Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΜΑΥΡΙΚΑΚΗ
Πριν ακριβώς από 130 χρόνια, στις 6 Μαΐου 1891 η καθημερινή εικονογραφημένη αθηναϊκή εφημερίδα «ΤΟ ΑΣΤΥ» - στην οποία συντάκτης ήταν και ο ποιητής Γεώργιος Δροσίνης - δημοσίευσε μια είδηση, μετερχόμενη εντυπωσιακών σκίτσων και αντίστοιχης γλώσσας παραμυθιού. Δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, αφού έγραφε για «δύο πρίγκιπες» που είχαν ταξιδέψει σε «μια μακρινή χώρα» που έβγαινε από τα παραμύθια:
«Ένας από τους πρίγκιπες», έγραφε ο ανώνυμος αρθρογράφος, «προερχόταν από μια μεγάλη και ευημερούσα χώρα. Η πατρίδα του άλλου ήταν μικρή και αδύναμη, αν και κάποτε ήταν ισχυρή και ένδοξη. Παραδόξως όμως, ο πρίγκιπας που ήρθε από το κραταιό βασίλειο ήταν μικρός και ευαίσθητος, ενώ ο άλλος ήταν μεγαλόσωμος και γεμάτος σθένος.
«Οι δύο πρίγκιπες», συνέχιζε η ιστορία, «ταξίδεψαν στον κόσμο μαζί μέχρι που μια μέρα έφτασαν σε ένα παράξενο και άγριο μέρος. Όλα σε αυτό το μέρος ήταν μικρά, αλλά εντυπωσιακά οργανωμένα. Τα σπίτια, τα δέντρα, οι άνδρες, οι γυναίκες. Ένα βράδυ καθώς περπατούσαν στις όχθες μιας λίμνης της παράξενης αυτής χώρας, ξαφνικά μπροστά τους εμφανίστηκαν δύο ντόπιοι και τους επιτέθηκαν με τα σπαθιά τους. Ένας απ’ αυτούς κατάφερε ένα τρομερό πλήγμα στον ευαίσθητο πρίγκιπα, και αμέσως το αίμα του άρχισε να ρέει. Αιφνιδιασμένος ο σύντροφός του, που ήταν μαζί και είδε τη δολοφονική απόπειρα, δεν σάστισε. Ακινητοποίησε τον κακοποιό, και του έδωσε ένα αποτελεσματικό χτύπημα με το δυνατό μπαστούνι του από τις βελανιδιές της χώρας του», σώζοντας έτσι τη ζωή του λεπτού πρίγκιπα, που τύγχανε να ήταν και πρωτοξάδελφός του.
Αυτή η ρομαντική αληθινή ιστορία, αναφέρεται στο λεγόμενο «περιστατικό Otsu» που συνέβη στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια του «ανατολικού ταξιδιού» του τσάρεβιτς Νικολάου, του μελλοντικού τελευταίου Τσάρου Νικολάου Β' της Ρωσίας (1868-1918, εκείνου που μαζί με την οικογένειά του εκτελέστηκε το 1918 από τους Μπολσεβίκους) παρέα με τον ατίθασο έλληνα συνομήλικο ξάδελφό του πρίγκιπα Γεώργιο (της Ελλάδας και της Δανίας, 1869-1957) που μόλις επτά χρόνια αργότερα θα γινόταν μετά από θυελλώδη διπλωματικά παρασκήνια με την υπογραφή των Μεγάλων Δυνάμεων, Ύπατος Αρμοστής της Κρητικής Πολιτείας μέχρι και το 1906.
