Σάββατο απόγευμα κι έχω κατέβει στην αγαπημένη πλατεία του Αγίου Τίτου, πάντα με το ποδήλατο, σύντροφός μου στις βόλτες και τις θύμησες …
Στολισμένο το προαύλιο, σημαίες παντού. Όμορφη που΄ταν απόψε η εκκλησιά με τα σχολιανά της, τα επίσημα. Τουρίστες και ντόπιοι μπαινόβγαιναν στο Ναό. Σημαντική μέρα στην Ιστορία της πόλης η αυριανή. Μια επέτειος που θα έφερνε πάλι στο δικό μου μυαλό θύμησες και αλλοτινά παθήματα.
Άφησα το ποδήλατο στην πίσω μεριά και προχώρησα το πλακόστρωτο…
Βρήκα τον παπά Μανώλη να φωτογραφίζει κι εκείνος την εκκλησία κι είδα χαρά στα μάτια του. Φέτος χωρίς απαγορεύσεις, με τον νέο Αρχιεπίσκοπο τον Ευγένιο τον Β΄ να πρωτοστατεί και με κόσμο πολύ θα γιορτάζαμε πάλι τούτη την τόσο σημαντική μέρα…
15 Μαΐου 1966, τότε… Η Κάρα του Αγίου Τίτου επιστρέφει στην πόλη μας…
Πάμε λοιπόν να θυμηθούμε ξανά τα γεγονότα που κάποτε την «έδιωξαν» από τον τόπο της για να σωθεί να μην πέσει στα χέρια των Οθωμανών.
Σε ένα καράβι την έβαλαν μαζί με την εικόνα της Παναγίας της Μεσοπαντίτισσας που παραμένει ξενιτεμένη. Κι με ένα σωρό άλλα κειμήλια τότε, ξεκίνησαν για το μεγάλο ταξίδι. Φυγαδεύτηκαν, να σωθούν, να γλιτώσουν…
Και θυμήθηκα ξανά όλη την ιστορία τούτης της Εκκλησίας κι ένιωσα για μια ακόμα φορά δέος, φόβο, αγανάκτηση μα και χαρά που ό,τι και να είχε συμβεί, όσα δεινά και καταστροφές και αν έζησε, λοιμούς, καταποντισμούς, σεισμούς και τόσους κατακτητές, Εκείνη στέκει πια αγέρωχη, όρθια με την μεγαλοπρέπεια που της ταιριάζει.
15η Μαΐου 1966… Η μέρα που το λιμάνι μας, η μαρτυρική οδός της 25ης Αυγούστου θα γεμίσει με χιλιάδες ανθρώπους. Αντιπρόσωποι της Κυβέρνησης, κληρικοί, μοναχοί, και απλός λαός θα υποδεχτεί την κάρα του Αποστόλου Τίτου ύστερα από 297 περίπου χρόνια. Επιστροφή στην πατρίδα, στη γενέθλιο γη. Όλα αυτά χρόνια φυλασσόταν στην εκκλησία του Αγίου Μάρκου στη Βενετία.
Λένε πως έριχναν παντού ροδοπέταλα και άλλα λουλούδια της κρητικής γης, σε όλο το δρόμο από τo λιμάνι, την 25η Αυγούστου και μέχρι την είσοδο του Ναού, για να υποδεχτούν ένα σύμβολο, ένα ιερό κειμήλιο που μόνο δάκρυα χαράς θα μπορούσε να φέρει στα μάτια όλων των ανθρώπων που βρίσκονταν εκεί.
Επίσημοι προσκεκλημένοι ο αντιπρόσωπος του Πατριάρχου της Βενετίας, Επίσκοπος Ιωάννης Ολιβότι, που την παρέδωσε στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Κρήτης Ευγένιο τον Α’.
