ΚΡΗΤΗ
Με Γραφάκο σήμερα η σύσκεψη στη Λότζια για τη μονάδα καύσης απορριμμάτων
Με τις αντιδράσεις και τις ενστάσεις, πάντως, να παραμένουν έντονες
Με δεδομένες τις αντιδράσεις της Αυτοδιοίκησης στον σχεδιασμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για τη δημιουργία δικτύου μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αστικών στερεών αποβλήτων, που προβλέπει τη χωροθέτηση μονάδας στην Π.Ε. Ηρακλείου, σήμερα στη Λότζια πραγματοποιείται ευρεία σύσκεψη παρουσία των αιρετών, εκπροσώπων του ΕΣΔΑΚ και των ΦοΔΣΑ της Κρήτης, υπό τον Γ.Γ. Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του Υπουργείου, Μανώλη Γραφάκο.
Οι πρώτες... σκέψεις του Υπουργείου για τη μονάδα καύσης απορριμμάτων στην Κρήτη
Το περασμένο καλοκαίρι, ο Δήμαρχος Ηρακλείου και Πρόεδρος του ΕΣΔΑΚ Αλέξης Καλοκαιρινός, που ως γνωστόν, έχει εκφράσει τον προβληματισμό του για το θέμα, ζήτησε να δοθεί παράταση στον χρόνο διαβούλευσης και προσκάλεσε τον Γενικό Γραμματέα σε συνάντηση εργασίας στο Ηράκλειο.
Καλοκαιρινός: "Ο σχεδιασμός για τη μονάδα καύσης απορριμμάτων στην Κρήτη προκαλεί ανησυχία"
Ο κ. Καλοκαιρινός είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Ο σχεδιασμός αυτός προκαλεί ανησυχία, προβληματισμό και μια σειρά ερωτημάτων: Εκτός από τα περιβαλλοντικά ζητήματα, το ενδεχόμενο συγκέντρωσης απορριμμάτων από το νότιο Αιγαίο στην Κρήτη, με όλες τις επιβαρύνσεις που συνεπάγεται αυτό στις μεταφορές και την κυκλοφορία, το κόστος λειτουργίας και τα τέλη με τα οποία θα επιβαρύνονται οι πολίτες, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιηθεί ο κεντρικός αυτός σχεδιασμός, ο οποίος είναι «Εθνικός» και δεν περιλαμβάνεται στον εγκεκριμένο περιφερειακό σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων".
Ο σχεδιασμός της κυβέρνησης
Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα προκηρύξει τους διαγωνισμούς ενώ δεν αποκλείεται να αναλάβει και ρόλο κεντρικού διαχειριστή του καυσίμου: θα προμηθεύεται το υλικό από τους φορείς διαχείρισης απορριμμάτων (ΦΟΔΣΑ) και θα το διαθέτει στις μονάδες.
Η διαβούλευση για τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που θέτει γενικές κατευθύνσεις χωροθέτησης χωρίς να απαντά ακόμη στα κρίσιμα τεχνικά και εμπορικά ζητήματα παραμένει σε δημόσια διαβούλευση.
Επισήμως, οι διαγωνισμοί εκτιμάται ότι μπορούν να βγουν στον «αέρα» το πρώτο εξάμηνο του 2026. Ωστόσο, η αγορά προβλέπει ότι, λόγω κοινωνικών αντιδράσεων οι προκηρύξεις θα μετατεθούν μετά τις εκλογές, άρα το 2027.
Οι επενδυτές θέτουν μια σειρά από ζητήματα για τις νέες μεγάλες επενδύσεις που παραμένουν ανοιχτά:
• Εγγυήσεις τροφοδοσίας: Ποιος θα διασφαλίσει ότι οι μονάδες θα έχουν επαρκείς ποσότητες καυσίμου για τουλάχιστον 25 χρόνια που είναι η περίοδος λειτουργίας των μονάδων. Η αγορά τονίζει την ανάγκη μηχανισμού διαχείρισης του καυσίμου ώστε να δοθούν απαντήσεις ποιος θα εγγυηθεί για αυτές τις ποσότητες και με ποιο τρόπο.
• Κόστος μεταφοράς και γεωγραφική κατανομή: Πώς θα κατανεμηθούν τα έσοδα από το gate fee μεταξύ των φορέων διαχείρησης που βρίσκονται σε μεγάλες αποστάσεις από τις μονάδες.
• Έλλειψη ευελιξίας: Ο σχεδιασμός προβλέπει εκ των προτέρων αριθμό μονάδων, δυναμικότητα και τοποθεσίες, χωρίς πρόβλεψη για μικρότερες ή τεχνολογικά διαφοροποιημένες λύσεις.