Η δολοφονική αυτή απόπειρα, όπως ήταν φυσικό, μονοπώλησε όχι μόνον τη Ρωσική και την Ελληνική επικαιρότητα, αλλά σύμπασα την ευρωπαϊκή ειδησεογραφία όλο τον Μάιο του 1891 καθώς κόντεψε να έχει σοβαρές συνέπειες στις Ρωσο-Ιαπωνικές διπλωματικές σχέσεις. Αλλά τι ακριβώς είχε συμβεί;
Τον Οκτώβριο του 1890, ο Αυτοκράτορας Αλέξανδρος Γ’ της Ρωσίας, αποφασίζει να στείλει τον διάδοχο του θρόνου των Ρομανόφ, τον 22χρονο γιο του τσάρεβιτς Νικόλαο σε ένα πολύμηνο ταξίδι στην Ανατολή που θα είχε κατάληξη την Ιαπωνία και από εκεί στο Βλαδιβοστόκ όπου θα γινόταν τα εγκαίνια της κατασκευής του υπερσιβηρικού σιδηροδρόμου. Με μια τεράστια
ακολουθία ο διάδοχος του Ρωσικού θρόνου έφτασε οδικώς στην Τεργέστη, όπου επιβιβάστηκε στο ρωσικό κρουαζιερόπλοιο Pamiat Azova και διασχίζοντας την Αδριατική, έφτασαν στην Ελλάδα απ’ όπου θα έπαιρναν στην παρέα τους από την Αθήνα τον πρωτοξάδερφό του πρίγκιπα Γεώργιο. (Η μητέρα του τσάρεβιτς, αυτοκράτειρα της Ρωσίας Μαρία Φιοντόροβνα-Δάγμαρ και ο πατέρας του πρίγκιπα Γεωργίου, Βασιλιάς Γεώργιος Α’ της Ελλάδας, ήταν αδέρφια). Αρχές του 1891 απέπλευσαν για την Αλεξάνδρεια όπου επισκέφτηκαν την Αίγυπτο και τις αρχαιότητές της. Ακολούθως μέσω της Ερυθράς θάλασσας έφτασαν στην Ινδία και μετέπειτα στην Ιαπωνία. Εκεί ένας φανατικός Ιάπωνας αστυνομικός προσπάθησε να δολοφονήσει τον κληρονόμο του θρόνου των Ρομανώφ, ενώ ήταν σε μια εκδρομή στην ιαπωνική ύπαιθρο κοντά στη Λίμνη Biwa. Ευτυχώς, ο ξάδερφος και ταξιδιωτικός του σύντροφος, πρίγκιπας Γεώργιος της Ελλάδας, είχε αποτρέψει το μοιραίο, χτυπώντας με ακαριαία αντανακλαστικά και με το μπαστούνι του το δολοφόνο.
Στην ιδιαίτερα γλαφυρή εξιστόρηση της ελληνικής εφημερίδας, το σχετικά μέτριο ύψος και η λεπτή φιγούρα του κληρονόμου του Ρωσικού θρόνου, διασώθηκαν από τον Έλληνα πρίγκιπα που συνδύαζε τη σωματική ρώμη με το κλασικό ελληνικό πνεύμα και ευστροφία. Τούτο το δίδυμο ήταν που επέτρεψε στους Έλληνες, να αναδεικνύουν και συμβολικά στα επόμενα χρόνια, ώστε να γίνουν αποδεκτοί από τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά έθνη μετά την απελευθέρωσή τους από τον ασιατικό δυνάστη.
