. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αθωώθηκε πανηγυρικά, αν και για ένα από τα αδικήματα που κατηγορήθηκε απαλλάχθηκε με ψήφους 7 έναντι 6. Η απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου εκδόθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1992.
“Το δικαστήριο δεν πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος αυτός προκάλεσε με οποιονδήποτε τρόπο την απόφαση των διοικητών των ΔΕΚΟ να τελέσουν τις εν λόγω πράξεις οι οποίες τους αποδίδονται, αλλά και ούτε συνήργησε με οποιονδήποτε τρόπο στις πράξεις αυτές. (…) Εξάλλου οι εκδότες που κατέθεσαν αόριστα ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου υπέχει και ποινικές ευθύνες, απάντησαν σε σχετικές ερωτήσεις που τους υποβλήθηκαν ότι δεν έχουν συγκεκριμένα στοιχεία από τα οποία να προκύπτει ότι ο παραπάνω κατηγορούμενος είχε δώσει εντολές σε διοικητές δημοσίων επιχειρήσεων να καταθέσουν τα διαθέσιμα κεφάλαια αυτών στην Τράπεζα Κρήτης. Πέραν όμως αυτών, από κανένα αποδεικτικό στοιχείο δεν προέκυψε ότι ο πρώην πρωθυπουργός είχε γνώση των υπεξαιρέσεων που διέπραττε ο Γεώργιος Κοσκωτάς κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, από 19 Ιανουαρίου 1988 έως 19 Οκτωβρίου 1988, όταν υπεξαιρούσε τις καταθέσεις στην Τράπεζα Κρήτης (…)
Ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν εμφανίστηκε στο δικαστήριο. Μετά την ανακοίνωση της αθωωτικής απόφασης, δήλωσε: «Στόχος τους ήταν η δική μου πολιτική και ηθική εξόντωση, η διάλυση του ΠΑΣΟΚ και ο κατακερματισμός της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης. Απέτυχαν οικτρά με τη δεκάμηνη δημόσια διαδικασία. Η αλήθεια εκδικήθηκε τους σκευωρούς».