• Μεταβατικά καύσιμα για την Αθήνα: Υπάρχει πρόβλεψη να επιτραπεί για περιορισμένο διάστημα η καύση σύμμεικτων απορριμμάτων, όμως οι επενδυτές αμφισβητούν τη βιωσιμότητα επένδυσης που βασίζεται σε «μεταβατικό» σχεδιασμό.
"Γιατί η καύση απορριμμάτων είναι άκρως επικίνδυνη";
Σε ανακοίνωσή τους οι εργαζόμενοι στην Καθαριότητα του Δήμου Ηρακλείου αναφέρουν:
"Με αφορμή την σημερινή επίσκεψη εδώ στο Ηρακλείου να υπενθυμίσουμε κάτι στον κ.Γραφακο. Όταν υπογράφηκε για την κατασκευή νέας σύγχρονης μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων(ΜΔΑ) στο Ηράκλειο Κρήτης στις 22/7/2022 και συνολικού κόστους 31.2 εκ ευρώ, τι άλλαξε από τότε; Και θέλουμε τώρα τα εργοστάσια καύσης διακαώς; Ο σύλλογος εργαζομενων καθαριότητας και εργατοτεχνιτών δήμου Ηρακλείου είναι κάθετος σε οποιαδήποτε μορφή καύσης απορριμμάτων στον Δήμο Ηρακλείουκαι πόσο δε σε φημολογίες για διάφορες περιοχές του Ηρακλείου.
Επειδή πολλά λέγονται όμως κανείς δεν λέει την πραγματική αλήθεια για το πόσο επιβλαβή θα είναι για την υγεία των δημοτών του Ηρακλείου η καύση απορριμμάτων, παρακάτω θα δούμε ορισμένα στοιχεία που δεν σηκώνουν αμφισβήτηση:
Η καύση απορριμμάτων, ακόμη και όταν γίνεται σε ελεγχόμενες εγκαταστάσεις, απελευθερώνει επικίνδυνες ουσίες στην ατμόσφαιρα που επηρεάζουν άμεσα την υγεία των κατοίκων και την ποιότητα του περιβάλλοντος. Κατά την καύση παράγονται διοξίνες και φουράνια εξαιρετικά τοξικές ενώσεις, καρκινογόνες ακόμη και σε μικρές ποσότητες. Βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, κάδμιο, υδράργυρος) – συσσωρεύονται στον οργανισμό και στο έδαφος και μικροσωματίδια PM2.5 και PM10, τα οποία είναι εξαιρετικά τοξικά και καρκινογόνα. Τα μικροσωματίδια PM2.5 και PM10, λόγω του ελάχιστου μεγέθους τους, διεισδύουν βαθιά στους πνεύμονες και στο κυκλοφορικό σύστημα, προκαλώντας χρόνια αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα, καθώς και αυξημένο κίνδυνο καρκίνου.
Τι είναι τα PM2.5 και PM10
Είναι πολύ μικρά σωματίδια αιθάλης, στάχτης και οργανικών ενώσεων που παράγονται κατά την καύση.
PM10 σωματίδια με διάμετρο έως 10 μικρόμετρα (μπορούν να μπουν στους πνεύμονες).
PM2.5 ακόμα μικρότερα, κάτω από 2,5 μικρόμετρα — περνούν μέσα στο αίμα. Ακόμη και τα πιο σύγχρονα φίλτρα καύσης, όπως τα ηλεκτροστατικά φίλτρα ή τα φίλτρα σακκούλας, δεν μπορούν να συγκρατήσουν πλήρως αυτά τα σωματίδια
Γιατί τα φίλτρα δεν τα “κρατούν” όλα
Ακόμη και στα πιο εξελιγμένα εργοστάσια καύσης (με ηλεκτροστατικά φίλτρα, φίλτρα σακκούλας, scrubbers κ.λπ.): Η απόδοση συγκράτησης μπορεί να φτάσει το 90–98% — όμως το υπόλοιπο 2–10% διαφεύγει στην ατμόσφαιρα.Και αυτό το μικρό ποσοστό είναι αρκετό για να επιβαρύνει σοβαρά την υγεία, ειδικά μέσα σε πυκνοκατοικημένες περιοχές.