Αυτή η ασυνήθιστη απόπειρα δολοφονίας κατά του διαδόχου του τσαρικού θρόνου ήταν εκείνο που δέσποσε του πολύμηνου ταξιδιού καθώς είναι πολλές και διαφορετικές οι οπτικές γωνίες που μπορεί να προβληθεί το γεγονός αυτό και οι εμπλεκόμενοί του. Για τον ευαίσθητο κληρονόμο του ισχυρού θρόνου των Ρομανόφ, παρά την συνάντησή του με το θάνατο, το «ανατολικό ταξίδι» ήταν μια εξωτική περιοδεία που τον εισήγαγε στον ανατολίτικο, τον άλλο εαυτό της Αυτοκρατορικής Ρωσίας, και του ξύπνησε υποσχέσεις δόξας και αναδυόμενου μεγαλείου της στη μακρινή Ανατολή. Οι ιστορικοί συχνά το ερμήνευσαν απέναντι στην ασταθή επιθετική πολιτική που χαρακτήρισαν την πρώιμη βασιλεία του Νικολάου μέχρι την έναρξη του Ρωσο-Ιαπωνικού Πολέμου το 1904. Για τον περισσότερο «άνετο πρίγκιπα» από την ασήμαντη Ελλάδα όμως, αυτό που ξεκίνησε ως μια κρουαζιέρα αναψυχής, παρά την αυτοθυσία του στο Otsu, για να σώσει τη ζωή του ξαδέρφου του, είχε ένα ντροπιαστικό τέλος: Ο τσάρος Αλέξανδρος Γ’ έδωσε εντολή, ώστε ο πρίγκιπας Γεώργιος να εγκαταλείψει τη Ρωσική αποστολή και να επιστρέψει μόνος του στην Ελλάδα μέσω Νέας Υόρκης και Λονδίνου, χωρίς να τον δεχτεί καν η βασίλισσα Βικτωρία εκεί. Και αυτό γιατί από τα ρωσικά ανάκτορα ο Έλληνας πρίγκιπας θεωρήθηκε ότι παρέσερνε τον συνομήλικό του τσάρεβιτς σε επικίνδυνα στέκια. Ήταν ένα από τα περιστατικά της Ιστορίας που τελικά θα έπειθαν τον Γεώργιο ότι, όπως και η Ελλάδα, θα συνήθιζε να ταξιδεύει τελικά μόνος του…
Έχει όμως αξία καθώς ξεκαθάριζαν τα γεγονότα και οι ειδήσεις από τη μακρινή Ανατολή. Τρεις μέρες αργότερα, στις 9 Μαΐου 1891 η αθηναϊκή εφημερίδα «ΤΟ ΑΣΤΥ» συνέχιζε με περισσότερες λεπτομέρειες:
«Εκ τῶν χθὲς τὴν ἑσπέραν κομισθεισῶν εὐρωπαϊκῶν ἐφημερίδων σταχυολογοῦμεν τὰς ἑπομένας λεπτομερείας περὶ τῆς κατὰ τοῦ Τσάρεβιτς ἀποτολμηθείσης ἐν Ἰαπωνίᾳ δολοφονικῆς ἀποπείρας.
Τὴν 1ην Μαίου διεδόθη κατὰ πρῶτον ἐν Παρισίοις ή φήμη, ὅτι ὁ Τσάρεβιτς ἐγένετο ἐν Ἰαπωνίᾳ θῦμα δολοφονικῆς ἀποπείρας· ἡ φήμη αὕτη ἀπὸ στόματος εἰς στόμα μεταδιδομένη, παρίστα τὸ πρᾶγμα ἐπὶ τὸ ὑπερ δολικώτερον, παραγαγοῦσα ζωηρὰν συγκίνησιν.
Τὸ πρῶτον ληφθὲν τηλεγράφημα, προερχόμενον ἐκ Βερολίνου, ἀνέφερεν ὅτι κατὰ τηλεγραφικὴν εἴδησιν ἐκ Τοκίο τῆς Ἰαπωνίας, ὁ Τσάρεβιτς ἐπληγώθη διὰ ξίφους ὑπό τινος Ἰάπωνος εἰς τὰ πέριξ τοῦ Κιότου. Τὸ τηλεγράφημα προσέθετεν ὅτι τὰ τραύματα τοῦ Τσάρεβιτς δὲν ἦσαν θανάσιμα.
Ἕτερα τηλεγραφήματα, τὸ μὲν ἐξ Γιοκοχάμας, τὸ δὲ ἐκ Πετρουπόλεως, ἀνήγγελλον
ὅτι ὁ Τσάρεβιτς ἐπληγώθη βαρέως ὑπὸ φανατικοῦ Ἰάπωνος κατὰ τὴν κεφαλήν.
