Την παράταση ισχύος του μηχανισμού ανάκτησης υπερεσόδων στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού, μέχρι το τέλος του 2023, δρομολογεί το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σχετικό αίτημα υποβλήθηκε την περασμένη εβδομάδα προς την Ε.Ε. και η αναμενόμενη από το ΥΠΕΝ έγκρισή του θα ανοίξει τον δρόμο για την παράταση και του μέτρου αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ρεύματος. Πρόκειται για τις δύο κατ’ εξοχήν κυβερνητικές παρεμβάσεις στην αγορά ηλεκτρισμού για τη συγκράτηση των τιμών ρεύματος κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης.
Αν και η πλευρά της αγοράς έχει δημοσίως τοποθετηθεί υπέρ της άρσης των έκτακτων μέτρων δεδομένου ότι η κρίση έχει αμβλυνθεί, η άποψη που επικρατεί στο ΥΠΕΝ είναι ότι η αβεβαιότητα παραμένει και δεν μπορεί να αποκλειστεί μια νέα έξαρση των τιμών κυρίως τη θερινή περίοδο, όταν θα χρειαστεί να γεμίσουν ξανά οι αποθήκες φυσικού αερίου. Ειδικά για την παράταση της αναστολής της ρήτρας αναπροσαρμογής, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ εκτιμά ότι το νέο μοντέλο τιμολόγησης στη λιανική αγορά ενισχύει τη διαφάνεια και προάγει τον ανταγωνισμό.
Στο ΥΠΕΝ επικρατεί πάντως αισιοδοξία ως προς τη στάση που θα κρατήσει η Κομισιόν σχετικά με το αίτημα παράτασης, που απορρέει από το γεγονός ότι η Επιτροπή έχει ήδη εγκρίνει παράταση έως το τέλος του έτους του μηχανισμού που εφάρμοσαν η Ισπανία και η Πορτογαλία, το λεγόμενο «Ιβηρικό» μοντέλο, που έληγε τον Μάρτιο.
Υπενθυμίζεται ότι το πλαφόν στη χονδρεμπορική (δηλαδή ο προσωρινός μηχανισμός ανάκτησης των υπερεσόδων των παραγωγών) αποσύρεται την 1η Ιουνίου. Ενα μήνα αργότερα, δηλαδή την 1η Ιουλίου, αίρεται και η απόσυρση των ρητρών αναπροσαρμογής από τα τιμολόγια λιανικής.
Από τον περασμένο Ιούλιο που τέθηκε σε εφαρμογή ο μηχανισμός ανάκτησης υπερεσόδων στη χονδρεμπορική αγορά μέχρι και τον Μάρτιο του 2023, έχει συνεισφέρει στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ποσό της τάξης των 3,2 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων λογαριασμών ρεύματος. Με την αποκλιμάκωση ωστόσο των τιμών, τα ποσά που ανακτώνται έχουν περιοριστεί σημαντικά.
Τον Μάρτιο, για παράδειγμα, τα έσοδα που αντλήθηκαν ήταν μόλις 56 εκατ. ευρώ όταν τα αντίστοιχα έσοδα τον περασμένο Αύγουστο έφτασαν στα 878 εκατ. ευρώ. Η αποκλιμάκωση των τιμών χονδρεμπορικής ωστόσο έχει οδηγήσει και σε χαμηλότερες τιμές λιανικής, περιορίζοντας αντίστοιχα σημαντικά και τα ποσά των επιδοτήσεων.
Τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης το 2022 στηρίχτηκαν κυρίως στις ΑΠΕ. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΔΑΠΕΕΠ Ιωάννη Γιαρέντη, η συνεισφορά τους μέσω του μηχανισμού ανάκτησης εσόδων ήταν 1,783 εκατ. ευρώ και μέσω των πλεονασμάτων του ΕΛΑΠΕ (Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ) 1,1 δισ. ευρώ. Ο ΕΛΑΠΕ έκλεισε το 2022 με σωρευτικό πλεόνασμα της τάξης των 307,54 εκατ. ευρώ.