Λένε επίσης πως στο λόγο του, που αναφώνησε με πολλή μεγάλη συγκίνηση ανέφερε περίπου τα παρακάτω: «Αυτός ο λαμπρός εορτασμός του κρητικού λαού θα μετριάσει τη θλίψη των Ενετών για τη στέρηση του τιμίου λειψάνου, το οποίο επί τρεις αιώνες ήτο αντικείμενο ευλαβούς αγάπης. Δε θα λησμονήσω ποτέ αυτές τις στιγμές της θριαμβευτικής επιστροφής της Τιμίας Κάρας του Αγίου Τίτου, αγαπητού μαθητή του Αποστόλου Παύλου και πρώτου Επισκόπου Κρήτης».
Ο Αρχιεπίσκοπος Ευγένιος ο Α΄, πρωτοστάτης της μεγάλης επιστροφής, είπε μεταξύ των άλλων: «Οποία χαρά σήμερον εν ουρανώ και επί γης. Οποία χαρά δια τας μακαρίας ψυχάς των αοιδίμων προκατόχων ημών, των άλλων αρχιερέων της Κρήτης και δι’ όλην την θριαμβεύουσαν Εκκλησίαν του Χριστού. Οποία χαρά και δι’ ημάς, οι οποίοι έχομεν το ιδιαίτερο προνόμιο και ευτύχημα να υποδεχώμεθα σήμερον το τιμιώτατον λείψανον του πρωτοθρόνου Επισκόπου ημών, επί παρουσία τόσων τιμίων εκπροσώπων των εκκλησιών ημών, ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών, και τοσαύτης συρροής κλήρου και λαού και να έχωμεν εις το εξής το τιμώτατο τούτο λείψανο εν μέσω ημών».
Άναψα ένα κεράκι στις μνήμες, στον Άγιο, και πήρα γρήγορα το ποδήλατο κατηφορίζοντας την οδό Πλάνης. Κόσμος πολύς κι εδώ... Έφτασα στο μικρό ενετικό λιμάνι και για μια στιγμή, ένιωσα το χρόνο να χάνεται, να γυρίζει πίσω και νόμισα πως είδα εκείνο το καράβι να ξεμακραίνει με μαύρες σημαίες, σαν άλλος Θησέας τον Αύγουστο του 1669. Κι αμέσως την άλλη στιγμή είδα ένα άλλο καράβι, στολισμένο τούτη τη φορά με κάτασπρα πανιά, με κόκκινα χαλιά, με χίλια δυο στολίδια να πιάνει ξανά λιμάνι, στις 15 Μαΐου του 1966. Να καθρεφτίζεται στα καταγάλανα νερά, να χαιρετά τον μεγάλο Άρχοντα, τον Κούλε στην μεγαλοπρεπή του Είσοδο, στην Μεγάλη Επιστροφή, μεταφέροντας ένα από τα πιο Ιερά κειμήλια μας, στο πατρικό του σπίτι.
Σαν να ΄μουν εκεί και ας ήμουν σχεδόν νεογέννητη εκείνη την ημερομηνία. Σαν να μύριζα τα ροδοπέταλα στους δρόμους, σα να ΄βλεπα τα δάκρυα και τη χαρά χιλιάδων ανθρώπων. Σαν να ζητωκραύγαζα κι εγώ μαζί τους κι τους ακολουθούσα στην πομπή ίσαμε την Μεγάλη Πλατεία…
Πόσα έχει δει τούτο το θεριό, ο Κούλες μας, σκέφτηκα. Μισεμούς κι επιστροφές, πειρατές, πολέμους, φυλακισμένους, ήρωες, κλάματα, γέλια, ουρλιαχτά και χαρές…
Πότε πια να μην συμβεί τέτοιο κακό, ποτέ να μην ξημερώσει μισεμός για κανέναν και τίποτα για τούτο τον τόπο.
Πήρα το ποδήλατο κι απομακρύνθηκα, πέρα προς το Μπεντενάκι!
Ίσαμε την άλλη φορά…
ΠΗΓΕΣ:
Με το ποδήλατό μου στις γειτονιές του μεγάλου Κάστρου, Ελένη Μπετεινάκη, εκδ. Μύστις 2022
Στέργιος Σπανάκης, Το Ηράκλειο στο πέρασμα των Αιώνων, Δήμος Ηρακλείου, 1990
Το Ηράκλειο και η Νομαρχία του, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου, 2005