Ἐν τῇ ρωσσικῇ αὐτοκρατορικῇ αὐλῇ ἡ ἀναγγελία τῆς κατὰ τοῦ Τσάρεβιτς ἀποπείρας παρήγαγεν ὀδυνηρὰν ἐντύπωσιν. Ὑπὲρ τὰς δέκα χιλιάδας λαοῦ περιεκύκλωσαν τὸ ἐν Πετρουπόλει παλάτιον Ανιτακώφ, όπου διαμένει ὁ Αὐτοκράτωρ, ζητοῦντες πληροφορίας περὶ τοῦ Τσάρεβιτς. Ὁ αὐτοκράτωρ ᾿Αλέξανδρος ἔμαθε κατά πρῶτον τὴν εἴδησιν ἐν Γατσίνα. Εἰς τὴν Αὐτοκράτειραν τὸ λυπηρὸν γεγονὸς ἀνεκοινώθη μετὰ μεγίστων προφυλάξεων. Παρὰ τὰς προφυλάξεις ταύτας ή Αυτοκράτειρα περιέπεσεν εἰς λιποθυπῆς, τὴν ὁποίαν διεδέχθη ἐπίσοδος ἐρεθιμίαν· ἐπανελάμβανεν ἀδιακόπως ὅτι ἀποκρύπουσιν ἀπ᾿ αὐτῆς τὴν ἀλήθειαν καὶ ὅτι ὁ υἱός τῆς ἀπέθανεν. Ελέγετο ἐν Πετρουπόλει ὅτι ὁ Τσάρεβιτς εἶχε λάθει τραῦμα ἀρκετὰ σοδαπουσιν απ' αὐτῆς τὴν ἀλήθειαν καὶ ὅτι ὁ υἱός της ἀπέθανεν. Ελέγετο ἐν Πετρουπόλει ὅτι ὁ Τσάρεβιτς εἶχε λάθει τραῦμα ἀρκετὰ σοβαρὸν εἰς τὴν κεφαλὴν καὶ ἕτερον εἰς τὴν ἀριστερὰν χείρα, ἓν δὲ τηλεγράφημα προσέθε τεν ὅτι ὁ Τσάρεβιτς ἐπληγώθη μόνος, καθ᾿ ἢν στιγμὴν ἐξιφούλκησεν.
῾Ο ὑπασπιστὴς τοῦ Τσάρεβιτς πρίγκηψ Βαριατίνσκη εὑρίσκετο πλησίον αὐτοῦ κατὰ τὴν στιγμὴν τῆς δολοφονικῆς ἀποπείρας, ἀλλ᾽ ἡ ἐπίθεσις ὑπῆρξε τόσον ταχεῖα καὶ ἀπροσδόκητος, ὥστε δὲν ἔλαβε καιρὸν ν᾽ ἀποκρούσῃ τὰ πρῶτα κτυπήματα τῆς σπάθης, τὰ ὁποῖα κατηνέχθησαν μετά μεγάλης ὁρμῆς κατὰ τοῦ Τσάρεβιτς. Ἐν ἀρχῇ δὲν ἦτο γνωστὸν ἂν ὁ αὐτουργὸς ἦτο φανατικός τις Ιάπων ἡ ρῶσσος μηδενιστής
κατάδικος δραπετεύσας ἐξ ᾿Ακαλὶν. Εξεπλήττοντο δὲ ἐν τῇ ρωσσικῇ αὐλῇ, ὅτι ἡ ἐπαγρύπνησις τῆς ἀκολουθίας τοῦ Τσάρεβιτς ἐπὶ τῆς ἀσφαλείας αὐτοῦ ὑπῆρξε τόσον μικρά, ὥστε δὲν ἠδυνήθη νὰ προστατεύσῃ αὐτὸν ἀπὸ παρομίας ἐπιθέσεως.