Τα PM2.5 είναι τόσο μικρά που ούτε τα φίλτρα HEPA υψηλής απόδοσης δεν τα κρατούν πλήρως σε ροές μεγάλης κλίμακας,και ένα μέρος τους διαφεύγει πάντα στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, τα αέρια που εκλύονται (όπως οξείδια του αζώτου και θείου) δημιουργούν δευτερογενή μικροσωματίδια μετά την έξοδό τους από την καμινάδα, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ατμοσφαιρική ρύπανση.
Στις αστικές περιοχές του Δήμου Ηρακλείου όπου η ατμοσφαιρική κυκλοφορία είναι περιορισμένη, οι ρύποι εγκλωβίζονται ανάμεσα στα κτίρια, δημιουργώντας έντονη τοπική ρύπανση και επιβαρύνοντας καθημερινά τον πληθυσμό. Οι τοξικές αυτές ενώσεις καθιζάνουν στο έδαφος και εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα, ρυπαίνοντας καλλιέργειες και νερά.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η καύση απορριμμάτων δεν ενδείκνυται σε κατοικημένες περιοχές. Η καύση μπορεί να μετατρέψει μέρος των απορριμμάτων σε ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Κάθε τόνος απορριμμάτων παράγει περίπου 500–700 κιλοβατώρες ρεύματος (ανάλογα με τη σύνθεση). Μειώνει την ανάγκη για ορυκτά καύσιμα (πετρέλαιο, λιγνίτη) Το ενεργειακό όφελος είναι πολύ μικρότερο από την ενέργεια που εξοικονομείται αν γίνει ανακύκλωση των ίδιων υλικών. Η καύση πλαστικών (που παράγει περισσότερη ενέργεια) σημαίνει καύση πετρελαϊκών προϊόντων δηλαδή περισσότερο CO₂ στην ατμόσφαιρα.
Συμπέρασμα: Η καύση δίνει μικρό ενεργειακό όφελος αλλά μεγάλη περιβαλλοντική και υγειονομική ζημιά.
Και εδώ να αναφέρουμε ότι αν δεν επιτευχθεί απόδοση άνω του 65% (παραγωγή και κατανάλωση και θερμικής ενέργειας όλο τον χρόνο), οι μονάδες μπ ρεί να θεωρηθούν ισοδύναμες με την ταφή απορριμμάτων.
Η ανακύκλωση εξοικονομεί ενέργεια, μειώνει απορρίμματα και είναι ασφαλής για τον άνθρωπο. Η κομποστοποίηση είναι η πιο φυσική και οικονομική λύση για οργανικά απόβλητα. Μεγάλες εταιρίες μυρίστηκαν το πακτωλό χρήματων και είναι έτοιμες να καταθέσουν προσφορές για το εργοστάσιο καύσης για την τέταρτη Διαχειριστική Ενότητα που προβλέπει την επεξεργασία 140.000 τόνων σε «εργοστάσιο» στο Ηράκλειο, που θα δέχεται απορρίμματα από την Κρήτη (Χανιά, Ηράκλειο, Χερσόνησος, Αμάρι, Σητεία) και μέρος του νοτίου Αιγαίου (Θήρα, Ρόδος, Κάρπαθος) Καθώς η ευρωπαϊκή ένωση δεν εγκρίνει τέτοιες χρηματοδοτήσεις όλο το κόστος θα επιβαρύνει των δημότη του Ηρακλείου και έχει ως έξεις.
Σύμφωνα έγκυρες μελέτες που έχουν προηγηθεί του σχεδιασμού επιβεβαιώνουν ότι η ενεργειακή αξιοποίηση απορριμμάτων συνοδεύεται από υψηλό λειτουργικό κόστος, με το «κόστος εισόδου» στις μονάδες (gate fee) για τους δήμους να κυμαίνεται άνω από 100 ευρώ έως 138 ευρώ/τόνο, τιμές που προστίθενται στα ήδη επιβαρυμένα οικονομικά των φορέων διαχείρισης. Αν και προβλέπονται έσοδα από την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας (80 ευρώ/MWh) και σκραπ μετάλλων (50 ευρώ/τόνο), αυτά δεν αρκούν για να αντισταθμίσουν την επιβάρυνση. Τα 6 αυτά εργοστάσια καύσης ανά την Ελλάδα μεταξύ τους και ένα στο Ηράκλειο θα κοστίσουν 1 δις ευρώ. Αυτή την στιγμή έχουν δοθεί στην Κρήτη 140 εκατομμύρια για τα προγράμματα ανακύκλωσης,βιοαποβλητα και όλα αυτά μέσα σε μια νύχτα θα εξαφανιστούν"
Διαβάστε περισσότερες ειδήσεις από την Κρήτη και το Ηράκλειο
