Γράφει ο Γιάννης Αναστασάκης*
Όλοι βέβαια γνωρίζουμε τη σημασία και τη δυναμική που έχει η αγροτική παραγωγή στην Κρήτη και ιδιαίτερα στο Ηράκλειο. Αντίστοιχα γνωρίζουμε τις προκλήσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες μας, οι άνθρωποι που σηκώνουν στους ώμους τους την γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή του τόπου. Κανένας δεν καινοτομεί με το να τα επισημαίνει. Ο σκοπός είναι να βρούμε τρόπους για να μεγιστοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα και να ελαχιστοποιήσουμε τις συνέπειες των προβλημάτων.
Πέρα από τα πολλά και σημαντικά που κάνει η κεντρική πολιτεία, υπάρχουν αρκετά και ουσιαστικά που μπορούν να γίνουν στο περιφερειακό επίπεδο. Αφενός, υπάρχει έδαφος για τη δημιουργία ενός επιτελικού διεπιστημονικού οργάνου με τη συνδρομή των ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων της Κρήτης, για την μελέτη και την κατάθεση προτάσεων και λύσεων στην αγροτική παραγωγή σε στρατηγικό πλαίσιο. Με αυτό τον τρόπο θα επιτύχουμε, σε συνεργασία και με τις ενώσεις των παραγωγών να ενσωματώνουμε στην παραγωγή τις πιο σύγχρονες μεθοδολογίες και πρακτικές που ευδοκιμούν στο διεθνές αγροτοδιατροφικό σκηνικό.
Έπειτα, προβάλλει η ανάγκη για την συγκρότηση ενός παγκρήτιου αγροτικού επιμελητηρίου. Με την κρίσιμη υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης θα είναι ένα ισχυρό εργαλείο ανάπτυξης, που θα έχει τη δυνατότητα καταρχάς να υποστηρίξει την ακόμα καλύτερη και ευρύτερη προώθηση των κρητικών προϊόντων, την εμπέδωση του ήδη ισχυρού διεθνώς brand name της Κρήτης, αλλά και αφετέρου το πιο αποτελεσματικό πέρασμα των προϊόντων μας στον καταναλωτή στις διεθνείς αγορές.
Μέσω μιας τέτοιας δομής μπορούμε να επιδιώξουμε και τη δραστική μείωση της διασποράς κρητικών προϊόντων εκτός Κρήτης σε μη τυποποιημένη μορφή, με κορυφαίο παράδειγμα το πολύτιμο κρητικό ελαιόλαδο που κάποιοι εκμεταλλεύονται σε άλλες χώρες. Ειδικά η περίπτωση του ελαιολάδου, με την τιμολογιακή εξέλιξη που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια, είναι χαρακτηριστική για το πώς και πόσο έχουμε ανάγκη ένα στρατηγικό σχεδιασμό σε επίπεδο διοίκησης (management) και προώθησης (marketing) στον αγροτοκτηνοτροφικό μας τομέα.
Η υπερβολική κατάτμηση των κλήρων επιτείνει σταθερά το πρόβλημα της συνολικά μικρής καλλιεργητικής δυνατότητας, που πλέον μάλιστα πιέζεται εύλογα και από άλλες εφαρμογές, όπως οι ενεργειακές. Βασικό εργαλείο βελτιστοποίησης της διαχείρισης μπορεί να αναδειχθεί η με κάθε τρόπο υποστήριξη νέων ευέλικτων σχημάτων συνεργασίας καλλιεργητών και ιδιοκτητών γης. Ήδη, όπου χρησιμοποιούνται τέτοια σχήματα με ομάδες παραγωγών τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Η Περιφέρεια μπορεί και πρέπει να ενθαρρύνει και να υποστηρίξει την ανάδειξη και εμπέδωση τέτοιων σχημάτων συνεργασίας που μπορούν να λύσουν πολλά τοπικά προβλήματα που δημιουργεί η μικρή καλλιεργητική κλίμακα.
Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παραγνωρίζεται πια και ο τρόπος με τον οποίο ήδη επιδρά και θα συνεχίσει πολύ περισσότερο ίσως να επιδρά στο μέλλον στην αγροτική παραγωγή η κλιματική αλλαγή. Εφόσον δεν είναι δυνατόν να ανασχεθεί σε επίπεδο περιφερειακό και εθνικό ένα παγκόσμιο πρόβλημα, αυτό που εμείς μπορούμε να κάνουμε είναι να μελετήσουμε την πιθανή εμφάνιση προβλημάτων από την κλιματική αλλαγή και να διαγνώσουμε τα σημεία στα οποία είναι ευάλωτη η παραγωγή μας, ώστε να αυξήσουμε με απλά και άμεσα μέτρα την ανθεκτικότητά της. Περισσότερα και καλύτερα αρδευτικά δίκτυα, πολλά και αποκεντρωμένα έργα διαχείρισης των υδάτινων πόρων, έγκαιρη πειραματική εισαγωγή νέων ποικιλιών και καλλιεργειών με πιο ανθεκτικά χαρακτηριστικά είναι κάποια από τα μέσα που θα έθετε ως προτεραιότητες ένα τέτοιο στρατηγικό σχέδιο.
Το αγροτοδιατροφικό αποτύπωμα της Κρήτης είναι ισχυρό. Αυτό όμως, σε ένα κόσμο που αλλάζει και βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, δεν είναι αρκετό. Χρειάζεται να δουλέψουμε, ώστε να εμβαθύνουμε τα θετικά και να μειώσουμε τα αρνητικά μας στοιχεία, να γίνουμε πιο προσαρμοστικοί στις μεταβολές και πιο γρήγοροι στην υιοθέτηση των αναγκαίων παρεμβάσεων. Γιατί οποιαδήποτε άλλη παραγωγική μηχανή κι αν προσφέρει στην ανάπτυξη της Κρήτης, ραχοκοκαλιά και ψυχή της θα μείνει πάντα η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή.
*Ο Γιάννης Αναστασάκης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ - MSc - MBA
Υποψ. Περιφερειακός Σύμβουλος Ηρακλείου
"Για την Κρήτη μας - Σταύρος Αρναουτάκης"
Αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, Καθημερινότητας & Πρασίνου Δήμος Ηρακλείου