Καὶ ἐν Βερολίνῳ ἡ κατὰ τοῦ Τσάρεβιτς μυστηριώδης απόπειρα παρήγαγε ζωηράν συγκίνησιν· αἱ πλεῖσται τῶν ἐφημερίδων ἐδημοσίευσαν τὴν εἴδησιν.
Ἡ Βορειογερμανικὴ ἔγραψεν ὅτι ὁ πεπολιτισμένος κόσμος εἶνε πλήρης ἐνδιαφέροντος ὑπὲρ τοῦ νεαροῦ Τσάρεβιτς, οὗτινος τὸ ἐκπαιδευτικὸν ταξείδιον διεκόπη ὑπὸ στυγερᾶς πράξεως, ἐλπίζει δὲ ὅτι μετ' ολίγον θ᾽ ἀναγγελθῇ ὅτι τὸ τραῦμα τοῦ Τσάρεβιτς δὲν εἶνε θανάσιμον.
Ὁ αὐτοκράτωρ ᾽Αλέξανδρος ἔλαβε τὴν 1 Μαίου τηλεγράφημα τοῦ Τσάρεβιτς, δι᾿ οὗ ἀνήγγελλεν οὗτος εἰς τὸν πατέρα του, ὅτι τὸ τραῦμά του δὲν εἶνε βαρὺ καὶ ὅτι ἔχει καλῶς τὴν ὑγείαν. Αμέσως ἐτελέσθη ἐν τοῖς ἀνακτόροις δοξολογία ἐπί τῇ διασώσει τοῦ πρίγκηπος, εἰς ἣν παρέστη καὶ ἡ Αὐτοκράτειρα βαθέως συγκεκινημένη καὶ γενυπετής καθ᾽ ὅλον σχεδὸν τὸ διάστημα αὐτῆς. Ἡ συγκίνησις ἦτο ἀκόμη μεγάλη ἐν Πετρουπόλει, ἐκυκλοφόρουν δὲ παρὰ τῷ λαῷ αἱ μᾶλλον φαντασιώδεις φῆμαι, καὶ ἐλέγετο περὶ τοῦ Τσαρέβιτς ὅτι δις ἤδη ἐγένετο θῦμα δολοφονικῆς ἀποπείρας κατὰ τὸ ἀνὰ τὴν ᾿Ανατολὴν ταξείδιόν του»…
Και το εκτενές άρθρο «του Άστεως» συνέχιζε δίνοντας πληροφορίες για το δράστη:
«…Ὁ ἐπιτεθείς κατὰ τοῦ Τσάρεβιτς εἶνε Ἰάπων χωροφύλαξ, ονομάζεται δε Τσούδα Σάνζο. Ἐπλήγωσε διὰ σπάθης τὸν Τσάρεβιτς εἰς τὴν κεφαλήν, ἀλλ' ἐνῷ ἠτοιμάζετο νὰ καταφέρῃ και δεύτερον κτύπημα, το θανατηφόρον ἴσως, ὁ ἀχώριστος τοῦ Τσάρεβιτς σύντροφος, ὁ βασιλόπαις Γεώργιος, δι' ἑνὸς φοβεροῦ κτυπήματος τῆς ράβδου του, ήπλωσε χάμω ἠμιθανῆ τὸν κακούργον.
Εὐτυχῶς ἡ εἰς τὸ μέτωπον πληγή, χάρις εἰς τὸν παχὺν κωνοειδὴ πῖλον τοῦ μεγάλου Δουκὸς, καίπερ ἔχουσα μῆκος ὀκτὼ ὑφεκατομέτρων δὲν εἶνε βαθεῖα, προσδοκάται δὲ ταχεῖα ἡ ἐπούλωσις. Κατά νεώτερα τηλεγραφήματα ὁ δολοφόνος ἦτο απλῶς κλητήρ, ἔφερεν ὅμως οίκογενειακῶς βαθμὸν ὑποδεεστέρας εὐγενείας, ἐπιτρέποντα αὐτῷ νὰ φέρῃ δύο ξίφη.
Η φονικὴ ἀπόπειρα φαίνεται ότι διεπράχθη ἐν βουδδικῷ ναῷ, εἰς ον ὁ Τσάρεβιτς εἰσέδυσε, μη τηρήσας τὰς ἐπιβαλλομένας διατυπώσεις. Ως ἦτα ἑπόμενον, πᾶσαι αἱ αὐλαὶ ἀπηύθυναν εἰς τὸν Τσάρον καὶ τὸν Τσάρεβιτς συγχαρητήρια ἐπί τῇ διασώσει τούτου ἐκ τοῦ κινδύνου».
Ευτυχώς, η πληγή που δημιουργήθηκε στο διάδοχο του Ρωσικού θρόνου επουλώθηκε, αλλά ήταν αμυδρά εμφανής στο πρόσωπό του μέχρι και το φρικτό τέλος του το 1918, όταν αυτός και όλα τα μέλη της οικογένειάς του εκτελέστηκαν από την επανάσταση των Μπολσεβίκων. Το περιστατικό που συγκλόνισε τη Ρωσία, προκάλεσε μέγιστο ενδιαφέρον στον ευρωπαϊκό τύπο, ωστόσο αναστάτωσε ιδιαίτερα τους Ιάπωνες οικοδεσπότες του. Όλος ο ιαπωνικός λαός ένιωσε ότι αυτή η πρωτοφανής απόπειρα δολοφονίας του διαδόχου του ρωσικού Στέμματος, μιας αυτοκρατορικής προσωπικότητας στο έδαφός του, ήταν ένας ανεξίτηλος λεκές που κηλίδωνε στην ιστορία του. Από την άλλη πλευρά η Ιαπωνία, φοβόταν ότι η Δύση θα μπορούσε να δει αυτό το περιστατικό ως ένδειξη της συνεχιζόμενης παραβατικότητάς της, που αποκλείει φιλική προσέγγιση με οποιοδήποτε πολιτισμένο έθνος της Δύσης.
Ο Ιάπωνας αυτοκράτορας Meiji θορυβήθηκε τόσο πολύ όταν πληροφορήθηκε την επίθεση κατά του τσάρεβιτς, ώστε αποφάσισε να κάνει αμέσως ολονύκτιο ταξίδι με τρένο για να συναντήσει το ταχύτερο δυνατό τον υψηλό φιλοξενούμενό του και να του εκφράσει τη βαθιά λύπη του. Ο φόβος του ήταν, μήπως η Ρωσία θεωρήσει αυτό το περιστατικό ως αφορμή για πόλεμο. Ο πρίγκιπας Γεώργιος απογοητεύτηκε οικτρά από τις επικρίσεις που δέχτηκε σχετικά με το περιστατικό της επίθεσης, κυρίως από τη μεριά των Ρώσων που τον θεωρούσαν ως τον κύριο υπεύθυνο, επειδή παρέσερνε τον Νικόλαο σε μέρη επικίνδυνα, ενθαρρύνοντας τον ακόμη και να εισέλθουν σ’ ένα απαγορευμένο ναό, που με την είσοδο τους έστρεψε τους επίδοξους φανατικούς δολοφόνους εναντίον τους. Και το χειρότερο για την εικόνα του, δεν του επετράπη να επιστρέψει μαζί με τον Νικόλαο πίσω στη Ρωσία. Παρ’ όλα αυτά ο Τσάρος Αλεξανδρος Γ΄ απέδωσε στον Γεώργιο τον βαθμό του ναυάρχου του ρωσικού στόλου, ενώ το ραβδί που έσωσε τον γιο του από τον επίδοξο δολοφόνο χαράχτηκε με τα αυτοκρατορικά σύμβολα της Ρωσίας.
Η δίκη του επίδοξου δολοφόνου Τσούδα Σάνζο θα γινόταν σε μια απόλυτη αντιπαράθεση της εξουσίας μεταξύ του ιάπωνα αυτοκράτορα Meiji και του ιαπωνικού δικαστικού σώματος. Ο αυτοκράτορας, πρόθυμος να δείξει τον καλό εαυτό του στις βασιλικές Αυλές της Ευρώπης, επιθυμούσε τη θανατική ποινή του δράστη. Το ειδικό δικαστήριο που συγκλήθηκε ωστόσο, υπερασπίστηκε με επιτυχία την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος, επιβάλλοντας την ποινή της ισόβιας κάθειρξης. Έτσι παράλληλα, το «περιστατικό Otsu» θα κατέληγε στα ιαπωνικά χρονικά ως ένα σημαντικό βήμα στην ιστορία του δικαίου, όπως και στην ιστορία του Τύπου, καθώς οι ιαπωνικές εφημερίδες ενδιαφέρθηκαν τόσο για το ίδιο το συμβάν όσο και για τη δίκη.
Παραδόξως, η ρωσική κυβέρνηση αποδέχθηκε τόσο την ιαπωνική συγγνώμη όσο και την ποινή χωρίς περαιτέρω συζήτηση. Ακόμα και ο τσάρεβιτς Νικόλαος, παρόλο που έπρεπε να εγκαταλείψει κακήν-κακώς την Ιαπωνία νωρίτερα από ότι είχε προγραμματιστεί, κατόπιν αιτήματος των ρωσικών ανακτόρων, θυμόταν το περιστατικό «χωρίς σκληρά συναισθήματα», θεωρώντας το ως μεμονωμένη πράξη φανατισμού και για πολλά χρόνια αργότερα δεν έκρυβε την αγάπη του για τη μυστηριώδη Ανατολή.
Κάπως έτσι γραφόταν το «τέλος του παραμυθιού». Ο τυχερός 22χρονος τσάρεβιτς που γλίτωσε «παρά τρίχα» τη ζωή του χάρη στην ακαριαία αντίδραση του ξαδέλφου του έλληνα πρίγκιπα Γεωργίου, μετά από 3 χρόνια θα στεφόταν Τσάρος πασών των Ρωσιών της Αυτοκρατορίας για τα επόμενα 23 χρόνια. Ώσπου, ο τελευταίος της δυναστείας των Ρομανόφ, αυτή τη φορά στα 50 του χρόνια, εκείνος και όλη η οικογένειά του, δεν θα γλίτωναν τον φρικτό θάνατο από την επαναστατημένη Ρωσία των Μπολσεβίκων. Όσο για τον σωματώδη Έλληνα εξάδελφο, επτά χρόνια μετά το γεγονός, θα αναλάμβανε, κυρίως με την υποστήριξη του ίδιου του Τσάρου πλέον Νικολάου Β’ που του χρωστούσε τη ζωή του, αλλά και τη σύμφωνη γνώμη των Μεγάλων Δυνάμεων, ως Ύπατος Αρμοστής της Κρητικής Πολιτείας μέχρι το 1906. Και καθώς η Ιστορία έχει γυρίσματα, ακριβώς 50 χρόνια μετά, το Μάιο του 1941, ο πρίγκιπας Γεώργιος θα περιπλανιόταν επί τρία μερόνυχτα φυγάδας στα Λευκά όρη της Κρήτης μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της ελληνικής βασιλικής οικογένειας για να γλιτώσει τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς των Γερμανών, και να φυγαδευτούν ασφαλείς με ένα βρετανικό πολεμικό πλοίο στην Αλεξάνδρεια. Για να πεθάνει, τυχερότερος εκείνος, στα 88 του χρόνια αυτοεξόριστος, κάπου στη Γαλλία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Αρχείο αθηναϊκής εφημερίδας «ΤΟ ΑΣΤΥ», 1891.
- Esper Esp. Ukhtomsky, “Travels in the East of Nicholas II, Emperor of Russia When Cesarewitch 1890–1891”, 2 vols., (London, 1896).
- Wikipedia
